Szanowni Państwo,

mam pytanie z pogranicza polszczyzny, dotyczące pisowni nazwisk obcego pochodzenia, zawierających umlauty: ä, ö, ü. W związku z reformą pisowni niemieckiej spotykamy następujące formy ich pisowni: ae, oe, ue. Zasadę te stosują wybiórczo polskie media, na przykład w przypadku pisowni nazwiska pani Danuty Hübner – zarówno Hübner, jak i Huebner. Czy taka dowolność i ogóle zmiana pisowni nazwisk są dozwolone bez urzędowej zmiany ich zapisu?

Rafał Müldner

Dzień dobry,
redaktor tekstów, które tłumaczę, wytknął mi ostatnio błąd tkwiący w wyrażeniu „Upewnij się, czy…”. Jego zdaniem jest to nieprawidłowe połączenie dwóch wyrażeń: „Upewnij się, że…” i „Sprawdź, czy…”. Jednak moim zdaniem nie ma w nim niczego złego, nie znalazłem żadnego zakazu w słownikach, a przedstawiony argument zupełnie mnie nie przekonuje. Byłbym wdzięczny za rozstrzygnięcie z mocą poradnianego autorytetu.

Szanowni Eksperci,
przeglądając ostatnio pewien portal ogłoszeniowy, natknąłem się na anons Usługi sprzątające. Tu zrodziło się moje pytanie: czy to nie oznacza czasem usług, które sprzątają? Może być firma sprzątająca lub serwis sprzątający, ale usługa? Jak więc nazwać to inaczej?
Łączę wyrazy szacunku i podziwu za Państwa pracę.

Dzień dobry.

Dlaczego w języku polskim do zapisu głoski [v] używamy litery "w" zamiast "v" - tak jak jest to w wielu językach, nawet słowiańskich?

Szanowni Państwo,
w regule [186] SO pojawia się staro-cerkiewno-słowiański z objaśnieniem ('starocerkiewna gałąź języków słowiańskich'). Wychodzi więc na to, że dwa pierwsze człony nie są równorzędnymi określeniami trzeciego, tylko cały człon starocerkiewny określa słowiański. Wydaje się, że właściwsza byłaby w takim razie pisownia starocerkiewnosłowiański” na mocy [136] i takich przykładów jak żółtobrunatnozielony. Chyba że uwaga 1 ma dotyczyć tylko kolorów.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Wielki słownik ortograficzny PWN podaje wiecznie zielony, ale w [134]: „Niektóre wyrażenia (…) scaliły się i traktowane są jako wyrazy pisane łącznie”. W Doroszewskim jest wiecznozielony. Bukszpan, cyprys i ubiorek mają ten przymiotnik w nazwie gatunkowej, a jego pisownia łączna (także zwracana przez Google) bardziej przystaje do dwuimiennego nazewnictwa gatunków. Czy obok wiecznie zielonego funkcjonuje wieczniezielony, choćby wyłącznie w nazwach gatunkowych?

Szanowni Państwo!
Przyszło nam żyć na przełomie wieków i tysiącleci. Dla wielu jest to tak doniosłe, że coraz częściej spotykam się ze sformułowaniami typu: w latach 90. XX wieku…. Czy nie jest jednak zbyt wcześnie na stosowanie takich zwrotów? Przecież do lat 90. XXI wieku pozostało jeszcze dużo czasu, i możemy spokojnie pisać o latach dziewięćdziesiątych, nie narażając się na niedokładność. Czy akcentowanie wieku XX nie jest stosowane nieco na wyrost?
Pozdrawiam
Jarosław Mężyk

Szanowni Państwo!
Czy w następujących zdaniach poprawne byłoby postawienie przecinka nie przed całym wyrażeniem w przypadku gdy, lecz przed słowem gdy?

1. Motyw, który zawsze musi być obecny, w przypadku gdy podstawowy akt prawny przewiduje uprawnienia wykonawcze.
2. Tekst, który należy zastosować, w przypadku gdy komitet jest już ustanowiony na mocy istniejących przepisów.
3. W przypadku gdy w odniesieniu do […] jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą, […].

Dzień dobry,
chciałabym zapytać, który szyk jest poprawny: w ramach którego czy w którego ramach?

Serdecznie pozdrawiam
Agnieszka

Moje pytanie dotyczy szyku zaimka względnego który. Zazwyczaj występuje on na pierwszym miejscu w zdaniu podrzędnym, może być poprzedzony jedynie przyimkiem lub wyrażeniem przyimkowym. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN podaje pięć wyrażeń przyimkowych, w których zaimek który może występować na drugim miejscu: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy więc napisanie np. w wyniku którego jest błędem?
Pozdrawiam