Mam pytanie związane ze słowem denominacja. Czy istnieje jednowyrazowe sformułowanie oznaczające przeciwieństwo słowa denominacja, jeśli tak, to jakie?

Co decyduje o zalecanej przez WSO łącznej pisowni wykrzyknień kurdemol, kurdebalans itp.? W tekstach internetowych pisownia rozdzielna zdecydowanie przeważa.

Szanowni Państwo,

mamy w genomice od dłuższego czasu taki problem: medycyna personalizowana czy medycyna spersonalizowana? To samo tyczy się terapii czy leczenia – będzie ono personalizowane czy spersonalizowane? A może obie frazy są poprawne, ale należy używać ich w innym znaczeniu? W języku angielskim (tam powstały te pojęcia) mamy  personalised medicine,  personalised therapy etc. Podobnie mamy w języku niemieckim, gdzie używa się individualisierte Medizin oder Präzisionsmedizin.

Szanowni Państwo,

czy w tekstach ludowych obowiązują takie same zasady interpunkcyjne jak w tekstach współczesnych? Przykład: pieśń „Zaświeć niesiądzu” (czyli: „Zaświeć, miesiącu”). Po czasowniku „zaświeć” powinien być przecinek, jednak nie znalazłam go w żadnym z dostępnych mi źródeł z zapisem tekstu tej pieśni. Czy przygotowując ten tekst do wydania w zbiorze pieśni dla dzieci, powinnam uwzględnić przecinek? Czy jednak zachować oryginalną pisownię?

Pozdrawiam serdecznie

Czytelniczka

Szanowni Państwo,
czy w cytatach z niewydanych dotychczas rękopisów (np. z listów) i druków XVII-, XVIII-, XIX-wiecznych, zamieszczonych w tekstach naukowych, należy (można?) modernizować ortografię i interpunkcję? Co z cytatami z początku XX w.?
Łączę wyrazy szacunku
Czytelniczka

Szanowni Eksperci,

moje pytanie dotyczy ewentualnego uwspółcześniania pisowni tekstów źródłowych cytowanych w tego typu publikacjach jak podręczniki do historii dla klas I–IV liceum.

Czy, cytując tekst z książki wydanej w 1897 r., powinno się zachować ortografię oryginału, czyli wyrazy w takiej formie jak np. demoralizacyą, dyplomacyi, Ministerya, Komisye, Komisyj?

Będę zobowiązana za wszelkiego rodzaju wskazówki.

Łączę wyrazy uznania

A.G.

Szanowni Państwo,
czy robiąc korektę współczesnego tekstu, w którym przytoczony jest fragment sformułowanej przed wieloma laty reguły zakonnej, ingerować w ortografię tego cytatu i uwspółcześnić w nim pisownię nie z imiesłowami przymiotnikowymi? Jak postępować w innych podobnych sytuacjach, na przykład gdy cytuje się fragment brewiarza albo Pisma Świętego? Zachować czy zmienić pisownię oryginału?

Proszę o poradę
Halina Mastalska

Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.

Szanowni Państwo,
Mam trudności z ustaleniem, jak powinno się pisać wyrażenie katedra wawelska (chodzi o wielkość pierwszych liter słów).
I to samo, ale generalnie: skąd czerpać wiadomości na temat pisowni poszczególnych obiektów zabytkowych i turystycznych? Nazwy czy określenia poszczególnych wież, baszt, chat, kaplic, dzwonów itd. pisane są bardzo różnie w rozmaitych źródłach i w zależności od kontekstu. Na przykład kiedy chcę użyć wyrażenia dzwon Zygmunta, powinienem właściwie sprawdzić, czy istnieje taka nazwa własna (Dzwon Zygmunta), czy jest to tylko opisanie dzwonu Zygmunt (= dzwon ufundowany przez Zygmunta). Rzetelne wyjaśnienie takiego (czy innego) przypadku bywa czaso- i pracochłonne, i nie zawsze daje rezultaty.
Odpowiedź Poradni nt. klasztoru Franciszkanów pokazuje, że nawet jeśli znajdziemy poszukiwany ciąg wyrazów w słowniku ortograficznym, to jeszcze się może okazać, że podana pisownia dotyczy jednego z możliwych kontekstów, być może akurat nie tego, o który nam chodziło.
Opieranie się na materiałach wydawanych dla turystów wydaje mi się niebezpieczne, gdyż wydawca chcąc zachwalić swój „towar”, może nadużywać wielkiej litery. Czasem w grę też wchodzi wielka litera stosowana ze względów uczuciowych. Jak radzić sobie w tym językowym gąszczu turystyczno-zabytkowych atrakcji?

Szanowni Państwo,
Uczestniczę w przygotowaniu do wydania zbioru artykułów archeologicznych. Autorzy stosują w nich pisownię nazw okresów dużymi literami, np.: Atlantyk, Młodszy Dryas, Bölling, Ällerod. Z zasady oznaczonej we wstępie do NSO jako [103] wynika, że powinno się te nazwy pisać małą literą. Nie wiem jednak, czy warto łamać powszechny, jak się wydaje, uzus w środowisku fachowym.
Anna Garbaczowa