-
rodzime przedrostki w dzieleniu wyrazów30.04.201130.04.2011Witam serdecznie,
jeśli mamy dany wyraz zaczynający się od samogłoski, np. ostatni, istotny, opiekuńczy, użyteczny, i dodamy do niego przedrostek zakończony spółgłoską, to w jaki sposób należy nowo powstałe słowo podzielić na sylaby?
prze-dos-tat-ni czy przed-os-tat-ni?
na-jis-tot-niej-szy czy naj-is-tot-niej-szy?
na-do-pie-kuń-czy czy nad-o-pie-kuń-czy?
be-zu-ży-tecz-ny czy bez-u-ży-tecz-ny?
Z poważaniem
Michał Kosacki, Lublin -
sałatka w owocach (?)
13.12.202213.12.2022Na sprawdzianie z nieodmiennych części mowy było następujące polecenie:
„Zamień przymiotniki na wyrażenia przyimkowe: owocowa sałatka - …”
Podano odpowiedź: „sałatka w owocach”. Czy to jest błędna odpowiedź? „W owocach” jest chyba wyrażeniem przyimkowym. Po drugie, jakkolwiek nie jest to może popularna potrawa ale istnieje. Robi się sałatki w owocach np. w arbuzach, czy kokosach. Na świecie jada się japońskie sałatki furutsu ippai.
-
Sarkozy10.05.200710.05.2007Witam.
Nowo wybrany prezydent Francji nazywa się Sarkozy. Jest on synem węgierskiego emigranta. W prasie, jak i w internetowych serwisach informacyjnych, w odmianie jego nazwiska raz używa się apostrofu (odmiana nazwiska francuskiego), a raz nie (odmiana nazwiska węgierskiego). Stąd moje pytanie: czy nazwisko prezydenta Francji należy odmieniać jako nazwisko węgierskie, czy też jako nazwisko francuskie?
Pozdrawiam.
-
Serdeczne życzenia!15.01.200815.01.2008Witam serdecznie!
Czy sformułowanie Serdeczne życzenia jest poprawne? Tak mówić, po uprzednim wyczytaniu listy imion osób, które obchodzą w danym dniu imieniny, ma w zwyczaju spiker w radiowej „Jedynce”. Moim zdaniem zawsze życzy się komuś czegoś, np. zdrowia, dlatego też Serdeczne życzenia bardzo mnie rażą. Z drugiej strony w ten sposób życzenia składa bardzo wiele osób, że wskażę tu chociażby prof. Bralczyka.
Łączę serdeczne życzenia ;) -
Składnia zgody przy podmiocie szeregowym i przydawce przymiotnej
7.03.20237.03.2023Coraz częściej spotykam w nowo zredagowanych publikacjach konstrukcje typu (podaję przykłady z jednego źródła):
„W stajni rozbrzmiewały tylko stukanie kopyt i szum wody z węża”;
„Na plastyce narysowała pędzącego konia z rozwianymi ogonem i grzywą”.
Takie konstrukcje uważam za rażące hiperpoprawnością, brzydkie i niefunkcjonalne (wyobraźmy sobie, że ktoś cytuje któreś ze zdań, opuszczając fragment wyliczenia). Czy rzeczywiście liczba mnoga czasownika w orzeczeniu jest tu konieczna?
-
sofa i krem
26.12.202326.12.2023Szanowni Państwo,
sofa z funkcją spania – bardzo częsty zwrot w sklepach meblowych. Moim zdaniem sugeruje, że to sofa śpi. Czy to kalka z angielskiego, niemieckiego? Dawniej sofa mogła być rozkładana. Czy powinniśmy tolerować takie zwroty, podobnie jak „krem dedykowany dla/do skóry suchej”, którego chyba nie da się już pokonać?
Z pozdrowieniami
HP
-
superunek
10.11.20232.11.2023Ciekawi mnie pochodzenie słowa superunek. Szukałam, ale nie znalazłam, stąd moja prośba o wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Marta Kisiel
-
sześć pytań o zdrobnienia1.12.20081.12.2008Imiona zdrabnia się rozmaicie, np. jedno imię może mieć kilka tak niepodobnych zdrobnień jak Dorek i Teoś (oba od Teodor). A co ze zdrobnieniami innych wyrazów? Czy jakieś zasady mówią, że np. zdrobnienie od jamnik to tylko i wyłącznie jamniczek, a nie żaden mniś, jamnio czy jamek? A może wyrazy mają po kilka, ale nie dowolnych, lecz „ściśle określonych” zdrobnień (od jamnik – jamniczek i jamniś, od poradnia – poradeńka i poradniusia) na tych kilku koniec?
Ostatnio poproszono mnie o rozstrzygnięcie, jak brzmi zdrobnienie od podłoga. Nie potrafiłem sobie wyobrazić innej wersji niż podłóżka, ale też nie wiedziałem, czy to jest w ogóle do rozstrzygania, bo może każdy ma prawo zdrabniać po swojemu, byle odbiorca zrozumiał?
Jest też problem, kiedy wybrać -ik, a kiedy -ek? Leksykonik czy leksykonek? – wydaje się, że oba są dobre, ale jednak mamy kotek (nie kocik) oraz akcik (nie aktek).
Zdarzają się też zdrobnienia od nazw geograficznych: Warszawka i Krakówek to formy ze słownika ortograficznego, ale czy swego czasu były jedynymi do wyboru? Jaką postać miałyby Polska, Hiszpania, Zakopane, gdyby ktoś z jakichś względów potrzebował je zdrobnić? Czy takie zdrobnienia pisane małą literą mają inne znaczenie niż pisane dużą?
Czy to wszystko są jeszcze „formy potencjalne”, czy już „neologizmy”? -
token projektowy
24.02.202324.02.2023W branży projektowania aplikacji komputerowych, mobilnych, oraz stron internetowych, z zachodu coraz częściej przychodzi do nas termin "design tokens". Rozmawiając o tej koncepcji z kolegami w branży w Polsce, niekiedy słychać już pierwsze nieśmiałe próby przetłumaczenia terminu wśród których dominują dwie propozycje: "design tokeny" oraz "tokeny projektowe". I choć emocjonalnie skłaniam się w kierunku stosowania pierwszej propozycji, rozsądek nakazuje mi używać drugiej. Dlaczego?
-
topliwny czy topliwy?23.10.200623.10.2006W firmie, gdzie pracuję, budowane są piece szklarskie. Każdy piec dzielony jest na części, a raczej strefy, gdzie następują etapy przemiany zasypanych komponentów w gotową masę szklaną. Strefę pieca, w której następuje topienie zasypanego zestawu szklarskiego, nazywamy częścią topliwną. Moje pytanie brzmi: czy jest to prawidłowa forma? Proszę o wyjaśnienie.
Pozdrawiam
Zbigniew Barzyk