krótkie-słowa
  • Bądź łaskaw…
    28.05.2008
    28.05.2008
    Bądź łaskaw / Pan będzie łaskaw często odbieram jako niegrzeczne, choć słowniki wciąż kwalifikują to jako zwrot grzecznościowy (taki łaskawca jest już ironiczny). Wiele zależy od intonacji, ale przecież mamy tu polecenie z pominięciem proszę oraz przekaz w tle: 'normalnie nie byłoby cię na to stać' + 'nawet nie próbuj dyskutować'. Która opcja – grzeczna czy niegrzeczna – przeważa we współczesnym języku?
  • Będziemy dmuchać
    15.06.2008
    15.06.2008
    Ostatnio miałem przyjemność rozmowy z policjantem z drogówki. Po krótkiej wymianie zdań z ust pana policjanta padło znamienne i jakże typowe „Będziemy dmuchać”. Zaraz, zaraz! Jacy my!? Wiem, że typowe jest użycie w tym przypadku l. mn., a z mojej strony nadużyciem byłoby chyba zastosowanie podobnej konstrukcji w stosunku do policjanta. W jaki sposób uzasadnić można użycie tutaj l. mn.? Czy ma to jakiś związek z tzw. 'pluralis maiestaticus'?
  • Co na końcu?
    12.02.2019
    12.02.2019
    Dzień dobry,
    chciałabym zapytać, która forma jest poprawna:
    1. On widzi Was. A Wy widzicie jego?
    2. On widzi Was. A Wy widzicie go?

    Moim zdaniem forma 1 – z uwagi na szyk zdania i nacisk na ostatnie słowo. Jego to poprawna forma biernika, najwłaściwsza przy takim szyku. Mam rację?

    Z góry dziękuję za rozstrzygnięcie sporu :)
    Z pozdrowieniem
    Iza Bogus
  • coraz/ co raz raz jeszcze
    9.04.2020
    9.04.2020
    Szanowni Państwo!
    Bardzo dziękuję za poradę dotyczącą pisowni coraz/ co raz. Niestety nadal pozostają wątpliwości. W jaki sposób w praktyce rozstrzygnąć, czy mamy do czynienia z ‘częstym powtarzaniem się czegoś w krótkich odstępach czasu’, czy raczej z ‘raz za razem, bezustannie, wciąż, co chwila’? Innymi słowy, dlaczego coraz to zmieniał kierunek jazdy, ale co raz to wypadał do Lublina?
    Dziękuję bardzo.
  • D(d)yrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory
    19.12.2017
    19.12.2017
    Pytanie dotyczy zapisu i użycia wielkich liter w nazwie dokumentu, jakim jest DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (pełny tekst nagłówka). Czy tytułem jest cały tekst razem z datą i dookreśleniem, czy tylko pierwszy człon, czyli Dyrektywa Rady 92/43/EWG. W dostępnych w internecie publikacjach spotkać można krótszą i dłuższą formę zapisu, jak również obie rozpoczęte małą i wielką literą. Jaka wersja jest poprawna?
  • Dom… się zawalił
    19.10.2011
    19.10.2011
    Szanowna poradnio!
    Czy zaimek zwrotny się może występować po przecinku zamykającym zdanie podrzędne? Chodzi o zdania takie jak: „Dom, w którym mieszkam, się zawalił”, „Siły, które działają na ciało A, się równoważą”. Moje ucho podpowiada mi, że w takich wypadkach lepiej postawić zaimek się na końcu zdania, co jednak – jak mi się wydaje – spotkałoby się z dezaprobatą językoznawców.
  • Dzięki

    26.04.2022
    26.04.2022

    Szanowni Państwo,

    byłabym wdzięczna za odpowiedź na następujące pytanie: dlaczego po słowie „dzięki” w znaczeniu „dziękuję” używamy zaimka w krótszej wersji, np. „Dzięki ci, Kasiu, że mi pomogłaś”, natomiast po tym samym słowie „dzięki” w znaczeniu „coś było możliwe za sprawą kogoś” używamy dłuższej formy tego samego zaimka, np. „Dzięki Tobie zdałem egzamin”.

    Będę wdzięczna za wyjaśnienie.

    Z poważaniem

    Paulina K.

  • Feminatywy

    16.10.2021
    16.10.2021

    Szanowni Państwo!


    Opierając się na definicji p. dr. Łazińskiego: feminatywy to „żeńskie warianty nazw wykonawców czynności oraz osobowych nazw charakterystycznych”, czy słowa „żona”, „córka”, „matka” są feminatywami (żeńskimi wariantami osobowych nazwy charakterystycznych „mąż”, „syn”, „ojciec”)?


    Pozdrawiam

    Piotr Chyliński

  • francuzystyka?
    5.07.2010
    5.07.2010
    Czy istnieje krótka nazwa filologii francuskiej, analogiczna do italianistyki czy portugalistyki? Często mówi się o romanistyce, ale w tym pojęciu mieszczą się przecież wszystkie filologie romańskie. Może więc francuzystyka?
  • igr czy igrów?
    31.03.2014
    31.03.2014
    Na Politechnice Śląskiej corocznie odbywają się juwenalia pod nazwą Igry. Chciałabym się dowiedzieć, jak należy odmieniać tę nazwę w dopełniaczu. Od lat funkcjonuje bowiem odmiana Igrów Politechniki Śląskiej. Jednak Wielki słownik ortograficzny PWN przy słowie igra odnotowuje wyłącznie wariant igr w liczbie mnogiej. Czy więc do tej pory powszechnie stosowana odmiana jest błędna?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego