produktywny
-
Dlaczego inwolutny od inwolucja? 17.09.201817.09.2018Szanowni Państwo,
w matematyce o dwóch obiektach, dla których istnieje inwolucja przekształcająca jeden na drugi, mówi się czasem, że są inwolutne. Czy bardziej uzasadniony gramatycznie jest właśnie taki przymiotnik (utworzony jak kongruentne od kongruencja), czy może lepiej byłoby: inwolutywne (jak produktywny od produkcja)?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Dzierżawczość w języku polskim 22.03.201622.03.2016Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
W związku z tym mam pytania:
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek - Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
-
Ekosystem elektromobilności
16.03.202116.03.2021Szanowni Państwo,
czy poprawne jest używanie słowa ekosystem poza kontekstem przyrodniczym? Np. ekosystem elektromobilności? Coraz częściej spotykam taki zlepek...
Pozdrawiam
Anna
-
gronować kontra klastrować12.03.202012.03.2020Dzień dobry. Czy poprawnym słowotwórczo, byłby czasownik gronować – tworzyć ze zbioru, podzbiory wg podobieństwa czyli „grona”. Język angielski Clustering z rzeczownika Cluster. W opracowaniach z dziedziny statystyki nieliczni naukowcy stosują ten czasownik. W dziedzinie IT chciałbym użyć go w zastępstwie klastrowania.
-
Halloween, halloween
6.11.20226.11.2022Teoretycznie halloween wymawia się „halołin”. Jest to wyraz zapożyczony, ale jak brzmi jego spolszczona wersja?
-
Kobieta zwyrodnialec
31.12.202031.12.2020Dzień dobry,
modne są ostatnio feminatywy. Ale by stały się w pełni produktywne, należałoby umożliwić łatwe tworzenie formy żeńskiej także od rzeczowników o mniej pozytywnym znaczeniu. Ostatnio zastanawiałem się, jak utworzyć takową formę od określenia zwyrodnialec i podobnych.
Dziękuję za pomoc
Łukasz
-
kontr- i kontra-3.05.20143.05.2014Szanowny Panie Profesorze!
Uprzejmie zapytuję o zasady tworzenia wyrazów z przedrostkiem kontr- (np. kontrreformacja, kontrargument, kontroferta) oraz kontra (np. kontrabanda, kontrafagot, kontrapozycja). Kiedy używamy pierwszego z wymienionych przedrostów, a kiedy drugiego?
Z poważaniem
Adam Meissner -
mała ścieżka13.06.200813.06.2008Dzień dobry!
Czy poprawne jest zdrobnienie od wyrazu ścieżka – ścieżeńka, analogicznie do maleńka, stareńka? -
Mieszkańcy miejscowości o nazwie Kąty i Korea
17.04.202417.04.2024Dzień dobry!
Jak się nazywa mieszkaniec miejscowości Korea niedaleko Łodzi? A mieszkaniec miejscowości Kąty?
Dziękuję i pozdrawiam
Magdalena
-
młode nosorożca21.01.201321.01.2013Jak nazwiemy młode koziorożca i nosorożca? Intuicja podpowiada mi, że koziorożątko i nosorożątko, jednak wolałbym się upewnić.
