myśleć
  • inna melodia na wsi niż w mieście
    20.01.2009
    20.01.2009
    Szanowna Redakcjo!
    Dlaczego w pobliskim mieście mówi się wyraźnie inaczej niż na wsi? A mam na myśli przede wszystkim różnice w melodii i tempie wysławiania się. Uważam, że jest tak w całej Polsce.
    Piotr, Gliwice
  • Interpunkcja indywidualna
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowni Państwo,
    czy w zdaniu Za nic na świecie nie pójdę na ten mróz! No chyba, że suto mi zapłacą można dopuścić przecinek we wskazanym miejscu? Myślę o zapisie wypowiedzi ustnej, w której na chyba pada akcent. Nie jestem w stanie przekazać poprzez formularz efektu prozodycznego, o którym myślę, ale mam nadzieję, że można to sobie wyobrazić: spowolnienie w trakcie wymawiania chyba. Coś w znaczeniu ‘no ewentualnie… w ostateczności mogę to zrobić’.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jak wymawiać ?
    9.09.2003
    9.09.2003
    Kiedyś w mojej obecności wywiązała się dyskusja nt. poprawnej wymowy wyrazów zakończonych , . Koleżanka fonetyk i językoznawca dowodziła, iż wymowa, w której słychać [ę], a nie [e] itp. jest niepoprawna (zbyt staranna; notabene nie była ZBYT staranna, raczej normalna). Nie zgadzam się z nią i dlatego postanowiłam zapytać.
    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za odpowiedź.
    D.B.
  • Jeszcze o świętym mikołaju / Świętym Mikołaju
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    zadałem kiedyś takie pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Swiety-Mikolaj-i-swiety-mikolaj;17606.html. Zajrzałem ostatnio do odpowiedzi i stwierdziłem, że nadal nie jestem pewien, jak pisać o Świętym Mikołaju w znaczeniu fikcyjnej, czy też symbolicznej, postaci obdarowującej prezentami. Np. Piszę list do Świętego Mikołaja, Dostałem to od Świętego Mikołaja itp. Przykłady cytowane w poradzie dotyczą innych znaczeń.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • jeszcze o św. Mikołaju

    19.10.2011
    19.10.2011

    Dzień dobry,

    według słownika ortograficznego święty mikołaj to człowiek przebrany za św. Mikołaja (https://sjp.pwn.pl/szukaj/miko%C5%82aj.html). W wypowiedzi prof. Bańki z 2001 r. (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/swiety-Mikolaj;542.html) czytamy, że zimą ulicami miasta chodzi m.in. święty Mikołaj. Czy oznacza to, że w tym znaczeniu można napisać zarówno święty mikołaj, jak i święty Mikołaj?

    I skoro słowo mikołaj w tym znaczeniu zapisujemy małą literą, to wyraz gwiazdor również małą?

    Pozdrawiam

  • Jeszcze raz o oddzielaniu monologów pomyślanych bohatera
    10.04.2017
    10.04.2017
    Jestem bardzo ciekawa pewnego zjawiska. W książce znalazłam takie „kwiatki”:

    Co mnie podkusiło?, myślała, drżąc na całym ciele.
    ● Nareszcie!, pomyślał i uruchomił procedurę zatrzymania przez lokalnych kolegów.


    Przypadki przecinków po pytajnikach i wykrzyknikach zdarzały się na tyle często, że można to uznać za nieprzypadkowe. Oczywiście, rozumiem dlaczego zostały tam umieszczone – odgradzają monologi bohaterów od narracji. Ale czy taki zapis jest na pewno poprawny? Nie lepszy byłby myślnik?
  • Kiedy na, kiedy w?
    14.06.2012
    14.06.2012
    Dzień dobry!
    Mam wrażenie, że przyimek na jest nadużywany. Na rynku, na mieście, na stołówce, na dzielnicy, na dyskotece. Wydaje mi się, że jeśli mowa o pomieszczeniu, powinno mówić się w stołówce. Bardzo proszę o jakiś klucz do tego „nanowania”. Na deser poproszę o rozwikłanie zagadki wszech czasów: jeśli kasa nie jest pomieszczeniem (jak na dworcu) tylko maszyną postawioną przy krześle kasjerki w markecie, to powinno się mówić „Ona pracuje na kasie” czy raczej „…przy kasie” lub „…w kasie”?
  • kierować – czym czy co?
    27.09.2011
    27.09.2011
    Witam,
    mamy z koleżanką dylemat na temat następującego fragmentu zdania (pochodzi z modlitwy): „kieruj ich krokami światłem Twojej wiedzy”. Moja koleżanka myśli, że powinno być „kieruj ich kroki światłem Twojej wiedzy” (dla niej „kieruj ich krokami” jest jakby zamkniętą całością), natomiast ja uważam, że krokami jest prawidłowo, a nawet że kroki być nie może. Bardzo liczymy na Pańską pomoc.
    Pozdrawiam serdecznie i góry równie serdecznie dziękuję!
  • klucz
    24.11.2011
    24.11.2011
    Dzień dobry,
    Mam pytanie odnośnie rzeczownika: klucz. Czy dopuszczalna jest taka forma (jeżeli adresat ma na myśli jeden klucz): „Poproszę o KLUCZE do pokoju nr 1”, czy powinno się raczej używać tylko formy liczby pojedynczej: „Poproszę o KLUCZ do pokoju nr 1”? A może obie są prawidłowe?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego