pozbawić
  • gęba z gutaperki
    13.06.2012
    13.06.2012
    Skąd się wzięło wyrażenie gęba z gutaperki i co ono właściwie oznacza?
  • Glosolalia
    21.02.2017
    21.02.2017
    Szanowni Państwo,
    czy uzasadnione jest widywane gdzieniegdzie (między innymi w pewuenowskim USJP) zaliczanie glosolalii do rzeczowników niemających liczby pojedynczej?
  • grafomania

    10.03.2023
    10.03.2023

    Dzień dobry,

    czy we współczesnej praktyce językowej można używać terminu grafomania do określenia innych niż dotyczących literatury natręctw twórczych? A jeśli nie to jak określić odpowiednik grafomanii w muzyce lub sztukach plastycznych? Dziękuję

  • Gra „Papier, kamień, nożyce”
    8.06.2018
    8.06.2018
    Szanowni Państwo,

    mam pytania ortograficzne w związku z grą papier, kamień, nożyce.
    Po pierwsze: czy jej nazwę zapisywać tak jak wyżej, tj. z przecinkami, czy może z łącznikiem: „papier-kamień-nożyce”? Spotkałem się z taką praktyką i nie wydaje się to pozbawione sensu.
    Po drugie: wielkie/małe litery. Z porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-gier;7890.html wnioskowałbym, żeby wszystkie wyrazy pisać małymi, ale chciałbym się upewnić.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Ingerencje w tekst cytatu

    11.02.2023
    11.02.2023

    Dzień dobry,

    czy, cytując, można zmienić podmiot z pierwszej na trzecią osobę?

    „Kiedy [...] gościł w radiu [...], przyznał, że „czasami nie rozumiał, co robi Opatrzność..."". Oczywiście Kardynał powiedział: „czasami nie rozumiałem...” – czy jednak jest dopuszczalne: „„czasami nie rozumiał…””, czy też, jest to parafraza i stąd trzeba zrezygnować z cudzysłowu?

    Gdyby pozbawić to zdanie cudzysłowu straciłoby ono ze swej mocy – nie bylibyśmy bowiem pewni, czy owa parafraza jest dosłowna.

  • Interpunkcja zwrotów z imiesłowami na -ąc, -łszy, -wszy

    23.02.2024
    23.02.2024

    Szanowna Poradnio,

    czy w zdaniach z imiesłowowymi równoważnikami zdań typu:

    Piotr(,) strzeliwszy, nie trafił.

    Piotr(,) strzelając, zawsze trafiał.

    ...przecinek (,) jest obligatoryjny, uznaniowy czy błędny?

    Z poważaniem

    T.M.

  • Ironia losu, jak na ironię
    8.11.2015
    8.11.2015
    Ostatnio często napotykam na wyrażenie jak na ironię losu. Mam wątpliwości, czy to jest całkiem poprawne. Znam tylko wyrażenia ironia losu oraz jak na ironię i oba znajduję w słowniku języka polskiego, tak więc jak na ironię losu wygląda mi na połączenie tamtych dwóch, czyli tzw. kontaminację. Czy rzeczywiście tak jest, a jeśli tak, to czy jest to duży błąd, czy jednak rzecz jest niewarta uwagi (także tej językoznawczej)?
  • Jakim echem się coś odbija?
    11.12.2017
    11.12.2017
    Podczas meczu piłkarskiego Legia-Górnik kibice pokazali transparent (Fanatyzm) odbijający się szerokim echem. Jeden z dziennikarzy zwrócił uwagę, że jest to błąd językowy. Prawidłowo powinno być głośnym echem. Powołał się na hasło echo z Wielkiego słownika poprawnej polszczyzny PWN, 2004. Napisano tam, że forma szerokim echem jest niepoprawna. Natomiast na sjp.pwn.pl w korpusie językowym widnieje kilkanaście przykładów użycia szerokim echem. Czy zatem obie wersje są obecnie poprawne?
  • Jak posiekać?
    21.05.2020
    21.05.2020
    Czy (przydatne w książce kucharskiej) określenia posiekać drobno (pleonazm?) i posiekać grubo (oksymoron) bardzo razi?
  • jegomość

    21.07.2021
    21.07.2021

    Uprzejmie proszę o skomentowanie powszechnego w literaturze fantasy użycia słowa "jegomość" w liczbie mnogiej. Byłem przekonany, że liczbą mnogą od tego słowa są "ichmości". Niestety w słowniku znalazłem obie wersje oraz zasady deklinacji "jegomościa" także w liczbie mnogiej.

    Wydawało mi się dotąd, że "jegomość" jest skrótem od "jego miłość". Stąd jeśli dwaj królowie siedzą na tronie to "ich miłości" siedzą. Kto zatem siedzi na tronie? Ichmości, ichmościowie czy jednak jegomoście?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego