pogranicze
  • nazwiska na -uk
    4.01.2002
    4.01.2002
    Jakiego pochodzenia są nazwiska z końcówką -niuk, np. Dowhaniuk, Dobrzysyniuk?
  • nazwy archetypów
    13.11.2006
    13.11.2006
    Mam pytanie właściwie z pogranicza językoznawstwa i filozofii. Chodzi o zapis archetypów w filozofii Junga: cień, jaźń, anima-animus, Wielka Matka, Stary Mędrzec. Czy wszystkie te nazwy należy pisać z wielkich liter czy tylko, jak napisałam, dwie ostatnie? W słowniku PWN anima, animus, właśnie w odniesieniu do filozofii Junga, pisane są z małych liter; słowa cień i jaźń również, jednak traktowane są chyba jako rzeczowniki pospolite, a nie jako archetypy.
    Dziękuję,
    Ania
  • Nazwy jednostek wojskowych – różności pisowniowe

    24.05.2024
    24.05.2024

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie zapis nazw formacji wojskowych w publikacjach historycznych. W różnych publikacjach wygląda to inaczej.

    * „1. kompania «Wigry»” — „1 Kompania «Wigry»” — „2. pluton Kompanii Szturmowej «Wigry»”.

    * „1. kompania wigierska” — „Pierwsza Kompania Wigierska”.

    * „15 Pułk Ułanów Poznańskich” — „15. pułk Ułanów Poznańskich” — (a dalej w tekście forma skrócona, zapisywana albo wielką, albo małą literą, np. „nastroje w Pułku były wysokie”, ale już „dowódcą w batalionie był…”).

    * „…zajmował się oddział «Wigrier»” — „na miejsce dotarł 3. Oddział”.

    Które z tych form warto by uznać za wzorcowe i trzymać się ich konsekwentnie?

  • Nie będzie ze mnie…
    10.10.2017
    10.10.2017
    Która forma zdania jest poprawna: Nie będzie ze mnie kłamca czy Nie będzie ze mnie kłamcy?

    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • Niektóre cechy fonetyczne Podhala

    5.01.2022

    Dzień dobry.


    W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!

  • ortografia a historia języka
    13.05.2015
    13.05.2015
    Dzień dobry,
    dlaczego w językach słowiańskich podobne słowa mają różną ortografię? Np. skoro po rosyjsku pułkownik to połkownik, to dlaczego w tym słowie piszemy u zwykłe? Dlaczego mamy puchar przez u zwykłe i ch, a Czesi maja pohár przez samo h? Albo dlaczego polski chuligan jest przez ch, a inni huligani są przez samo h?
    Pozdrawiam
    Zdzisław K.
  • Pochodzenie nazwy miejscowej Żołynia w pow. łańcuckim

    12.03.2021
    12.03.2021

    Szanowni Państwo, 

    zwracam się do Państwa z prośbą o udzielenie porady językowej, dzięki której – taką mam nadzieję – społeczność Gminy Żołynia pozna etymologię słowa „Żołynia”.

  • polskie nazwy miejscowe obcego pochodzenia
    12.11.2002
    12.11.2002
    Pytanie będzie z pogranicza historii i języka polskiego.
    Trudno, naprawdę bardzo trudno jest mi sobie wyobrazić, że polski żołnierz, na polskim terytorium, posługując się językiem polskim, nadaje polskiemu kawałkowi ziemi jakże „swojską” i „polskobrzmiącą” nazwę Westerplatte. Równie trudno mi zrozumieć, jak po II wojnie światowej polski architekt, polski budowniczy, polski murarz nadaje polskiej dzielnicy w polskiej stolicy jakże „swojsko” i „polskobrzmioącą” nazwę Mariensztat… Coś tu chyba nie tak! Albo to ja mam kiepskie wyczucie językowe, albo jednak nazwy te niezbyt komponują się z naszym ojczystym językiem… Uprzejmie proszę o opinię, bo o wyjaśnienie będzie chyba trochę trudno… Pozdrawiam serdecznie !!!
  • Przymiotnik od Buda, rodzajowość i odmiana nazwy Peć
    8.12.2015
    8.12.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałbym się dowiedzieć, jak powinna wyglądać poprawna forma przymiotnikowa od rzeczownika Buda (chodzi o miasto).
    Ponadto chciałbym również wiedzieć, jak powinienem odmienić przez przypadki miejscowość Peć (miasto na obszarze Kosowa). Interesuje mnie przede wszystkim forma dopełniacza i miejscownika w liczbie pojedynczej.
    I ostatnia kwestia, czy mianownik liczby mnogiej od dziś nieco archaicznego wyrazu Rakus to Rakusi? Z poważaniem
    P.K.
  • regionalne dla
    3.12.2008
    3.12.2008
    Witam,
    pochodzę z Suwałk, gdzie bardzo często mówi się słowo dla. Wyrażenie na przykład „Daj to Maćkowi” zastępowane jest przez „Daj to dla Maćka”. Chciałbym zapytać, czy można uznać to za regionalizm. Mieszkańcy owych okolic są poniekąd po takich zwyczajach językowych rozpoznawani.
    Uprzejmie dziękuję za odpowiedź.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego