iścić
  • jechać, jeździć, jazda itp.
    23.01.2008
    23.01.2008
    Z czego wynikają dość kuriozalne zmiany w rdzeniu w takich formach, jak: jechać, jadę, jedziesz, jeździć, jazda? Oboczność e: a w języku polskim jest powszechna wskutek tzw. przegłosu polskiego, ale chciałbym wiedzeć, dlaczego w tym czasowniku raz pojawia się ch, raz d (zmiękczone ewentualnie do dź), a czasem dodatkowo przed nim jeszcze z?

  • jeszcze o św. Mikołaju

    19.10.2011
    19.10.2011

    Dzień dobry,

    według słownika ortograficznego święty mikołaj to człowiek przebrany za św. Mikołaja (https://sjp.pwn.pl/szukaj/miko%C5%82aj.html). W wypowiedzi prof. Bańki z 2001 r. (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/swiety-Mikolaj;542.html) czytamy, że zimą ulicami miasta chodzi m.in. święty Mikołaj. Czy oznacza to, że w tym znaczeniu można napisać zarówno święty mikołaj, jak i święty Mikołaj?

    I skoro słowo mikołaj w tym znaczeniu zapisujemy małą literą, to wyraz gwiazdor również małą?

    Pozdrawiam

  • koperczaki
    21.10.2002
    21.10.2002
    Witam.
    Bardzo interesuje mnie geneza związku frazeologicznego uderzać w koperczaki. Skąd wziął się w języku polskim?
    Pozdrawiam, Daniel.
  • koperczaki
    26.03.2009
    26.03.2009
    Skąd wziął się zwrot sadzić koperczaki?
  • kra – kier
    3.02.2013
    3.02.2013
    Szanowny Panie Profesorze,
    zastanawiałem się ostatnio, jaka jest poprawna forma dopełniacza liczby mnogiej od słowa kra, i w wielu miejscach znalazłem odpowiedź, że jest to kier, choć dla mnie dziwnie brzmi.
    Pozdrawiam serdecznie

  • kropka po cudzysłowie

    15.11.2010
    15.11.2010

    Szanowni Państwo,

    zasada mówi, że kropkę stawiamy zawsze po cudzysłowie (https://sjp.pwn.pl/zasady/447-98-D-1-Cudzyslow-i-kropka;629880.html). Co zrobić, gdy cytat nie został wprowadzony w innym zdaniu, a występuje samodzielnie i kropka należy do tegoż cytatu – czy wówczas kropkę postawimy przed cudzysłowem? Na przykład:

    Stało się. „Orzeł wylądował.” Nie było odwrotu.

    Pozdrawiam

    Marta Sawa-Borysławska

  • liczebniki ułamkowe
    21.10.2013
    21.10.2013
    Które wyrażenie jest poprawne: w ciągu ostatniego 2,5 roku, w ciągu ostatnich 2,5 roku – i jak należy je przeczytać?
  • lok w dopełniaczu
    22.09.2011
    22.09.2011
    Jak powinien brzmieć dopełniacz lp od rzeczownika „lok"? Słowniki nie dają na to pytanie zgodnej odpowiedzi. Czy oznacza to wariantywność końcówek? Można mówić tu o jakiejś tendencji?

  • ludź i człowieki

    24.12.2023
    24.12.2023

    Szanowni Państwo.

    Czy istniały takie formy językowe jak ludź albo człowieki oraz czy istniały jeszcze jakieś inne formy opisujące tego typu zagadnienia?

    Pozdrawiam

  • ława, ławka, ławkować

    17.04.2023
    17.04.2023

    Ostatnio – przy okazji internetowej dyskusji o zakazie jeżdżenia po chodniku (autem, rowerem, hulajnogą itp. bo – jak stwierdził autor „chodnik z nazwy jest do chodzenia”) zaczął mnie trapić problem polskiego słowotwórstwa a mianowicie słowa „ławka”.

    Do czego służy ławka? Wg definicji Słownika Języka Polskiego PWN to ławka

    1. «mebel do siedzenia dla kilku osób, często z oparciem»

    2. «stolik z krzesłami w klasie, sali dla uczniów, studentów itp.»

    ale żadne z nich nie sugeruje czasownika („ławkować”) i co on mógłby oznaczać (por. siedzisko – rzecz do siedzenia)


    Skąd do języka polskiego trafiło słowo „ławka”?


    Pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego