pozbawić
  • Dlaczego odchudzić, a nie odgrubić?
    24.06.2009
    24.06.2009
    Witam,
    zastanawia mnie, jaka jest geneza słowa odchudzać się. Przecież dosłownie znaczy to 'przestawać być chudym', skąd więc jednak wzięło się w polszczyźnie takie wyrażenie?
    I w związku z tym, jakie jest jego przeciwieństwo? Odgrubiać się? Jak powiedzieć o osobie, która stara się przybrać kilogramy, a nie je zrzucić?
    Pozdrawiam,
    Andrzej Prusinowski
  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • do Limericku
    28.10.2008
    28.10.2008
    Dzień dobry,
    mam takie pytanie: jestem w Irlandi, niedaleko mnie jest miejscowość o nazwie Limerick, nie wiem, jak odmienia się ją w zdaniu, np. „Jadę do Limerick” czy „Jadę do Limericku”. Ja osobiście mówię „Jadę do Limerick”, ale niektóre osoby mówią „Jadę do Limericku” i nie wiem, jak jest poprawnie.
  • dupościsk
    2.07.2009
    2.07.2009
    Jak wyglądałby porządny słownikowy artykuł dupościsk, zwłaszcza co do liczby uwzględnionych znaczeń oraz związanych z nimi kwalifikatorów typu pot., środ., wulg. etc.? Z internetu wynika, że słowa tego używa się w bardzo różnych sytuacjach, od tuningu samochodu po walkę z alkoholizmem (nie udało mi się rozgryźć tego aowskiego znaczenia). Czy użycie tego słowa w stosunkowo niewinnym znaczeniu strach będzie zrozumiałe, czy też wywoła w odbiorcy skrajnie inne, niepożądane skojarzenia?
  • dzień później, trzy dni wcześniej

    12.07.2021
    12.07.2021

    Czy określenia czasu typu dwa dni później, trzy dni wcześniej, dzień później mogą oznaczać liczbę dni do wydarzenia, gdzie dzień traktuję jako czas kiedy jest jasno nie jako dobę, czyli odliczenie liczby dni? Nie wskazanie okresu czasu w postaci dób, tylko liczbą dni(kiedy trwał dzień). Czy jest możliwe takie odczytanie tego w takim kontekście? Tak na marginesie jeśli ktoś chciałby mówić o dobach to nazywał by dzień dobą.

  • ekspapież
    15.12.2006
    15.12.2006
    Proszę o wyjaśnienie poprawności użycia zwrotu ekspapież. Ktoś napisał (o Janie Pawle II), że dana sprawa nie ma związku z ekspapieżem. Potem ktoś inny, że o Janie Pawle II nie można pisać ekspapież, gdyż również pośmiertnie – zgodnie z prawem kanonicznym – jest on papieżem. Jednak papież to „najwyższy zwierzchnik Kościoła”. Po śmierci nie jest już zwierzchnikiem, jest ekspapieżem, a jego następca zostaje papieżem. Będę wdzięczny za lingwistyczną, oderwaną od ideologii, interpretację.
  • fan fiction
    19.11.2012
    19.11.2012
    Szanowna Redakcjo,
    moje pytanie dotyczy poprawnego zapisu terminu fanfiction. Na anglojęzycznych portalach pojawia się i ta forma, i pisana rozłącznie fan fiction. Czy powinniśmy zapisywać te dwa człony oddzielnie, analogicznie do science fiction? Czy skracając ten wyraz, powinniśmy zostać przy angielskim fanfic, wybrać bardziej polsko brzmiący fanfik, czy może zdecydować się na jeszcze inną wersję – fanfick? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Z poważaniem
    Felicyta
  • formy żeś / žes w języku polskim i czeskim
    29.03.2010
    29.03.2010
    Szanowni Państwo!
    W języku czeskim forma žes ma charakter zarówno potoczny, jak i archaiczny (czy też może: książkowy). Czy polskie żeś pozbawione jest tego drugiego nacechowania?
    Pozdrawiam,
    Grzegorz Korzeniowski
  • Funkcje akcentu wyrazowego

    30.01.2024
    30.01.2024

    Proszę o pomoc w odpowiedzi na poniższe pytanie:


    Akcent uwydatniający określone sylaby w wyrazie pełni funkcję:

    a) delimitacyjną

    b) kulminacyjną

    c) żadne z powyższych


    Wcześniej prosiłam, aż 8 nauczycieli od języka polskiego o pomoc w odpowiedzi na powyższa pytanie i otrzymałam odpowiedź,

    że poprawna jest odpowiedź b) kulminacyjną.

    Pisząc test niestety okazało się, że jest to błędna odpowiedź. Od samego początku miałam duże wątpliwości co do treści tego pytania, dlatego posiłkowałam się wiedzą polonistów.

    Być może nie rozumiem tego pytania tzn. tego co autor miał na myśli...

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie i pomoc.

  • Gdzie mówią najczystszą polszczyzną?
    7.04.2003
    7.04.2003
    Czy możliwe jest wyróżnienie w Polsce terenów, których mieszkańcy posługują się językiem polskim w formie „najczystszej”, tj. zawierającym jak najmniej terminów pochodzących z języków obcych? I odwrotnie: czy można określić takie miejsca, w których wpływy obcojęzyczne są wyraźniejsze niż gdzie indziej? Interesuje mnie też, czy wspomniane obszary pokrywałyby się z tymi, w których wymowa jest najbardziej pozbawiona różnych naleciałości.
    Pozdrawiam serdecznie i z góry dziękuję za pomoc
    Robert
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego