podniosły
  • Partykuła -li

    29.11.2020
    29.11.2020

    Dzień dobry, interesuję mnie partykuła -li. Czy jest ona uważana za przestarzałą i odradza się jej stosowania, czy może jest ona wciąż dopuszczalna, aby nadać wypowiedzi trochę patosu?

    Pozdrawiam

  • pedał
    8.09.2012
    8.09.2012
    W wielu środowiskach słowo pedał jako określenie homoseksualisty utraciło obraźliwy czy ironiczny wydźwięk; podobnie, jak neutralny stał się chociażby niemiecki Schwul. Mnie jednak zastanawia niemęskoosobowy rodzaj tego rzeczownika. Czy to, że pedały zawsze wymagały (zamiast wymagali) formy niemęskoosobowej, znacznie utrudnia pełną neutralizację tego słowa? Czy może istnieją przykłady rzeczowników niemęskoosobowych, które określają mężczyzn i nie są przy tym nacechowane pejoratywnie?
  • Pochodzenie nazwy rzeki Kacza w Gdyni

    23.12.2020
    23.12.2020

    Proszę o pomoc w sprawie ustalenia etymologii nazwy rzeki Kacza w Gdyni. Rzeka pod tą nazwą wzmiankowana jest już w 1236 roku jako Cacza i Kacza. Raczej nie może chodzić tu o kaczkę, gdyż to słowo pojawiło się dopiero w XIV wieku. Prawdopodobnie jest to nazwa swojska – ludowa. Czy może nawiązywać do imienia Katarzyna lub czasownika kakać? Dziękuję za wszelkie wskazówki.


    Pozdrawiam

    Anna Purtkowska

  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • Prawo odbiorcy usług psychologicznych

    1.02.2024
    1.02.2024

    Szanowni Państwo,

    piszę, ponieważ pojawił się na uczelni problem językowy, a mianowicie chciałabym uzyskać informację na temat tego, czy sformułowane zdanie jest poprawne:

    „Psycholog działa z poszanowaniem prawa odbiorcy do wysokiej jakości usług psychologicznych”. Czy w użytym zdaniu nie powinno pojawić się wyrażenie „otrzymania/ pozyskania wysokich usług”? Czy zdanie nie powinno zabrzmieć w ten sposób: „Psycholog działa z poszanowaniem prawa odbiorcy do otrzymania/pozyskania wysokiej jakości usług psychologicznych” ? W wyniku tego, iż odbiorca nie posiada bezpośredniego prawa ani wpływu na jakość usług świadczonych przez psychologa, pojawił się dylemat językowy.

    Pozdrawiam.

  • Przecinek po pomimo
    21.11.2015
    21.11.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać, czy ze względu na rozpoczęcie zdania od przyimka pomimo trzeba wstawić przecinek w zdaniu:
    Pomimo zwiększonych podatków i stałych prześladowań(,) prosty lud nie miał odwagi zbuntować się przeciwko tyranii ?
    A także, czy poprawna będzie forma z wtrąceniem
    Prosty lud, pomimo zwiększonych podatków i stałych prześladowań, nie miał odwagi zbuntować się przeciwko tyranii ?
    Dziękuje serdecznie!
  • przecknąć się
    15.05.2009
    15.05.2009
    Szanowni Państwo,
    co oznacza słowo przecknąć? Spotkałem się z nim w pewnym ogólnopolskim czasopiśmie i, co ciekawe, nie ma go w żadnym słowniku i korpusie, ale gdy wpisze się je w Google, pokazują się zdania z tym słowem. Z kontekstu wynika, że to 'przebudzić się', ale jednak proszę o pomoc.
  • rodzina i ród
    29.01.2012
    29.01.2012
    Dzień Dobry Poradnio!
    Bardzo proszę o objaśnienie etymologii słowa rodzina (a więc i ród).Czy ma to coś wspólnego z angielskim root korzeń?
  • ryby stawkowe
    13.10.2013
    13.10.2013
    Szanowni Państwo,
    czy wyrażenie ryba stawkowa jest poprawne? Nie odnalazłam go w NKJP, a kwerenda internetowa pokazuje zaledwie kilka użyć na forach akwarystycznych i w prasie branżowej. Zdecydowanie więcej wyników ma sformułowanie ryba stawowa (to jednak także ryba hodowana w celach konsumpcyjnych). Czy producent karm dla ryb ozdobnych, chcąc odróżnić swoje produkty od pokarmów dla ryb przeznaczonych do konsumpcji, może użyć sloganu: „Pokarmy dla ryb stawkowych”?
    Z poważaniem
    Marta Migas
  • samotne literki na końcach wierszy na stronach WWW

    28.02.2011
    28.02.2011

    Czy opcja/etykieta na stronie WWW podlega zasadzie, że jednoliterowe spójniki i przyimki przenosimy do wiersza, w którym znajdują się następujące po nich słowa? SO zawiera regułę dla książek: https://sjp.pwn.pl/zasady/204-54-8-Inne-uwagi-dotyczace-przenoszenia-wyrazow;629563.html. Poradnia dodaje, że reguła ta ma zastosowanie dla stron WWW: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/samotne-litery-na-koncach-wersow;7746.html. Czy można zakwalifikować treść strony jako tekst ciągły, natomiast opcje/etykiety jako tytuły rozdziałów, w których obowiązuje przenoszenie samotnych liter do następnego wiersza?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego