Panie Profesorze,
15 marca w programie „Mówi się” padło pytanie o miejscowość Włoszczowa. Pańska intuicja podpowiadała Panu odmianę przymiotnikową tej nazwy. Potem okazało się, że słownik podaje odmianę „warszawska”. Tymczasem „Słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod redakcja prof. dr. Witolda Doroszewskiego (wydanie osiemnaste, str. 875, słownik w eleganckiej skórzanej oprawie ze złotymi literami i wykończeniami) podaje wyłącznie odmianę przymiotnikową, wskazując na tę z Pańskiego słownika jako błędną. Wiwat intuicja! Ale co to za rozbieżność?! Proszę o wyjaśnienie.

Jako fan StarTreka napotkałem się na pewną zagwozdkę językową. Sprawa dotyczy odmiany słowa Wolkan jako nazwy gatunku, a nie planety. Poniżej podana jest sugerowana odmiana rzeczownika Wolkan: liczba pojedyncza M. Wolkan, liczba mnoga M. Wolkani / Wolkanie Jednakże w środowisku fanów StarTreka zapanował niepokój co do poprawności takiej interpretacji odmiany rzeczownika Wolkan.

Z góry dziękuję za odpowiedź i decyzje w tej sprawie

Sylwek

Dzień dobry,
mam pytanie o przecinek w wyrażeniu w przypadku (,) gdy w członie inicjalnym. Niektórzy twierdzą, że nie ma na to reguły i że jest to całkowicie uznaniowe, ale jak się w tym połapać? Z poprzednich odpowiedzi Pana Bańko wynikało, że postawienie przecinka przed gdy nie jest błędem, ale za to niepostawienie go może być błędem. Z kolei po członach inicjalnych w języku polskim nie stawia się przecinka. Czy to jest trochę jak dlatego że vs dlatego, że –
dwa różne użycia?
Pozdrawiam

Czy można dowolnie, w zależności od sensu, używać przecinka w wyrażeniu w przypadku gdy? Gdy stykam się z tą formą, raz chcę postawić przecinek przed w, a drugim razem chcę go umieścić przed gdy. Nie mam takich obiekcji, gdy chodzi o w razie gdy.
Dziękuję za odpowiedź
A.B.

Szanowni Państwo!
Coraz bardziej przeraża mnie wulgaryzacja języka, zwłaszcza młodzieży. Nawet nauczyciele propagują wulgaryzmy podczas lekcji: pewna polonistka bez skrupułów używa przymiotnika, którego tu nie przywołam, a który stał się popularnym synonimem słów świetny, niezwykły, fajny; inna nauczycielka tłumaczy dzieciom zasady ortografii na przykładzie wulgaryzmów. Jak można walczyć z tym zjawiskiem? Czy w ogóle uważają je Państwo za niebezpieczne dla polszczyzny?
Z poważaniem
Licealista

Jestem nauczycielem – mam więc do czynienia z bardzo dużą ilością nazwisk i imion. W przypadku, gdy uczeń jest Polakiem (narodowość i obywatelstwo polskie, tu się urodził, rodzice też) – a takich mam 99% – personalia ZAWSZE wymawiam zgodnie z zasadami języka polskiego. Nie wszyscy jednak są zadowoleni, dlatego też proszę o potwierdzenie (wydrukuję – i dam zainteresowanym), ze nazwisko Michel czytamy [michel], a nie [miszel], zaś imię Angelika – [angelika], a nie [andżelika].
Pozdrawiam serdecznie!

Czy używana w komentarzach sportowych nazwa reprezentacji Anglii wyspiarze powinna być pisana z wielkiej, czy z małej litery, na takiej zasadzie, jak sugerujecie Państwo, by pisać wielką literą np. zwrot Biało-Czerwoni w stosunku do polskiej reprezentacji: „W podanym przykładzie (i w podobnych) zapis wielkimi literami jest wskazany, bo formy typu Biało-Czerwoni, Biało-Zieloni pokazują wyraźnie, że chcieliśmy ich użyć jako nazw własnych (…)”.
Pozdrawiam i dziękuję.
Anna

Szanowny Panie Profesorze,
czy błędy opierające się na nieprawidłowym pod względem historycznym doborze słów mają jakąś specjalną nazwę, czy podchodzą pod błędy leksykalne? Mam na myśli wyrażenia takie jak „w średniowieczu na zamkach budowano toalety” (zamiast ustępy czy szalety).
Przyszła teściowa wraz z dziadkiem mojej narzeczonej rzucili mi wyzwanie, które bez Pańskiej pomocy, może się okazać bardzo brzemienne w skutkach. Pełen podziwu dla erudycji uprzejmie proszę o pomoc.

Piszemy Wyżyna Kolorado czy wyżyna Kolorado? Na stronach WWW Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych (KSNG) jest protokół z 2005, w którym ustala się pisownię dużą literą nazw pochodzących od nazw rzek. Ze SO PWN z 2006 wynika, że raczej należy pisać wyżyna Kolorado. Jakie jest znaczenie decyzji tej komisji? Poza pisownią Wyżyny Kolorado KSNG przyjęła wtedy też np. pisownię Morze Celebes, podczas gdy słowniki PWN niezmiennie zalecają pisownię pierwszego członu takich nazw małą literą.

Czy szyk „zabawka dziecięca wyobrażająca niedźwiadka” (zob. w haśle https://sjp.pwn.pl/sjp/mis;2483813.html) można uznać za nacechowany słownikowo? Wydaje mi się, że dla komunikacji pozasłownikowej bardziej naturalny byłby szyk dziecięca zabawka wyobrażająca niedźwiadka (inna rola przydawki dziecięca, rozdzielenie przydawek, mniejsza odległość między zabawka a wyobrażająca). Hasło miś jest tylko przykładowe, podobną konstrukcją charakteryzuje się sporo haseł.