niekonsekwencja
  • (Nie)konsekwencja w Zurichu

    7.11.2017
    7.11.2017

    Dlaczego nazwa Zurych (Zürich) została spolszczona tylko częściowo? 'ü' przeszło w [u], [i] w [y], ale [z] nie zmieniło się w [c]. Czy zatem nie powinniśmy być konsekwentni i wymawiać słowo Zurych nie jako [curyh], ale jako [zuryh]?


    Łączę wyrazy szacunku

    M. Kosacki

  • niekonsekwencje polskiej ortografii
    4.07.2003
    4.07.2003
    Witam,
    Mam dwie wątpliwości dotyczące reguł ortograficznych rządzących pisownią.
    1. Użycie u lub ó w wyrazach będących pochodną słowa dwa. Oczywiste jest, że pisze się dwóch i dwunastu, dwumian i równanie dwukwadratowe, ale podwójny i obydwóm. Skąd to się bierze?
    2. Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?
    Pozdrowienia
    Juliusz Wolny
    Medizinische Universitäz zu Lübeck
  • polszczenie obcych nazw geograficznych
    15.09.2013
    15.09.2013
    Dzień Dobry!
    Niedawno na portalu sjp.pl rozgorzała dyskusja o haśle teksas z SJP Doroszewskiego. Najpierw chodziło o definicję, w której autor zamieścił nazwę stanu Texas pisaną przez x, co miało świadczyć o niekonsekwencji leksykografa. Później zaś dyskutanci skupili się na padającym tam stwierdzeniu, jakoby Texas był nazwą „stanu Ameryki Północnej” (por. kolorado).
    1.Czy rzeczywiście był to wtedy błąd?
    2. Skąd niekonsekwencja w polszczeniu stanów, np.: Nevada/Utah, ale Luizjana?
  • Granada CF

    28.04.2024
    28.04.2024

    Szanowni Państwo,

    chciałbym poradzić się w sprawie nazwy zagranicznego zespołu piłkarskiego (i ogólnie nazw zagranicznych klubów) Granada CF. Jaką formę powinna ona przybrać — oryginalną czy też spolszczoną tj. Grenada. Może obie formy są poprawne? Dostrzegam bowiem sporą niekonsekwencję jeśli chodzi o. spolszczanie członów nazw np. Bayern Monachium, ale już FC Köln. Skąd ona się wzięła i czy są jakieś zasady, którymi należy się kierować przy pisaniu o obcych zespołach sportowych? Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Interpunkcja formuły powitalnej i pożegnalnej
    8.06.2018
    8.06.2018
    Dzień dobry!
    Pytałam niedawno o interpunkcję formuły pożegnalnej. P. Adam Wolański odpisał, za co serdecznie dziękuję, że „Światło typograficzne wynikające z zazwyczaj niepełnego wiersza formuły pożegnalnej stanowi mocniejszy delimitator tekstu pisanego niż jakikolwiek znak interpunkcyjny”. Rodzi to jednak we mnie wątpliwość, dlaczego ta sama reguła nie dotyczy formuły powitalnej? Dlaczego po Dzień dobry stawiamy przecinek, a po Pozdrawiam już nie? Czy nie jest to oczywista niekonsekwencja?
  • Mądry Płonąca Woda z wesołym Czerwonym Kapturkiem

    25.10.2017
    25.10.2017

    Czemu zaleca się, by imiona np. indiańskie (wywodzące się od nazw pospolitych) zachowywały rodzaj gramatyczny zgodny z płcią osób, które je noszą

    (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Madry-Plonaca-Woda-rzekl;17105.html)

    a przydomki typu Czerwony Kapturek już nie? (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/rodzaj-gramatyczny-a-plec;11502.html)?

    Dlaczego powiemy Tańcząca Chmura rzekł (o mężczyźnie) ale także Czerwony Kapturekposzedł (o dziewczynce)? Czy nie ma tu niekonsekwencji?


    Pozdrawiam

    Czytelniczka

  • nie + znaczący
    21.09.2007
    21.09.2007
    Dzień dobry.
    Właśnie czytam pewien tekst i natrafiłem w nim na dwa sformułowania: nic nie znaczący oraz niczego nieobiecujący. Jest to oczywista niekonsekwencja. Czy jednak poprawne jest drugie określenie? Czy może w pierwszym rozdzielna pisownia nie znaczący ma jakiś związek z nic nie znaczy i tak należy to zapisywać?
    Pozdrawiam.
  • strażak i strażnik
    22.09.2005
    22.09.2005
    Witam,
    od jakiegoś czasu zastanawia mnie swojaka niekonsekwencja naszego pięknego języka: dlaczego – skoro mamy straż pożarną i straż np. miejską – na wykonujących ten zawód mówi się – na jednych strażak, na pozostałych strażnik? W obu przypadkach jest taka sama forma straż, a człowiek wykonujący pracę nazywany jest odmiennie?
    Będę wdzięczna za wyjaśnienie.
    Pozdrawiam,
    Ewa Stańska
  • afrodyzje i Dionizje
    9.11.2006
    9.11.2006
    Dzień dobry!
    Afrodyzje i dionizje. Pierwsze wszędzie zgodnie notowane małą literą. A drugie… na odwrót – wielką (małą znalazłem tylko w Nowym słowniku wyrazów obcych i trudnych A. Markowskiego i R. Pawelca). Obie nazwy to dawne święta, ale dziś chyba podlegają raczej regule o pisowni „nazw obrzędów, zabaw i zwyczajów”. Jak by nie było, nie widzę w ich znaczeniach powodu, który uzasadniałby zróżnicowanie w pisowni.
    Pozdrawiam
  • akty prawne nieobowiązujące i uchylone
    5.04.2005
    5.04.2005
    Na internetowej stronie Sejmu niektóre nieaktualne akty prawne określane są mianem nieobowiązujący, a inne – uchylony. Czy jest jakaś różnica znaczeniowa między tymi dwoma określeniami, czy też są one tożsame i używane zamiennie?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego