-
Polszczyzna przedwojennego Lwowa
12.07.202212.07.2022Dzień dobry,
czy istnieją jeszcze społeczności lub choćby pojedynczy ludzie posługujący się gwarą lwowską (czy może raczej odmianą języka polskiego w jakiś sposób kontynuującą tę przedwojenną gwarę)? Czy powstają współcześnie jakieś teksty w tej gwarze? Czy można stwierdzić jednoznacznie, że jest ona martwa?
-
pośledni i ostatni18.11.201018.11.2010Moje pytanie dotyczy etymologii i zmian znaczeniowych słowa pośledni, które w języku polskim występuje znacznie rzadziej niż w innych językach słowiańskich i znaczy 'gorszy', podczas gdy w pozostałych: 'ostatni'. Na kiedy datuje się tę zmianę semantyczną? Jest to słowo wykształcone w języku polskim na bazie rdzenia prasłowiańskiego czy zapożyczone z innego języka słowiańskiego? I wreszcie skąd pochodzi słowo ostatni, które – zdaje się – wyparło przymiotnik pośledni?
-
Przecinek przed słowami: imieniem, nazwiskiem, rodem24.02.201624.02.2016W Słowniku interpunkcyjnym J. Podracki podaje, że wyrażenia typu imieniem…, nazwiskiem…, rodem… oddziela się przecinkiem jako dopowiedzenia. Podaje przykłady:
Do miast przybył podróżny, rodem z Czech, W chacie mieszkał gajowy, imieniem Szczepan, Dowódcą został pułkownik, nazwiskiem Wołodyjowski.
O ile w pierwszym jestem skłonny widzieć dopowiedzenie, w pozostałych widzę raczej frazę, która w całości określa jedną osobę i której wolałbym nie rozdzielać przecinkiem.
Czytelnik
-
przyjaciel jako rzeczownik odmieniający się nietypowo
27.12.202327.12.2023Dzień dobry,
mam pytanie o odmianę rzeczownika przyjaciel w liczbie mnogiej. Czy nie można byłoby jako formę wariantywną dopuścić odmianę: przyjacieli, przyjacielom, przyjacielami, przyjacielach? Obecne formy, które uważa się za jedynie poprawne, są nieregularne i — moim zdaniem — pretensjonalne. Czy nie wystarczy dobra wola jezykoznawców, żeby uznać tę drugą odmianę za równie poprawną i tym samym ułatwić życie użytkownikom polszczyzny?
-
rękojeść9.11.20079.11.2007Szanowni Państwo,
proszę o wyjaśnienie etymologii słowa rękojeść. Dziękuję za podjęcie problemu.
Z poważaniem
Anna Słowik -
rygorozant3.02.20113.02.2011Witam,
czy spotkali się Państwo ze słowem rygorozant praw? Tytuł ten widnieje na rodzinnym grobowcu przed nazwiskiem przodka zmarłego w 1906 roku. Grobowiec znajduje się na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, jeśli ta informacja jest istotna. Chciałbym dociec, co oznacza tytuł rygorozant. Dziękuję z góry za pomoc.
Z powazaniem,
Bogdan Chlipalski
-
samogłoski miękkie?9.11.20059.11.2005Szanowni Państwo, moje pytanie dotyczy fonetyki. Do tej pory wydawało mi się, że miękkość i twardość to cechy spółgłosek, ale spotkałam się z podziałem samogłosek na miękkie (samogłoska [i]) i twarde (pozostałe samogłoski). Czy rzeczywiście „miękkość” i „twardość” to także cechy samogłosek, a jeśli tak, to w jakim źródle mogłabym na ten temat znaleźć więcej wiadomości?
Dziękuję za wyjaśnienie i serdecznie pozdrawiam,
Krystyna Biedrycka -
Skąd wzięło się proszę we frazach proszę pani/ proszę pana/ proszę państwa
29.12.2021Dzień dobry,
skąd w zwrotach typu: proszę pani/pana wzięło się słowo proszę?
pozdrawiam serdecznie
Agnieszka
-
smok i żmij22.06.200722.06.2007Drodzy Państwo,
pragnę zapytać o etymologię słów smok i żmij. O ile orientuję się w mitologii słowiańskiej, to żmij to właśnie 'smok'. Jednak obecnie tyko osoby interesujące się starożytnościami słowiańskimi znają słowo żmij, wyszło ono z powszechnego użytku, zastąpione przez smok. Czy słowo smok jest rdzennie polskie (ewentualnie słowiańskie)?
Z poważaniem
Michał „Siristru” Dłużak -
Światło i świat24.05.201624.05.2016Ciekawi mnie etymologia słowa światło i czy odnosi się ona do tła świata.