koń
  • Śmieci a dzieci
    12.04.2018
    12.04.2018
    Dlaczego w narzędniku słowo śmieci brzmi śmieciami, skoro podobnie brzmiące dzieci odmieniają się już inaczej? Czy obowiązuje tu jakaś zasada? 

    Z poważaniem,
    Agnieszka
  • tytuł a nazwisko
    5.09.2013
    5.09.2013
    Szanowni Państwo,
    obecnie coraz częściej spotykam się z umieszczaniem w zdaniach funkcji czy tytułu osoby po jej imieniu i nazwisku, a nie przed, np. „W sobotę Bronisław Komorowski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, otworzył wystawę koni rasowych”. Zaznaczam, że chodzi mi o normalne zdania w tekście, a nie np. podpisy pod zdjęciami czy określenia autorów cytatów. Czy taki szyk jest prawidłowy? A jeśli tak, czy po nazwisku a przed tytułem powinniśmy stawiać przecinek?
  • usterknąć
    27.10.2005
    27.10.2005
    W wierszu Józefa Minasowicza (1792–1849) pt. Modlitwa Pańska spotkałem się ze słowem: „i człek usterknie – ułomne stworzenie”. Co znaczy (znaczyło) słowo usterknie? Szukałem po różnych słownikach – bezskutecznie.
    Z poważaniem
    Edward Sopora Nysa
  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • Berkowicz
    27.01.2004
    27.01.2004
    Czy Berkowicz to żydowskie nazwisko?
  • Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem
    18.11.2004
    18.11.2004
    Na którą sylabę powinien padać akcent w nazwach Betlejem, Nazaret, Jerozolima, Jeruzalem?
  • bystry
    14.11.2007
    14.11.2007
    Jakiś czas temu w rozmowie ze znajomym dowiedziałem się, iż wyraz bystry określać może niezwykle jurnego i płodnego mężczyznę. Czy istnieje lub istniała podobna definicja powyższego przymiotnika? Jak stary jest ów wyraz; jakie jest jego pochodzenie?
  • centuria i centaur
    29.09.2005
    29.09.2005
    Centuria liczy 100 osób, po angielsku century to 100 lat, ale centuria roślina to inaczej tysiącznik. Co więcej, słownik Doroszewskiego podaje w haśle centuria I (roślina) etymologię opartą o… centaura, który nijak mi się nie kojarzy ani z setką, ani z tysiącem. Czy istnieją związki między tymi wyrazami? Jeśli tak, to jakie?
  • chwycić za chabety

    7.05.2023
    7.05.2023

    Szanowni Państwo,

    jedni mówią, że można kogoś chwycić/złapać/wziąć/wyciągnąć „za bety”, inni zaś, że „za chabety”. Która z tych wersji pojawiła się w języku polskim wcześniej i którą uznaliby Państwo za wzorcową?

  • Czy słonina ma coś wspólnego ze słoniem?

    4.02.2024
    4.02.2024

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z następującym pytaniem: Dlaczego słonina to nie mięso ze słonia, tak jak konina jest mięsem z konia? Skąd wywodzi się słowo słonina? Czy ma związek z solą?

    Z wyrazami szacunku,

    Anna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego