-
o roli dialektu śląskiego26.11.200726.11.2007Szanowni Państwo,
uzupełniając moje poprzednie pytanie: czy odpadnięcie Śląska od Polski w XIV w. miało jakiś znaczący wpływ na formowanie się polszczyzny ponadregionalnej i jej obecny kształt? Z jednej strony to na pewno istotne wydarzenie polityczne, z drugiej, jak mogłem przeczytać w odpowiedzi, dialekt śląski miał wiele cech wspólnych z dialektem małopolskim i wielkopolskim, a te przecież miały duże znaczenie w kształtowaniu się polszczyzny ogólnej.
Z poważaniem
Filip Cerkaski -
o synonimii20.10.201120.10.2011Witam!
Interesuje mnie, czy wyrażenia:
– w związku z
– ze względu na
– przez wzgląd na
– zważywszy na
są pełnymi synonimami, jak sugeruje USJP? Moja intuicja podpowiada mi, że wymienione cztery zwroty mają dwa znaczenia: 1) wpływu na jakiś stan rzeczy (i są hiponimami względem z powodu), 2) wprowadzenie czegoś, co jest brane pod uwagę. Nie jestem jednak tego pewien, dlatego jestem ciekaw Państwa opinii.
Pozdrawiam! -
Oznaczanie przerw w transmisji radiowej24.04.201724.04.2017Moje pytanie dotyczy zastosowania wielokropka w sytuacji cytowania fragmentarycznej wypowiedzi – przykładowo przerywanej zakłóceniami transmisji radiowej.
Mianowicie, czy powinno się umieścić pomiędzy odseparowanymi fragmentami wypowiedzi dwa wielokropki przylegające do wyrazów po obu „stronach” zakłócenia, czy też wyłącznie jeden przed pojawieniem się luki? Poniższe przykłady powinny jaśniej zilustrować problem:
…zniknęli w okolicy…
…natychmiast rozpocząć poszukiwania…
-
Pío Baroja y Nessi27.10.201027.10.2010Szanowni Eksperci,
Pío Baroja y Nessi to dosyć znany XX-wieczny pisarz hiszpański, tworzący w jednym nurcie m.in. z Josém Ortegą y Gassetem. Jak go odmieniać? D. Barojy, Baroi, Barochy, Barohy?, C. Baroje, Baroi, Barosze, Baroże? Być może Baroja powinno pozostać nieodmienne – tylko że wówczas postać DB. Pío Baroja y Nessiego sugerowałaby mianownik Pío Baroj y Nessi.
Michał Gniazdowski -
Pixii25.01.201125.01.2011Szanowni Państwo,
moje pytanie brzmi: czy nazwisko Pixii (Francuz, twórca pierwszej prądnicy prądu przemiennego) podlega odmianie, a jeśli tak, to jak owa odmiana wygląda? W szczególności chodzi mi o dopełniacz liczby pojedynczej.
Pozdrawiam -
polszczenie wyrazów10.05.200610.05.2006Szanowni Państwo,
jak powinna wyglądać dobrze spolszczona wersja następujących pojęć: coca-colonization, mcdonaldization i disneyfication (czasem w literaturze można też spotkać formę disneyization)?
Mam też pytanie o to, jak brzmi dopełniacz od nazwy McDonald’s. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku,
Katarzyna Pawlak (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego)
-
pośledni i ostatni18.11.201018.11.2010Moje pytanie dotyczy etymologii i zmian znaczeniowych słowa pośledni, które w języku polskim występuje znacznie rzadziej niż w innych językach słowiańskich i znaczy 'gorszy', podczas gdy w pozostałych: 'ostatni'. Na kiedy datuje się tę zmianę semantyczną? Jest to słowo wykształcone w języku polskim na bazie rdzenia prasłowiańskiego czy zapożyczone z innego języka słowiańskiego? I wreszcie skąd pochodzi słowo ostatni, które – zdaje się – wyparło przymiotnik pośledni?
-
Przecinek przed słowami: imieniem, nazwiskiem, rodem24.02.201624.02.2016W Słowniku interpunkcyjnym J. Podracki podaje, że wyrażenia typu imieniem…, nazwiskiem…, rodem… oddziela się przecinkiem jako dopowiedzenia. Podaje przykłady:
Do miast przybył podróżny, rodem z Czech, W chacie mieszkał gajowy, imieniem Szczepan, Dowódcą został pułkownik, nazwiskiem Wołodyjowski.
O ile w pierwszym jestem skłonny widzieć dopowiedzenie, w pozostałych widzę raczej frazę, która w całości określa jedną osobę i której wolałbym nie rozdzielać przecinkiem.
Czytelnik
-
przyjaciel jako rzeczownik odmieniający się nietypowo
27.12.202327.12.2023Dzień dobry,
mam pytanie o odmianę rzeczownika przyjaciel w liczbie mnogiej. Czy nie można byłoby jako formę wariantywną dopuścić odmianę: przyjacieli, przyjacielom, przyjacielami, przyjacielach? Obecne formy, które uważa się za jedynie poprawne, są nieregularne i — moim zdaniem — pretensjonalne. Czy nie wystarczy dobra wola jezykoznawców, żeby uznać tę drugą odmianę za równie poprawną i tym samym ułatwić życie użytkownikom polszczyzny?
-
samogłoski miękkie?9.11.20059.11.2005Szanowni Państwo, moje pytanie dotyczy fonetyki. Do tej pory wydawało mi się, że miękkość i twardość to cechy spółgłosek, ale spotkałam się z podziałem samogłosek na miękkie (samogłoska [i]) i twarde (pozostałe samogłoski). Czy rzeczywiście „miękkość” i „twardość” to także cechy samogłosek, a jeśli tak, to w jakim źródle mogłabym na ten temat znaleźć więcej wiadomości?
Dziękuję za wyjaśnienie i serdecznie pozdrawiam,
Krystyna Biedrycka