-
Ogólne określenia ilości
30.01.202422.01.2024Szanowni Państwo!
Czy określenia „większość” i „niektóre” są synonimami, mają takie samo znaczenie, można ich używać zamiennie? Jestem pewien, że nie, ale stykam się z osobami, które mają zdanie odmienne od mojego.
Z poważaniem - Dociekliwy
-
osiągnąć konsensus23.12.200823.12.2008Czy można osiągnąć konsensus (podobnie jak kompromis), skoro z definicji tego słowa wynika, że jest to zgodne stanowisko w jakiejś sprawie?
Dziękuję za odpowiedź i życzę wesołych Świąt. -
pisownia nazwisk złożonych24.05.201024.05.2010Jak się pisze przydomki z nazwiskami, czy przydomek stawia się przed nazwiskiem, czy po nazwisku? Czy są w tej sprawie jakieś sztywne, obowiązujące reguły? Jak widać na przykładzie dwu polskich aktorek, Bachledy-Curuś i Żmudy-Trzebiatowskiej, różnie z tym bywa, ale czy jest to poprawne? A może są jakieś zasady regionalne, na Pomorzu przed, a w Małopolsce po?
Z poważaniem
Władysław Błaszczycha-Piotrowski
(ja tak piszę swój przydomek, ale czy poprawnie?)
-
przebrać strój28.03.200828.03.2008Na pewnym internetowym forum zostałem zaatakowany w związku z napisaniem następującego zdania: „…ale żeby zapomnieć przebrać strój?”. Za SJP: „przebrać' – zmienić komuś lub sobie jakąś część ubioru”. Rozumiem różnicę między słowem przebrać z użyciem zaimka zwrotnego i bez jego obecności, dlatego też napisałem przebrać strój (czyli zmienić swój dotychczasowy strój) zamiast przebrać się w jakiś inny strój.
-
Przysłowiowy
24.04.201724.04.2017Szanowni Państwo,
zgodnie z definicją słowa przysłowiowy (https://sjp.pwn.pl/sjp/przys%C5%82owiowy;2512575) jest to albo coś dotyczącego przysłowia, albo powszechnie znanego. Czy zatem można by użyć tego słowa np. w wyrażeniu przysłowiowy Robert Lewandowski? Wiem, że jest coś na rzeczy w kwestii tego, że niekoniecznie musi ono być związane z przysłowiem (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Czy-przyslowiowy-jest-przyslowiowy;15737.html), ale czy powinienem się tu kierować drugim jego znaczeniem?
-
skrzat6.09.20026.09.2002Szanowny Panie Profesorze,
Chciałabym prosić o rozwiązanie problemu deklinacji wyrazu skrzaty w bierniku liczby mnogiej. Słownik Języka Polskiego PWN z 1985 r. pod red. prof. dr. M. Szymczaka podaje w bierniku jako poprawną formę skrzatów, podobnie jak Komputerowy słownik Multimedialny, natomiast Inny Słownik Języka Polskiego PWN z 2000 r. pod red. M. Bańko podaje formę skrzaty w bierniku liczby mnogiej. Która forma i dlaczego jest poprawna?
Z góry dziękuję za pomoc.
Danuta Podgórska
-
strach się bać
16.11.202315.11.2023Skąd pochodzi fraza „strach się bać”? Czy mamy jakieś dane, które pozwoliłyby nam stwierdzić skąd pochodzi ta fraza, lub kto go jako pierwszy użył?
-
sześć pytań o zdrobnienia1.12.20081.12.2008Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnik – jamniczek i jamniś, od poradnia – poradeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”? -
tyradować (?), doprawić herbatę (?)3.12.20153.12.2015Chciałabym zapytać, czy istnieje czasownik pochodzący od słowa tyrada. A jeśli nie, to czy w naszym współczesnym języku jest odpowiednik czasownika gardłować?
Jak również zastanawia mnie, czy jest jakieś utarte złożenie w naszym języku odpowiadające dodawaniu do herbaty dodatkowych składników np. doprawić herbatę?
Bardzo dziękuję za rozwianie moich wątpliwości
Pozdrawiam
Agnieszka Mylka
-
W analizowanym okresie
5.05.20225.05.2022Czy sformułowanie w analizowanym okresie... jest poprawne językowo? Moim zdaniem nie analizuje się okresu, tylko przeprowadza analizę danych z jakiegoś wybranego okresu, okresu, wybranych lat według jakiegoś klucza.
Moje pytanie jest inspirowane bardzo częstym używaniem tego zwrotu w tekstach naukowych lub mających takie ambicje. Z pewnymi błędami dzieje się tak jak z kłamstwem, powtarzane wielokrotnie staje się prawdą, a w przypadku wielu zwrotów pewnego rodzaju mądrostką.