-
niemy20.09.200520.09.2005Wyraz Niemcy oznaczał kiedyś u Słowian 'ludy, które nie mówią, są nieme'. Czy w słowie niemy można dopatrywać się znaczenia nie jeden z nas (nie my)?
-
opodal i nieopodal12.06.200212.06.2002Dlaczego nieopodal (pisane też nie opodal) znaczy to samo co, znacznie rzadsze, opodal? Czy było tak zawsze?
Ukłony dla prof. Krystyny Długosz-Kurczabowej. -
poszlim i zrobilim15.05.200715.05.2007Proszę o kilka słów na temat form wzięlim, zrobilim, szlim. Jaki jest ich status w polszczyźnie – gwarowe? archaiczne? poprawne czy nie? Czy można je tworzyć dla każdego czasownika? Czy istnieją analogiczne formy dla innych osób niż pierwsza liczby mnogiej?
-
prędko
26.12.202326.12.2023W mojej rodzinie jest osoba (wrocławianka 50+, korzenie: Wielkopolska i Podlasie), która – jeśli zapomni jakiegoś słowa – zwykła mawiać:
Jak to się prędko nazywa?
Wiem, że i niektórzy inni ludzie używają słowa „prędko” w podobnym kontekście. Interesuje mnie, czy to jest idiolekt, czy też element jakiejś gwary. Skąd to się wzięło?
-
Przyimki łączące się z nazwami państw
5.01.20245.01.2024Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).
Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.
Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.
Pozdrawiam
Dominika
-
ten litr czy ta litra?5.10.20055.10.2005Czy jest poprawną odmianą: jedną litrę, np.: „Proszę podać mi jedną litrę”?
Pozdrawiam.
-
Wartałoby coś zrobić20.05.201120.05.2011Niektórzy mawiają: wartałoby (coś zrobić). Czy to jest zniekształcone w wymowie sformułowanie warto by, czy też istnieje/istniał w języku polskim czasownik wartać? Skądinąd do jakiej kategorii gramatycznej należy wyrażenie warto by?
-
wybić19.03.200319.03.2003Jakie jest archaiczne, siedemnastowieczne znaczenie wyrazu wybić? Jak należy go rozumieć w zdaniu, pochodzącym z dokumentu datowanego XVII wiekiem: „Wybicie z dóbr albo gruntu…”?
Dziękuję. -
z cicha pęk13.04.200513.04.2005Z cicha pęk czy z cicha pękł? Skąd się wzięło w ogóle to powiedzenie?
-
znaczenie związków frazeologicznych2.03.20072.03.2007Mawia się, że jakiś fakt czy jakieś twierdzenie nie ulega najmniejszej wątpliwości. Ale nie ulega znaczy tu chyba tyle, co 'nie ustępuje przed, nie poddaje się, nie zostaje obalone'. Nie powinno więc się mówić: „To nie ulega największej wątpliwości”, czyli 'jest tak mocne, że nie ustępuje przed nawet najsilniejszą (największą) wątpliwością'?