Szanowni Państwo,

zastanawiam się nad etymologią frazeologizmu miód na serce. Czy ma ono związek z dawnymi upodobaniami kulinarnymi użytkowników naszego języka?

Pozdrawiam

Tomasz K.

W naszych publikacjach często występuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy. W związku z tym pytanie: jak należy pisać te fundusze – wielką czy małą literą? Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych może istnieć w każdym zakładzie pracy, dlatego wydaje mi się, że można go pisać małymi literami.
Problem pojawia się przy jego skrócie, który także często jest używany w publikacjach fachowych: ZFSS czy zfss? Z kolei Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy są odrębnymi, ponadzakładowymi funduszami, dlatego moim zdaniem należy je pisać wielkimi literami.
Czy mam rację?

Jeśli restauracja nazywa się U Szkota lub Pod kucykiem, to mówi się: Spotkamy się u Szkota, Byliśmy pod kucykiem. Jak to zapisać – chodzi mi o to, że przyimek rozpoczynający nazwę własną (i pisany wielką literą!) równocześnie ma pełnić rolę zwykłego przyimka w zdaniu. Można obejść problem pisząc: Byliśmy w restauracji „U Szkota” – ale może np. zdanie napisane ma być przytoczeniem czyjejś wypowiedzi (a ten ktoś nie użył słowa restauracji), albo z innych względów (ot, choćby rytm wiersza) chce się uniknąć tego naddatku.
Do tego dochodzi kwestia cudzysłowu, który pewnie też można pominąć, ale którego stosowanie w przypadku zwykłych nazw typu Parkowa czy Różowy Słoń nie prowadzi do żadnych rozterek. A w przypadku zdania Byliśmy-U-Szkota nie wiadomo, czy otworzyć cudzysłów przed U/u, czy też dopiero przed Szkota.

Dzień dobry,
dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
Pozdrawiam
Zdzisław K.

Szanowni Państwo,
czy wyraz partykuło-przysłówek jest utworzony zgodnie z zasadami ortografii? Chyba nie dopuszcza się zapisu złożenia rzeczowników z interfiksem i łącznikiem naraz. Swoją drogą, zasady dotyczące tych złożeń wydają się niepraktyczne. Jeśli coś jest ni to śniegiem, ni to deszczem, to właściwie powinno być śniegiem-deszczem, nie śniegodeszczem, ani śniego-deszczem, prawda?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Coraz częściej spotykam w nowo zredagowanych publikacjach konstrukcje typu (podaję przykłady z jednego źródła):

„W stajni rozbrzmiewały tylko stukanie kopyt i szum wody z węża”;

„Na plastyce narysowała pędzącego konia z rozwianymi ogonem i grzywą”.

Takie konstrukcje uważam za rażące hiperpoprawnością, brzydkie i niefunkcjonalne (wyobraźmy sobie, że ktoś cytuje któreś ze zdań, opuszczając fragment wyliczenia). Czy rzeczywiście liczba mnoga czasownika w orzeczeniu jest tu konieczna?

Czy czasownik spowodować w wersji imiesłowowej (czyli spowodowany) zawsze musi być związany z konstrukcją bezprzyimkową typu: kalectwo spowodowane wypadkiem? Czy nie można uznać za poprawną także konstrukcji z przyimkiem, np.: wypadek spowodowany przez samochód, zagrożenie mechaniczne spowodowane przez określone części?
Dziękuję i pozdrawiam (przy okazji życząc wesołych świąt)
Andrzej Górecki

Szanowni Państwo,
mam pewną uwagę odnośnie do porady nt. pleonazmów. Otóż autorka pisze:

Nie wszystkie jednak konstrukcje redundantne są błędne – nie uznalibyśmy na przykład za niepoprawne zdań: Zszedł schodami na dół czy Wjechał windą na górę (a przecież nie można zjechać schodami do góry czy zejść windą na dół – schodzi się zawsze schodami, na dół, a wjeżdża się tylko windą, i tylko do góry.

Zgadzając się co do meritum – wymienione konstrukcje są prawidłowe – pozwolę sobie zakwestionować ich pleonastyczny charakter. Przynajmniej w niektórych kontekstach.

• Schodami jak najbardziej można zjechać. Czasem nie trzeba nawet dodawać, że chodzi o schody ruchome (którymi skądinąd można także zejść, jeśli chwilowo nie działają).
  
• Można zbiegać po schodach i jest to zdecydowanie coś innego niż schodzić.
• Schodzić i wchodzić można po trapie, po drabinie, po zboczu itp. Miewa to znaczenia dla odmalowania sytuacji przed oczyma wyobraźni odbiorcy. Np. dziecko wbiegło na szczyt pagórka po zboczu, a jego opiekun spokojnie wszedł po prowadzących tam schodach.
• Określenie na dół oznacza w tym przypadku najniższe piętro (poziom), a zatem sprecyzowanie, że schodzi się na dół wyklucza pewne możliwości, np. zejście z 3. piętra na 2. lub na półpiętro.

Z serdecznymi pozdrowieniami
A.

Dzień dobry,
mam pytanie w związku ze słowem internet. Czy powinniśmy mówić w internecie czy też na internecie? Coraz częściej słyszę, jak ludzie mówią „Kupiłem coś na internecie”, chociaż ja powiedziałbym w internecie.
Pozdrawiam serdecznie,
Ryszard T.

Szanowni Państwo, interesuje mnie słowo określające osobę wyznającą heterodoksję. Czy jest to heterodoks, heterodoksa czy może heterodokta? A może wszystkie te formy są prawidłowe?