najpóźniej
  • O przegłosach
    14.07.2020
    14.07.2020
    Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
    Dziękuję za info!
  • Pivot czy piwot?

    4.01.2023
    4.01.2023

    Dzień dobry,

    zajmuję się opisywaniem zjawisk ekonomicznych i rynkowych. Ostatnio modne stało się słowo pivot w znaczeniu «zwrot», «zmiana kierunku, nastawienia» w odniesieniu do polityki Fedu.

    W słowniku figuruje słowo piwot (koszykówka, ale też chodzi o zwrot). Czy w związku z tym lepiej pisać piwot w znaczeniu polityki pieniężnej, czy pozostać przy anglosaskim pivocie?

    Pozdrawiam


  • Polska
    21.02.2003
    21.02.2003
    Jaka jest etymologia słowa Polska (nazwa kraju)?
  • Pomarańcza i pomarańczowy
    18.04.2017
    18.04.2017
    Chodzi mi o słowa pomarańczowy oraz pomarańcza. Co było pierwsze – jajko czy kura, czyli: czy pomarańcza jest pomarańczą, ponieważ jest koloru pomarańczowego, czy może kolor pomarańczowy jest pomarańczowy, bo taki kolor ma pomarańcza?
    Ponadto – skąd to słowo w języku polskim? Nie przypomina mi żadnego słowa w innych językach – Rosjanie jedzą „apielsiny”, ale są one kolory o nazwie „oranżewyj”, Anglicy z kolei jednakowo nazywają zarówno owoce, jak i kolor (orange), ale nie dostrzegam żadnych analogii z pomarańczą.
    Jaka jest geneza i historia tych słów?

    Z poważaniem

    Michał Płonka
    Góry Świętokrzyskie
  • Przecinek zamykający zdanie podrzędne

    21.04.2021
    21.04.2021

    Szanowni Państwo,


    czy w następującym zdaniu przecinki poprawione są poprawnie:  Wiedziała, jak otworzyć specjalnie zabezpieczoną bramę, i sekundę później znalazła się w środku?

    Drugi przecinek w tym zdaniu został zakwestionowany ze względu na to, że ponoć tylko wtrącenia należy obustronnie wydzielać przecinkami, a tu nie mamy do czynienia z wtrąceniem (bo usunięcie części zdania wydzielonej przecinkami zaburzyłoby jego sens). Według osoby kwestionującej nie ma tu także zdania podrzędnego.

  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

  • tut.
    26.02.2008
    26.02.2008
    Szanowni Państwo,
    będę wdzięczny za przybliżenie zakresu zastosowania skrótu tut. Można się z nim spotkać bardzo często w korespondencji z instytucjami wymiaru sprawiedliwości, chciałbym dowiedzieć się, czy:
    – po pierwsze: stosować go mogą obie strony („tut. Sąd wzywa”, „w odpowiedzi na wezwanie tut. Sądu”);
    – po drugie: skrót tut. bywa używany również w innych, poza związanymi z wymiarem sprawiedliwości i urzędami, okolicznościach?
    Łączę wyrazy szacunku,
    I. S.
  • Węgier i Węgry
    23.02.2004
    23.02.2004
    Uprzejmie proszę o podanie etymologii słów Węgier, Węgry.
    Serdecznie pozdrawiam.
    Krzysztof Cybura
  • Wielkie i małe litery w didaskaliach
    24.05.2018
    24.05.2018
    Witam,
    czy poniższy dialog ma poprawną formę? Mam wątpliwości, czy komentarze w nawiasach pisać małą czy wielką literą.
    (Nauczyciel zakończył powitanie słowami…)
    Nauczyciel: Teraz przejdziemy do tematu lekcji. (cisza w klasie)
    Uczeń: (Śmiejąc się) A jaki jest temat lekcji? (Uczeń lubił prowokować nauczyciela)
    Nauczyciel: (Do ucznia) Czy odrobiłeś zadanie domowe?
    (Uczeń zrobił smutną minę)
    Uczeń: (Szepcząc do siedzącego obok kolegi) Czy coś było zadane?
  • włoszczyzna
    16.10.2003
    16.10.2003
    Witam,
    skąd wzięła się nazwa włoszczyzna? Czy to dzięki Królowej Bonie, która przywiozła z Włoch te warzywa? A może, jak utrzymuje moja Teściowa, chodzi tu o kapustę włoską, dodawaną w niektórych regionach kraju do włoszczyzny?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Anna
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego