nadawać
  • sterować
    7.04.2003
    7.04.2003
    Szanowni Państwo,
    w technice często się mówi o sterowaniu w znaczeniu regulacji. We wcześniejszych wydaniach Słownika poprawnej polszczyzny rozróżniano oba znaczenia sterowania, nadając różne przypadki gramatyczne obiektom sterowania. Gdy była mowa o kierowaniu, sterowało się czymś (kimś), gdy zaś chodziło o regulację, sterowane było coś. Obecna reguła językowa w obu znaczeniach wyrazu narzuca tylko zastosowanie narzędnika. Czy w takim razie poprawne są tylko wyrażenia sterowanie silnikiem bądź układ sterowania silnikiem?
    Z poważaniem
    Tomasz Litwiniuk
  • strona a znaczenie
    15.03.2013
    15.03.2013
    Dzień dobry,
    interesuje mnie, jaki wpływ wywiera forma gramatyczna na znaczenie wyrazów. Np. czynność „rodzenia się”, mówimy: „Urodziłem się…”, czy po formie możemy określić, że mamy tu do czynienia ze znaczeniem biernym, czy może czynnym ? Zamiast „Urodziłem się” mówi się też np.
    zostać wydanym na świat (zn. bierne?)
    przyjść na świat (zn. czynne?)
    wyjść z łona matki (zn. czynne?)
    Do którego znaczenia jest bliżej temu czasownikowi?
  • sylabus i syllabus
    7.10.2012
    7.10.2012
    Niektórzy odradzają pisownię allo- i skłaniają się ku uproszczonej postaci (alofon, alopatia). Także WSO daje przewagę wyrazom na alo-. Czy kierując się wspomnianą tendencją, można uznać formę sylabus za lepszą od tej z podwojonym l?
  • Szanowny… Z wyrazami szacunku
    15.12.2013
    15.12.2013
    Czy nie wydaje się Państwu niezręczne zaczynanie mejli, zwłaszcza tych krótkich, od Szanowny Panie i kończenie ich słowami Z wyrazami szacunku? Choć zdaję sobie sprawę, że nie każde powtórzenie treści jest błędem, zawsze mam ochotę jakoś te formuły odpodobnić – czy słusznie? Jak uczynić to najzgrabniej?
  • Szyk podmiotu i orzeczenia
    6.06.2016
    6.06.2016
    Właśnie czytam „Mitologię starożytnej Grecji” Michała Pietrzykowskiego. Pisząc książkę, autor posługuje się składnią, w której bardzo często umieszcza orzeczenie przed podmiotem. W kilkudziesięciu zdaniach opisujących Apollina(?) pojawia się: udał się Apollo, założył Apollo, musiał się poddać Apollo, służył Apollo, musiał Apollo. Podobny styl budowania zdań zauważyłem też w otrzymywanych listach, szczególnie od starszych osób.
    Skąd bierze się taka maniera? Czyż nie powinno być odwrotnie?
  • Śródrocze

    28.02.2022

    Arkusz samooceny nauczyciela za I śródrocze roku szkolnego 2021/2022

    Tak zatytułowany dokument dostałam do wypełnienia. Czy zasadne jest użycie sformułowania "I śródrocze"? Ileż śródroczy może być w roku? Pomijam sposób użycia cyfry.

  • świecki i święty
    30.10.2010
    30.10.2010
    Czy słowo świecki pochodzi od wyrazu świat? Jaka jest etymologia słowa święty?
  • Taki bartek
    10.02.2013
    10.02.2013
    W Pokoleniu Wajdy, podczas nadawania pseudonimu jednemu z bohaterów, pada następująca kwestia: „Wyglądacie jakby trochę z wiejska. Taki Bartek”. Chciałem zapytać, czy kojarzenie imienia Bartek ze wsią ma jakiekolwiek uzasadnienie?
  • Talent

    27.03.2021
    27.03.2021

    Szanowni Państwo,

    proszę o wyczerpującą etymologię rzeczownika talent i jego dzieje semantyczne na przestrzeni wieków.


    Pozdrawiam

    Stratos Vasdekis

  • teatr Bolszoj
    4.09.2003
    4.09.2003
    Witam!
    Zauważyłam, że w Polsce na określenie Teatru Wielkiego (Bolszoj tieatr) z Moskwy używa się określenia w teatrze Bolszoj. Sądzę, że to niepoprawna forma. Jak w takim razie brzmi właściwa – w Teatrze Wielkim, w Teatrze Bolszoj, w teatrze Bolszoj, w Bolszom Teatrze, a może inaczej?
    Z góry dziękuję,
    Renata Modzelewska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego