kolej
  • imperia
    19.06.2006
    19.06.2006
    Dzień dobry. Jak należy zapisywać nazwy imperiów: Imperium Rzymskie, Imperium Brytyjskie czy też od małej litery? W portalowym NSPP jest Imperium Rzymskie, w SJP imperium rzymskie, brytyjskie, w SO z kolei Imperium Romanum (R/rzymskiego brak), Imperium Rosyjskie. Nie jestem w stanie wychwycić reguły.
  • kamera, szambelan, kabaret raz jeszcze

    16.03.2024
    16.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy wyrazy „kamera”, „szambelan” i „kabaret” mają wspólny źródłosłów, czyli starogreckie słowo „kamára” [καμάρα] oznaczające ‘kryte pomieszczenie, sklepioną izbę, komorę, sypialnię’?

    Pozdrawiam

  • Klops a pulpet

    10.01.2023
    5.07.2022

    Szanowni Państwo!

    Czym różni się klops od pulpeta? Skąd się wzięło powiedzenie „no to klops”, jako określenie klapy, problemu, czegoś, co nie wyszło, nie udało się?


    Z poważaniem - Dociekliwy

  • motyw a temat

    17.07.2022
    17.07.2022

    Mam pytanie odnośnie znaczenia pewnych słów i ich angielskich odpowiedników.

    Robię wideo na YouTube i chciałem być pewny, że dobrze rozumiem znaczenie słowa "motyw".


    W internecie ciężko było znaleźć jakieś zrozumiałe wyjaśnienie; artykuł na Wikipedii jest bardzo zawiły, ale pomogły angielskie źródła. Jednak, w języku angielskim pojawiają się słowa motif i theme czyli niby motyw i temat. Ze szkoły jednak pamiętam theme jako motyw.


    Co jest czym w języku polskim?

  • Określenia adlatywny i lokatywny w tekstach porad

    9.04.2024
    9.04.2024

    Dzień dobry. Dziękuję za odpowiedź na moje poprzednie pytanie! Tym razem do napisania skłoniła mnie jedna z niedawnych odpowiedzi w poradni. Czytaliśmy w niej, że istnieją zaimki ablatywne i lokatywne. Bardzo mnie zaciekawiły te terminy. Czy mogliby Państwo podać pełną klasyfikację zaimków (bo skoro jest ich więcej, to i specjalistycznych terminów też jest więcej) z przykładami?

    Pozdrawiam i dziękuję za Państwa pracę!

  • ortografia a historia języka
    13.05.2015
    13.05.2015
    Dzień dobry,
    dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
    Pozdrawiam
    Zdzisław K.
  • o związku latania z muchą
    4.05.2011
    4.05.2011
    Witam!
    Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a flyto fly, niem. eine Fliegefliegen, hol. een vliegvliegen, szw. en flugaflyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich?
  • Pisownia cząstki żeśmy
    14.11.2015
    14.11.2015
    Jak w poniższych zdaniach należy zapisać cząstkę żeśmy z poprzedzającym słowem – razem czy osobno? Dodam, że nie wchodzi w grę zmiana jak żeśmy na jak(e)śmy ani której żeśmy na którejśmy, gdyż zdania pochodzą z tekstu, który wydawca chce zmodernizować jedynie pod kątem ortografii i interpunkcji.
    1. Do mnie, jeśli zajdzie potrzeba, można pisać, jak żeśmy (jakżeśmy) się umówili, na adres p. Jadzi.
    2. W sprawie depeszy, o której żeśmy (którejżeśmy) mówili, nie mogę nic bliższego znaleźć.

  • pokój

    19.10.2022
    19.10.2022

    Dzień dobry,

    zastanawiam się nad tematami obocznymi wyrazu pokój. W D. l.mn. poprawne są dwie formy: pokoi i pokojów. Jak w takim razie brzmi temat pierwszej formy: poko-i czy pokoi bez końcówka fleksyjnej. Jakie są tu oboczności, jeśli w miejscu „j” pojawia się „i”?

  • Pomarańcza i pomarańczowy
    18.04.2017
    18.04.2017
    Chodzi mi o słowa pomarańczowy oraz pomarańcza. Co było pierwsze – jajko czy kura, czyli: czy pomarańcza jest pomarańczą, ponieważ jest koloru pomarańczowego, czy może kolor pomarańczowy jest pomarańczowy, bo taki kolor ma pomarańcza?
    Ponadto – skąd to słowo w języku polskim? Nie przypomina mi żadnego słowa w innych językach – Rosjanie jedzą „apielsiny”, ale są one kolory o nazwie „oranżewyj”, Anglicy z kolei jednakowo nazywają zarówno owoce, jak i kolor (orange), ale nie dostrzegam żadnych analogii z pomarańczą.
    Jaka jest geneza i historia tych słów?

    Z poważaniem

    Michał Płonka
    Góry Świętokrzyskie
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego