leksem
  • Szeligi
    16.06.2008
    16.06.2008
    Na mapie Polski mozna znaleźć kilka miejscowości o nazwie Szeligi. Ponieważ sama mieszkam w jednej z nich, zaciekawiło mnie, od czego nazwa ta pochodzi. Czy wiąże się z jakimś szczegółem topograficznym?
    Pozdrawiam
    Anna Steer
  • tęż, tęże, tąż albo tąże
    13.01.2020
    13.01.2020
    W odpowiedzi https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Rodzaj-gramatyczny-a-plec-bohatera;19829.html pojawia się wyraz tęże.
    Wyrazy kończące się samogłoską powinny mieć końcówkę -ż, bez e (taż, tąż, którąż). Czy ę nie podlega pod tęż(e) regułę?
  • trzycyfrowy i trójcyfrowy

    28.03.2022
    28.03.2022

    Dzień dobry,

    Chciałbym zapytać o istnienie słowa trójcyfrowy. W PWN nie da się go wyszukać, jednak np pod tym linkiem istnieje przykład historyczny, w formie pisanej https://www.nfjp.pl/lemma/tr%C3%B3jcyfrowy

    Oprócz tego tam jest kilka innych podobnych np trójdzietny, trójelementowy, trójboczny jak i samo słowo trójkątny.

    Mówimy: jednocyfrowy, dwucyfrowy, pięciocyfrowy, a dlaczego trzycyfrowy? Wręcz nie mówimy: "trzykątny".

    Czy naprawdę brak źródeł z trójcyfrowym?

    Pozdrawiam,

    Paweł Niewiadomski

  • Uzgadniamy formę orzeczenia imiennego

    13.07.2022
    13.07.2022

    Dzień dobry,


    Bardzo proszę o konsultację dotycząca poniższych zdań:


    Coraz więcej mężczyzn jest zachwyconych/zachwycona pracą.


    8 z 10 mężczyzn nie jest zadowolonych/zadowolona z produktu.


    „Wiele osób umiera w wieku dwudziestu pięciu lat i nie zostaje pochowana/pochowanych aż do siedemdziesięciu pięciu “


    Mam wątpliwości dotyczące poprawnych form orzeczeń w powyższych zdaniach.

  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • Wątpliwości co do pisowni niekoniecznie
    2.01.2016
    2.01.2016
    Jeśli do Ciebie nie przyjdę, to niekoniecznie dlatego, że wyjadę poza miasto. Może akurat będę chory
    czy
    Jeśli do Ciebie nie przyjdę, to nie koniecznie dlatego, że wyjadę poza miasto. Może akurat będę chory?
    Który z powyższych przykładów jest poprawny? Niekoniecznie na ogół piszemy razem, ale w tym wypadku jest to zaprzeczenie i występuje nacisk na sylabę nie. Chcę się tylko upewnić.
  • witkacyzmy
    9.04.2008
    9.04.2008
    Szanowni Eksperci!
    Czy jatros i jatromantis to wyrazy-cytaty, czy częściowo spolszczone? Co mogą oznaczać, od jakich wyrazów podstawowych i z jakiego języka pochodzić, które znajdują się w manifeście Witkacego „Z Papierka Lakmusowego’’: neo-pseudkretynizm, neo-kabotynizm, solipsoderyzm, neo-humbugizm, mistyficyzm, fiktobydlęcyzm, i czy błaźnizm, papugizm, małpizm, filutyzm, gitaryzm, piurglabizm są hybrydami? Czy można je uznać za hybrydy złożone z obcej podstawy słowotwórczej i gr. sufiksu -izm, oznaczającego potocznie doktrynę, teorię, kierunek artystyczny np. papugizm: tur. papahan + sufiks -izm (gr. -isma, ismos)?
    Monika Czarnota
  • wodowisko
    20.12.2007
    20.12.2007
    Co znaczy słowo wodowisko? Czy jest lub kiedyś było synonimem zbiornika wodnego? Słownik rosyjsko-polski Wiedzy Powszechnej z 1958r. podaje je jako tłumaczenie rosyjskiego водохранилище (słowo wodowisko znalazłem tylko w słowniku alternatywnym na kurnik.pl, wg którego to miejsce, gdzie ląduje hydroplan).
    Dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
  • Wróżka

    29.06.2020
    29.06.2020

    Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?

  • Wymowa i odmiana zapożyczeń francuskich

    15.04.2023
    15.04.2023

    Szanowni Państwo,

    dlaczego według WSO PWN rzeczownik camembert, który przecież wymawiamy [kamãber], odmienia się jak koncert? Czy nie należałoby podać przy nim takiej samej odmiany jak w przypadku spolszczonego wariantu kamamber (oczywiście z zachowaniem właściwej ortografii)?


    Pozdrawiam serdecznie

    Wieloletni Czytelnik Poradni

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego