niekonsekwencja
  • klienty, asystenty?
    28.06.2006
    28.06.2006
    We wszelkich programach komputerowych roi się od menedżerów, kreatorów, asystentów, klientów, delegatów i podobnych narzędzi. Jaką formę stosować w mianowniku liczby mnogiej? Coraz częściej widzę: klienty, kreatory, asystenty, delegaty.
  • Kropka dziesiętna czy przecinek dziesiętny?

    19.04.2023
    19.04.2023

    Kropka czy przecinek? Czy w pisowni wartości miar amerykańskich oraz imperialnych, w których występują ułamki dziesiętne korzystamy z kropek czy przecinków? Np. 12.5" czy 12,5"? 100.4 lbs czy 100,4 lbs? Dylemat ten występuje zwłaszcza w publikacjach technicznych wydawanych po polsku, gdy w tekście obok podajemy również wartości metrycznie (cm, kg). Wygląda więc to na niekonsekwencję w stosowaniu interpunkcji.

  • lady Makbet czy Lady Makbet?
    28.05.2015
    28.05.2015
    Lady Makbet czy lady Makbet? Jaką literą należy zapisywać nazwisko żony Makbeta: małą czy wielką (lady czy Lady)? Podobny problem jest z Królem Learem. Słownik PWN zaleca pisownię lady Makbet, ale jednocześnie zaleca pisownię nazwisk postaci bajkowych wielkimi literami (Piotruś Pan). Czy to nie jest czasem niekonsekwencja?
  • liczba pojedyncza i liczba mnoga w skrótach
    2.11.2008
    2.11.2008
    Witam!
    Jak poprawnie zapiszemy skrót liczby pojedynczej i liczby mnogiej? Czy powinniśmy zapisywać l. poj. czy też l.p., czy może tylko lp?
  • Liczebniki zbiorowe
    15.02.2018
    15.02.2018
    Intryguje mnie odpowiedź udzielona niedawno przez Państwa na pytanie o odmianę wyrażenia dwoje dzieci:

    C. Dziękuję dwojgu dzieciom.
    N. Idę z dwojgiem dzieci.
    Msc. Rozmawiam o dwojgu dzieciach.

    Widzę pewną niekonsekwencję. W przypadkach C. i Msc. słowo dzieci zachowuje końcówki właściwe dla tych przypadków, lecz w N. już nie. Gdyby liczebnik dwoje zastąpić rzeczownikiem para, to końcówka dzieci w N. stałaby się zrozumiała, ale
    wtedy końcówki w pozostałych przypadkach przestałyby pasować.
  • marki i egzemplarze
    8.04.2015
    8.04.2015
    Interesuje mnie pewna niekonsekwencja. W WSO PWN jest: ZIŁ (firma, marka) i ził (auto tej marki), podobnie z ZIS-em (zisem). Za to UAZ w rzeczonym słowniku jest w obu tych znaczeniach pisany dużymi literami. A co w takim razie z nieujętym w słowniku GAZ-em (gazem)? Lepiej wygląda zdanie: „Przejechał gazem pół Syberii” czy „Przejechał GAZ-em pół Syberii”?
  • Milenium czy Millennium?
    30.06.2003
    30.06.2003
    W jednej z podwarszawskich wsi główną ulicę nazwano na cześć tysiąclecia państwa polskiego. W trzech różnych miejscach tej ulicy umieszczone są trzy różne tabliczki z jej nazwą: Millennium, Millenium oraz Milennium. Jak widać, osoby, które je tam umieściły, miały wątpliwości co do pisowni tego wyrazu. Najczęściej spotykam dwie formy – Millennium (np. nazwa banku) oraz Millenium. Jaką zatem pisownię powinien mieć ten wyraz?
    Pozdrawiam,
    Michał
  • Monologi niewypowiedziane w prozie
    14.09.2018
    14.09.2018
    Czy wypowiedź wewnętrzną bohatera można poprzedzić kreską dialogową?

    Moim zdaniem nie, ale Autor przez całą powieść zapisał w ten sposób:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    – Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    W mojej opinii ten fragment powinien wyglądać następująco.

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Opcjonalnie można też zapisać tak:

    Czuł wewnątrz niepokój i niezaspokojoną ciekawość, które wywoływała świadomość wkraczania na nową drogę:

    Jak wyglądać teraz będzie moje życie? – zastanawiał się. – Jak będę funkcjonować, wiedząc, że religia to opium, którym się karmią ci, którym brak odwagi ją odrzucić? Przeraża ich wizja kary po śmierci…

    Pogardą mędrca skwitował ich postawę.



    Przed zmianą zapisu w całej powieści wolałbym się poradzić specjalisty. Dodam, że autor zarzucił mi niekonsekwencję, ponieważ w niektórych fragmentach tego typu zostawiłem kreskę dialogową. Na przykład tutaj:

    Wypadało ze zwyczajnej grzeczności spytać, o co chodzi, ale palił się, by skończyć dzieło.

    – Czy zawsze muszę być uprzejmy? Niech się szybciej wyniesie! – zawyrokował po cichu z zimną premedytacją, która w tym momencie po raz pierwszy stała się jego udziałem.

    Wreszcie został sam.



    Zostawiłem tutaj kreskę dialogową, ponieważ bohater werbalizował swoją myśl. Po chichu, kierując ją tylko do siebie, ale jednak wypowiedział te słowa.
    Przed zadaniem pytania skorzystałem z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/monolog-wewnetrzny;10328.html, ale nie ma tam jednoznacznej odpowiedzi na moje pytanie, czy można zostawić kreskę dialogową.
  • nazwy mieszkańców
    13.04.2007
    13.04.2007
    Ze słowników PWN: katmanduanka, mogadiszuanka, maseruanka, wagaduguanka. Męskie odpowiedniki trzech pierwszych mają przyrostek -anin, czwartej -ańczyk. Czy każdorazowo jest to wariant wybrany przypadkowo z dwóch równorzędnych? Nie podano nazw mieszkańców miasta Honolulu i państw Tuvalu oraz Vanuatu. Czy w tych przypadkach dodanie -anka, -anin, -ańczyk tworzy poprawne nazwy? Czy V musi przejść w W?
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego