-
Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)
6.02.20216.02.2021Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(
Zwroty te widoczne są:
* na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”
* na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”
* a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”
Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”
-
Złamać serce
18.06.202218.06.2022Wciąż widzi się ostatnio komentarze o złamaniu serca, np. ta wiadomość złamała mi serce (może to była łamiąca wiadomość - breaking news?), albo syn złamał jej serce (co wydaje się nieco kazirodcze). Wydaje się, że złamanie serca może nastąpić tylko w relacjach romantycznych lub w sytuacji, gdy jedna ze stron miała nadzieję na relację romantyczną, a z pozostałych kontekstów powinno być eliminowane na korzyść pękania serca, krwawienia serca, ściskania się serca itd. Proszę o stanowisko.
-
Zmarły żegna rodzinę… 4.10.20184.10.2018Szanowna Poradnio,
podczas uroczystości pogrzebowych słyszy się niekiedy formułę zmarły żegna rodzinę, przyjaciół (…). Czy z punktu widzenia grzeczności językowej są to słowa odpowiednie?
Według mnie sensowniej byłoby powiedzieć, że to rodzina i przyjaciele żegnają zmarłego – wyjąwszy okoliczność, w której osoba nieżyjąca zostawiła po sobie list pożegnalny.
-
Z należnym uszanowaniem27.09.201227.09.2012Wpis na blogu Małgorzaty Musierowicz z 6 XII 2011 r. ma postać listu zakończonego słowami: „Z należnym uszanowaniem”. Czy w korespondencji można używać tej formuły wymiennie ze zwrotami: „Łączę wyrazy szacunku”, „Z wyrazami szacunku”, „Z poważaniem” itd., czy jest ona jednak jakoś nacechowana?
-
zob.5.10.20125.10.2012Szanowni Państwo,
mam problem dotyczący poprawnej interpunkcji w przypisach naukowych, w których występuje skrót zob., tak jak w przykładzie poniżej:
Więcej o zagadnieniu „płynnej nowoczesności”, zob. Z. Bauman, Płynna nowoczesność…, dz. cyt., s. 19.
Pytanie dotyczy przecinka przed skrótem zob. W mojej ocenie przecinek powinien pozostać, jako rozdzielenie dwóch różnych struktur językowych, jednak spotkałem się z opinią wykluczającą jego pozostawienie w tym miejscu. -
zoologia mityczna a ortografia3.07.20133.07.2013Jak należy pisać nazwy bestii bądź zwierząt, z którymi przyszło się zmierzyć Heraklesowi (lew nemejski, hydra lernejska, łania kerynejska, dzik erymantejski, ptaki stymfalijskie)? WSO podaje pisownię Hydra, jednakże kiedy piszemy Hydra lernejska i zaraz potem lew nemejski, wygląda to na niekonsekwencję…
-
zostać z czasownikiem niedokonanym23.05.201123.05.2011Czy w konstrukcji zostać + bezokolicznik może pojawić się czasownik niedokonany, np. „Muszą zostać liczone”?
-
Zwroty adresatywne w korespondencji służbowej
19.03.202319.03.2023Dzień dobry,
od dawna zastanawiam się nad formą „Kochani/Drodzy” – rozumiem, ze to jakaś forma grzecznościowa, ale wydaje mi się nad wyraz przesłodzona. Czemu ludzie zwracają się do ogółu per „kochani” – skąd się wziął taki zwyczaj – czemu „kochani”??? W mojej pracy ludzie nadużywają tego „kochani” (ilekroć piszą komunikat do grupy tak właśnie zaczynają) lub stosują formy tj. „Robaczki” i inne zwroty mające nadać tonu jakiejś zażyłości, sympatii.
-
Żel o zapachu
31.01.2022Szanowni Państwo,
na jednym z portali społecznościowych, w grupie poświęconej kwestiom językowym, co pewien czas pojawia się dyskusja na temat wyrażeń takich jak np. żel do mycia ciała o zapachu malinowym. Czy taki zapis jest prawidłowy? Czy może należałoby tu postawić przecinek: żel do mycia ciała, o zapachu malinowym? Czy przy braku przecinka sformułowanie o zapachu malinowym należy uznać za odnoszące się do ciała?
Katarzyna
-
żeńskie nazwy zawodów29.10.200829.10.2008Czy istnieje jakis spis nazw zawodów, w którym oprócz nazw rodzaju męskiego byłyby ich żenskie odpowiedniki? Działamy w branży technicznej, która tradycyjnie zatrudnia więcej mężczyzn a wśród stanowisk, z których żeńskimi odpowiedniakami mamy problem, wymienić można: kupiec, logistyk, technolog, konstruktor, inżynier, kontroler, technik, ślusarz, tokarz, ostrzarz, hamownik, naprawiacz, elektryk, analityk, kierowca.