-
Jak dawniej nazywano kolor fioletowy?25.03.201425.03.2014Czy było kiedyś rodzime określenie na kolor fioletowy? Czy nasi przodkowie „odróżniali” ten kolor, czy też włączali częściowo do czerwieni/różu, a częściowo do błękitu?
-
jedwab z Mawangdui 11.04.201611.04.2016Szanowna Redakcjo,
czy w nazwie jedwab z Mawangdui powinno być duże „j”? Czy można tu dostrzec analogię do kamienia z Rosetty?
Dziękuję i pozdrawiam
Wierna czytelniczka
-
Jestem Polakiem – dlaczego narzędnik? 15.10.201615.10.2016Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Z pozdrowieniami
Albert Gorzelak
-
jeszcze o rodzaju rzeczownika26.11.200826.11.2008Szanowna poradnio,
chciałam ponownie zapytać o rodzaj gramatyczny rzeczownika. Jeszcze ze szkoły pamiętam, że określamy go zawsze w mianowniku liczby pojedynczej, bo rzeczownik nie odmienia się przez rodzaje, ale ma rodzaj przypisany. Określanie go w M. l. poj. pozwala uniknąć błędnego przypisania mu w l. mn. rodzaju męskoosobowego, jak to ma miejsce w przypadku przymiotnika (który jednak oczywiście się odmienia). Czy to poprawne rozumowanie? -
kielo cud27.05.200827.05.2008Spotkałem się ze słowem kielocud, akcentowanym na lo, oznaczającym coś dekoracyjnego (przedmiot, strój), przy czym raczej w złym guście. Używane ironicznie. Podejrzewam, że może to być pochodna frazy piykny kielo cud. Czy istnieją jakieś badawcze potwierdzenia takiego słowa?
-
Konkludywny 26.06.202026.06.2020Szanowni Państwo,
co sądzą Państwo o słowie konkludywnie? Słowo to pojawia się często, szczególnie w tekstach naukowych, również tych tworzonych przez polonistów, przede wszystkim historyków literatury. Wydaje się, że słowo to nie znaczy tego samego, co leksem konkluzywny, który słowniki rejestrują. Zresztą w sieci pojawia się również słowo konkluzyjnie. Prosiłbym o normatywne odniesienie do tych słów.
Z wyrazami największego szacunku
Derec Yellow
-
krzyżmo12.04.201412.04.2014Jaka jest etymologia polskiej nazwy oleju używanego w Kościele Katolickim, np. podczas poświęcenia ołtarzy i kościołów, tzn. tzw. krzyżma? Skąd taka polska nazwa: krzyżmo, olej krzyżma?
-
lancknecht
21.11.202321.11.2023Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)
-
leczby
20.04.202220.04.2022Szanowni Państwo,
w SO PWN znajduję przykład łącznej pisowni leksemu leczby: Idź, leczbym chciał wiedzieć, kiedy wrócisz. Moim zdaniem cząstka by należy tu do czasownika, nie spójnika. Chyba nie tylko ja się buntuję – w NKJP łączna pisownia leczby występuje tylko 2 razy (Gazeta Wyborcza) obok 223 przykładów pisowni rozdzielnej (wiele z książek czołowych wydawnictw i autorów). W innych przypadkach jest jeszcze większa dysproporcja. To jak jest z tym uzusem? Ma znaczenie, czy nie?
-
Lex15.11.200215.11.2002Czy wyraz łaciński Lex w deklinacji należy traktować tak samo jak inne skrótowce, w których pisowni występuje litera x, czy też można go potraktować jak wyraz obcy? Co wówczas z odmianą przez przypadki? Czy jako nazwa własna Lex podlega innym zasadom deklinacji?