Szanowni Państwo,
Mam pytanie, która z wersji jest poprawna:

1. Minister zdrowia, Mariusz Łapiński, na ostatnim posiedzeniu…
2. Minister zdrowia Mariusz Łapiński na ostatnim posiedzeniu…

Według mnie poprawna jest ta druga – w tym wypadku (i wielu podobnych, gdy wymieniamy funkcję lub stanowisko) nie traktowałabym imienia i nazwiska jako dopowiedzenia.

Chciałabym zapytać, jak poprawnie powinny być wstawione przecinki w zdaniu złożonym z imiesłowem, w którym że nie poprzedza go (taką zasadę pisowni udało mi się odnaleźć), ale następuje po nim? Przykład: „Szedł szybko, wiedząc, że i tak nie zdąży na czas”. Nie wiem, czy w tego rodzaju zdaniach przed że stawia się przecinek, czy występuje on tylko przed imiesłowem.
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Czy w zdaniach typu
W #### roku(,) pochodzący z X konstruktor stworzył Y napędzane Z (np. parą).

… oddzielamy przecinkiem wyrażenie okolicznikowe czasu W #### roku od grupy podmiotu w formie wyrażenia przydawkowego pochodzący z X konstruktor albo w ogóle od podmiotu jako takiego? Wydaje mi się, że wyrażeń tych nie oddzielamy, bo ani nie są to zdania składowe, ani — równoważniki takich zdań. Moja niepewność wynika przede wszystkim z tego, że dość często zdarza się napotykać tak stosowaną interpunkcję. Czy przypadkiem nie jest to próba przeniesienia angielskojęzycznej interpunkcji do języka polskiego? Czasami zdarza się też napotkać zdania, gdzie podmiot wraz ze swą przydawką (pochodzący z X konstruktor) oraz okolicznik (w #### roku) łączone są tak jakby w jedną grupę oddzieloną przecinkiem od orzeczenia (stworzył) oraz dopełnienia (Y) i jego przydawki (napędzany Z), czyli tak, jak w poniższym przykładzie:

W #### roku pochodzący z X konstruktor(,) stworzył Y napędzane Z.

Także tutaj przecinek, choć często spotykany, wydaje się całkowicie zbędny, tym bardziej że okolicznik należy przecież do grupy orzeczenia, a nie podmiotu. Przecinek zdawałby się bardziej uzasadniony, gdyby któraś z grup (podmiotu albo orzeczenia) byłaby bardzo rozbudowana, ale i wówczas bardziej odpowiedni wydawałby się myślnik, np.:

Konstruktor K urodzony w A, wychowany w rodzinie zastępczej B, pobierający nauki u C — stworzył Y napędzane Z.
W roku ####, czyli 5 lat po naszkicowaniu niemal pełnych planów konstrukcyjnych oraz 10 lat po zakiełkowaniu w umyśle K samej idei zasianej przypadkowo jakiś czas wcześniej przez najlepszego przyjaciela, poczciwego L, który pytał, jak w prosty sposób osiągnąć M — konstruktor K stworzył Y napędzane Z.

W pierwszym z tych zdań mamy rozbudowaną grupę podmiotu, w drugim — bardzo rozbudowaną grupę orzeczenia (z licznymi okolicznikami, dopełnieniami i przydawkami). Czy są sytuacje, kiedy okoliczniki niebędące zdaniem, równoważnikiem zdania lub wyrażeniem wtrąconym oddzielamy przecinkiem?

„Mistrzem jest ktoś, kto wstaje, kiedy nie może” – powiedział mistrz wagi ciężkiej w boksie, Jack Dempsey.

Tutaj zarówno słowo mistrz, jak i Jack Dempsey to podmioty, dlatego postawiono przecinek po słowie boks?

Dzień dobry,
Bardzo bym prosiła o odpowiedź na jeszcze jedno pytanie, również dotyczące interpunkcji. Czy w zdaniu:
Jakby co, to dzwoń jutro!
należy postawić przecinek po co?
Jest to język potoczny, niemniej interesuje mnie, czy gdybym chciała takie zdanie zapisać, to powinnam w tym miejscu postawić przecinek.

Szanowni Państwo!
W wielu (także mieniących się naukowymi) tekstach, gdzie poruszana jest problematyka preambuł konstytucyjnych, spotykam się z traktowaniem nazwy invocatio Dei tak, jakby łaciński żeński rzeczownik invocatio był w rzeczywistości rodzaju nijakiego (np. tradycyjne invocatio Dei). Czy można uznać, że w języku polskim słowo to przyjmuje rodzaj nijaki (a jeśli tak – dlaczego?), czy też jest to jednoznacznie błędny sposób jego stosowania?
Z góry dziękuję bardzo za odpowiedź.

Witam,

Chciałem zapytać o kwestię związaną z fantastyką naukową, która sprawia spore problemy tłumaczom filmów i seriali telewizyjnych tego typu. Mianowicie – jakie są zasady tworzenia polskich odpowiedników nazw obcych gatunków (obcych = pochodzących z kosmosu)?
Kilka przykładów.
ang. Klingon (liczba mnoga Klingons) tłumaczone jest na kilka sposobów – jeden Klingon – dwaj Klingoni – trzech Klingonów, ale spotyka się też formę (podobno poprawną, ale brzmiącą jakby mniej zgrabnie) jeden Klingończyk – dwaj Klingończycy – trzech Klingończyków.
Inny przykład (podobny): ang. Suliban (liczba mnoga i pojedyncza są takie same), więc jeden Suliban – dwaj Sulibani – trzech Sulibanów czy może jeden Sulibanin – dwaj Sulibani – trzech Suliban? A może jeszcze inaczej?
I jeszcze jeden (nieco inny): ang. Ferengi (liczba mnoga i pojedyncza są takie same) to po polsku jeden Ferengi – dwaj Ferengi – trzech Ferengi (czyli nieodmiennie), czy raczej próbować to jakoś odmieniać (np. jeden Ferengi – dwaj Ferengowie – trzech Ferengich?
Które wersje wybrać? Czy nazewnictwo tego typu wymaga stosowania końcówek -czycy, -nie lub -owie, a może jeszcze innej? Czy też można ograniczyć się do wersji krótszej (Klingoni, Sulibani)?

Z góry dziękuję za odpowiedź,
Piotr Pajerski

Czy gdy w zdaniu wymieniam datę ze skrótem roku r., powinieniem postawić po kropce należącej do tego skrótu przecinek czy też nie, tak aby było jasne, że nie jest to koniec zdania i mogę dalej pisać małą literą? Podaję przykład: „Na podstawie ustawy z dnia 05.11.2008r., zostało ustalone zobowiązanie podatkowe”.

Witam!
Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie czy odmiana nazwiska francuskiego jest konieczna. Chodzi mi o postać: Jean Berthier. Jest to założyciel zgromadzenia zakonnego Misjonarzy Świętej Rodziny. W pisanej pracy posługuję się polskim imieniem Jan i francuskim oryginalnym nazwiskiem Berthier. Przyjąłem zasadę odmiany imienia i braku odmiany w przypadku nazwiska, np. z Janem Berthier, o Janie Berthier, Janowi Berthier. Czy takie rozwiązanie jest dopuszczalne?
Z wyrazami szacunku!

Szanowni Państwo,
chciałbym zapytać, dlaczego Wielki słownik ortograficzny PWN zaleca pisownię wyrazu pytia (w znaczeniu: ‘wieszczka Apollina’) dużą literą, tak jakby była to nazwa własna. Mała encyklopedia kultury antycznej daje na początku małą literę, według mnie słusznie (w przeciwnym razie sugeruje to imię jakiejś konkretnej wieszczki).
Z wyrazami szacunku
Tomasz Majtczak