Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski pisząc zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

Z poważaniem
Janina Stadnicka

Dzień dobry,
zastanawia mnie proces tworzenia słowników drukowanych. Czy mają one jakąś wspólną bazę, z której korzystają? Jak to jest możliwe, że prawie wszystkie słowniki (np. WSO, Nowy SO Zielonej Sowy, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny itd.), które zawierają słowo konwojer, podają mianownik liczby mnogiej konwojerzy, skoro jest to okręt? Jedynie Mały SJP PWN nie odnotowuje błędu. Jest to wielce nieprawdopodobne, żeby tyle wydawnictw popełniło ten sam błąd. Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,
wobec natarczywej mody zastępowania biernika dopełniaczem, albo inaczej, odmiany rzeczowników nieżywotnych jak żywotnych, co popełnił już Stefan Żeromski piszą zapalił papierosa, mam pytanie dotyczące współczesnej poprawności: skomponował, wykonał, zagrał mazurek czy mazurka, marsz czy marsza, polonez czy poloneza? Podobnie jest z bananem: zjadłam (co?) banan czy (kogo? – o, zgrozo!) banana. Poproszę kotlet czy kotleta?

Z poważaniem
Janina Stadnicka

Szanowni Państwo!
Mam pytanie odnośnie kropek stawianych za liczbami. Czy np. można napisać lato 2002. (z kropka)? W pisaniu umów powinno się pisać: jak zostało to opisane w artykule 3. czy też …w artykule 3 (bez kropki)?

Dziękuję!

Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

Czy pisząc pauzę — której właśnie użyłem — na stronach internetowych i w ogóle w tekstach redagowanych komputerowo, możemy użyć krótkiej kreski, dostępnej bezpośrednio z klawiatury (łącznik), czy popełnilibyśmy błąd i powinniśmy posłużyć się pauzą albo półpauzą, których wpisanie jest trudniejsze, ale prezentują się chyba znacznie lepiej? Jak zapisać: w godz. 7:00 – 15:00?
Bardzo dziękuję.

Czy słuszne jest stanowisko poprawiaczy napisu Mackiewicz-Kaczyńska na sarkofagu?
1. Łącznik stosuje się przy nazwiskach złożonych, dwuczłonowych, tymczasem tu mamy dwa osobne nazwiska, a więc sytuację inną, nie uwzględnioną w przepisie, nie tę, na którą powołują się adwersarze.
2. Niestandardowa pisownia jest tolerowana w układach graficznych (strony tytułowe, afisze itp.). Czy napis na sarkofagu nie jest jedną z takich sytuacji?
3. Są precedensy: Garton Ash, Vargas Llosa…

Szanowni Państwo!

Piszę do Państwa, ponieważ chciałbym zapytać, czy w ogóle istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy „między + biernik” a „między + narzędnik”?

Poniżej przedstawiam przykładowe zdanie, które stało się przyczyną moich rozważań.

„Swój wolny czas dzielą starannie między zakupy, dzieci i rozrywkę”. (biernik)

„Swój wolny czas dzielą starannie między zakupami, dziećmi i rozrywką”. (narzędnik)

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Z poważaniem

W supermarkecie kasjerka zamiast „Dzień dobry” powiedziała do mnie „Mamy aplikację?”. Nie mam żalu o brak przywitania, bardziej mnie zastanawia aspekt językowy. Czy to mieści się chociaż w normie użytkowej, potocznej? Domyślam się, że znaczy to „Dzień dobry, czy ma pan aplikację naszego sklepu?”. Jednak czy używanie pierwszej osoby liczby mnogiej zwracając się do kogoś, jest poprawne? Kiedyś co prawda mówiło się w Polsce na „wy”, jednak chyba nie na „my” zwracając się do kogoś?

Jaką postać ma dopełniacz od Narnia? W latach 1985-1989 IW Pax wydał w 7 tomach Opowieści z Narni – tak właśnie napisano ten dopełniacz zarówno na stronie wymieniającej części cyklu Opowieści z Narni, jak i konsekwentnie w tekście. W wydaniu Mediów Rodziny (tego samego tłumacza) z 2004 r. jest już Narnii przez dwa i. Kto popełnił błąd? Czy w przypadku, gdy „nie istnieje tradycja” (por. http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=1037) tłumacz mógł wybrać? Czy fakt wydania stanowi o dopuszczalności?