język-polski
  • Zalaegerszeg
    11.12.2009
    11.12.2009
    W tekście, który redaguję, pojawiła się nieodmieniona węgierska nazwa Zalaegerszeg (miasto) w związku z wyrazem burmistrzburmistrz Zalaegerszeg. Zapisałem jednak formę odmienioną, czyli (burmistrz) Zalaegerszegu, gdyż uznałem ją za zgodną z normą (odmiana jak: M. Brzeg, D. Brzegu…). Autor tekstu upomniał mnie natomiast, by przywrócić poprzednią formę nazwy, czyli formę nieodmienioną (Zalaegerszeg). Której formy powinienem użyć?
  • Załamać ręce

    30.05.2024
    30.05.2024

    Szanowni Państwo,

    moje pytanie jest zapewne dosyć nietypowe, ale chciałbym wiedzieć, jak właściwie wygląda czynność, którą określa zwrot „załamywać ręce”? Nie ukrywam, że opis zawarty w Słowniku języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego „wygiąć na zewnątrz dłonie splecione palcami na znak rozpaczy” jest dla mnie trudny do wyobrażenia; nie przypominam sobie także, bym spotkał się z tak opisanym gestem.

  • załączać czy włączać
    17.03.2005
    17.03.2005
    Chciałem spytać o czasownik załączać w znaczeniu ‘włączać’. Słowniki na temat tego znaczenia milczą, tymczasem często można spotkać napisy nie załączać, wyłącz/załącz, w środowisku elektryków chyba nigdy nie mówi się inaczej. Co poradnia ma do powiedzenia na ten temat?
  • Zamiarować
    1.10.2019
    1.10.2019
    Zamiarował ożenić się na wiosnę, Zamiaruję siewnik kupić – podają słowniki w haśle zamiarować. Wygląda to na czasownik przechodni, a ożenek (kupno siewnika) można by określić jako zamiarowany, choćby przez analogię do zamierzaćzamierzony. Jednak o ile https://sjp.pwn.pl/szukaj/zamiarujący.html przynosi pożądane odesłanie, o tyle https://sjp.pwn.pl/szukaj/zamiarowany.html już nie. Czy można prosić o weryfikację imiesłowu biernego?
  • zamiast
    3.09.2007
    3.09.2007
    Witam,
    mam pytanie dotyczące łączliwości przyimka zamiast z rzeczownikami. Słownik poprawnej polszczyzny wymienia tylko dopełniacz. Czasem zdarza się inaczej, jeśli czasownik narzuca użycie innego przypadka: „Zamiast główną drogą pojechaliśmy objazdem”. Które z poniższych zdań jest zatem poprawne: „Z makiem, zamiast łazanek, możemy przyrządzić domowy makaron”, „Z makiem, zamiast łazanki, możemy przyrządzić domowy makaron”?
    Z góry dziękuję za odpowiedź!
  • zaniedbywać
    12.09.2011
    12.09.2011
    Czy pacjent zaniedbywał leczenia, czy leczenie?
    Pozdrawiam
    Marek
  • za opłatą czy za opłatę?
    6.06.2003
    6.06.2003
    Dzień dobry!
    Która forma jest poprawna: za dodatkową opłatę czy za dodatkową opłatą? Znalazłam wprawdzie w Poradni odpowiedź na podobne pytanie, jednak w Słowniku poprawnej polszczyzny pod redakcją Andrzeja Markowskiego jest przykład: „Za dodatkową opłatę (nie: za dodatkową opłatą) obiecywał im szybkie wykonanie pracy”. A jaką formę przyjąć w zdaniu „Za dodatkową opłatę (opłatą?) można zabrać jedną sztukę bagażu”.
    Pozdrawiam, AW
  • Zapadosławia – zapadosłowiański

    14.05.2021
    14.05.2021

    Szanowni Państwo,

    humorystyczne grupy w Internecie obiega idea wyimaginowanego bytu państwowego łączącego Polskę, Czechy, Słowacje oraz Łużyce, tzw. Zapadosławia czyli kraj Słowian zachodnich. Jaki poprawnie utworzyć przymiotnik od tego rzeczownika? Zapadosławski czy Zapadosłowiański? Bardzo dziękuję.


    Z poważaniem,

    Robert Barg

  • Zapasy a zapasy
    20.02.2019
    20.02.2019
    Szanowni Państwo,
    jaka jest etymologia nazwy zapasy dla sportu walki? Czy ma związek z zapasami na zimę?

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Łukasz
  • za piętnaście siódma
    18.05.2007
    18.05.2007
    Witam serdecznie!
    Uraził mi „wewnętrzne ucho” przeczytany w książce zwrot: „Było za piętnaście siódma”. Czy słusznie? Zdaje mi się, że jednak tą podstawową informacją jest tutaj ta godzina siódma w rodzaju żeńskim, a nie że coś było, jakiś stan przed siódmą. Czy się mylę? Bo gdyby poprzestawiać szyk słów, mielibyśmy: „Była siódma za piętnaście”, a nie było… Czy to jest w ogóle jakiś argument i jakaś metoda – przestawić szyk słów w zdaniu, żeby odkryć rodzaj?
    Dziękuję i pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego