objaśnienie
  • odmiana nazwisk
    29.10.2002
    29.10.2002
    Mam taki problem. Czy nazwiska można odmieniać przez przypadki i osoby, liczby? Chodzi mi mianowicie o nazwiska np. z zakończeniami -cki, -ski albo o to, czy np. pan Oracz jest mężem pani Oraczowej albo Oracz. Proszę mi dokładnie wyjaśnić te kwestie, bo w szkole uczą dzieci, że nazwiska się odmienia, a ja sądzę, że nie.
    Z poważaniem
    Robert Nietupski
  • ojciec Wirgiliusz
    18.05.2012
    18.05.2012
    Szanowni Eksperci,
    jakie jest pochodzenie słów popularnej niegdyś piosenki „Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje…”? W książce D. Comparettiego Wergiliusz w średniowieczu z 1895 roku spotkałem się z teorią, że piosenka ta nawiązuje do średniowiecznej legendy, przedstawiającej poetę rzymskiego Wergiliusza jako maga. Czy takie wytłumaczenie jest prawdopodobne?
    Z poważaniem,
    Piotr Michałowski
  • opodal i nieopodal
    12.06.2002
    12.06.2002
    Dlaczego nieopodal (pisane też nie opodal) znaczy to samo co, znacznie rzadsze, opodal? Czy było tak zawsze?

    Ukłony dla prof. Krystyny Długosz-Kurczabowej.
  • osąd i ocena
    28.12.2011
    28.12.2011
    Szanowni Państwo!
    Zainteresowała mnie w SJP tożsamość definicji osądu i oceny – czy faktycznie ich zakres znaczeniowy jest identyczny? Ja pewnie podać definicji nie potrafię, ale wydawało mi się, że umiem te pojęcia odróżnić. I tak na przykład zły (głupi) człowiek to osąd, a nie ocena. Oceną może być stwierdzenie: „Biorąc pod uwagę wzrost i masę ciała, oceniam, że masz nadwagę”. Nauczyciel ocenia ucznia, ale czy go osądza?
    Z poważaniem – Karon
  • owijać w bawełnę
    5.07.2007
    5.07.2007
    Witam serdecznie!
    Zastanawiam się skąd wziął się zwrot owijać w bawełnę.
    Pozdrawiam!
  • pańska skórka
    9.11.2006
    9.11.2006
    Zaciekawiła mnie etymologia nazwy pańska skórka. Czy znają Państwo jakieś „tropy”?
    Serdecznie pozdrawiam
    jt
  • pisownia biblijnych nazw miesięcy
    23.05.2003
    23.05.2003
    Dlaczego nazwy hebrajskich miesięcy pisane są w Biblii Tysiąclecia wielkimi literami (Nisan, Elul, Adar itp.), skoro w języku polskim nazwy miesięcy piszemy małymi literami, a w języku hebrajskim w ogóle nie ma rozróżnienia na wielkie i małe litery?
  • Pochodzenie nazwy guziec

    28.12.2021

    Czy istnieją jakiekolwiek przesłanki mogące rzucić światło na etymologię polskiego słowa „guziec”? Skąd w naszym języku taka nazwa tego afrykańskiego zwierza? Pozdrawiam ze Śląska.

  • podolski złodziej
    12.01.2010
    12.01.2010
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy związku podolski złodziej. Od czego pochodzi ten frazeologizm oraz co dokładnie oznacza?
    Z poważaniem,
    Przemysław Żbikowski
  • Pomarańcza i pomarańczowy
    18.04.2017
    18.04.2017
    Chodzi mi o słowa pomarańczowy oraz pomarańcza. Co było pierwsze – jajko czy kura, czyli: czy pomarańcza jest pomarańczą, ponieważ jest koloru pomarańczowego, czy może kolor pomarańczowy jest pomarańczowy, bo taki kolor ma pomarańcza?
    Ponadto – skąd to słowo w języku polskim? Nie przypomina mi żadnego słowa w innych językach – Rosjanie jedzą „apielsiny”, ale są one kolory o nazwie „oranżewyj”, Anglicy z kolei jednakowo nazywają zarówno owoce, jak i kolor (orange), ale nie dostrzegam żadnych analogii z pomarańczą.
    Jaka jest geneza i historia tych słów?

    Z poważaniem

    Michał Płonka
    Góry Świętokrzyskie
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego