przede-mną
  • szwajcar
    15.04.2012
    15.04.2012
    Szanowni Państwo,
    skąd w polszczyźnie wzięła się nazwa szwajcar (portier, odźwierny) i jakie ma ona powiązania z mieszkańcem Szwajcarii?
    Łączę pozdrowienia
  • tajemnica prababki
    8.04.2004
    8.04.2004
    Dzień dobry,
    Moja prababcia podobno chciała się rozwieść z pradziadkiem, gdyż powiedział do niej ty umoju (bądź umaju) diabli i nikt z rodziny nie rozumie oburzenia prababci. Co znaczy ta inwektywa? Z góry dziekuję za pomoc w rozwiązaniu tej intrygującej zagadki.
  • Technologia tak ma!
    21.09.2013
    21.09.2013
    „On tak już ma”, „Mam często tak, że nic mi się nie chce” – czy zdania te są poprawne, czy nie rażą Państwa w języku potocznym? Spotkałem się z opinią, że lepiej powiedzieć: „On taki już jest” i po prostu: „Często nic mi się nie chce” oraz że przytoczone na początku konstrukcje to twór ostatnich lat, spopularyzowany przez Ryszarda Rynkowskiego („Ten typ tak ma”). Może to kalka z innego języka?
  • te czy to? tę czy tą?
    7.02.2006
    7.02.2006
    Szanowna Redakcjo!
    Mam dwa pytania. Kiedy mówimy te, a kiedy to? Czy poprawne jest powiedzenie: „Czy wolne jest te miejsce?”? Wydaje mi sie, że nie, ale wolę się upewnić. Czy może w jakichś innych sytuacjach powinno się użyć te, zamiast to?
    Moje drugie pytanie: czy są jakieś wyjątki od tego, że w czwartym przypadku rodzaju żeńskiego mówimy , a nie ? Pytam, bo czasem wydaje mi się, że lepiej brzmi. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam,
    Marcin K.
  • „Trzeba łysych pokryć papą”
    26.01.2013
    26.01.2013
    Chciałabym zapytać, co oznacza sformułowanie kryć łysych papą. Nie spotkałam się z tym zwrotem w swoim otoczeniu, natomiast natrafiłam na niego w tekście piosenki, a później w opowiadaniu Marka Hłaski. Nie będąc pewna, jakie jest jego znaczenie, a przede wszystkim pochodzenie, próbowałam poszukać jakichś informacji na ten temat, jednak nie znalazłam nic, co by mnie satysfakcjonowało. Z tego też powodu postanowiłam zwrócić się o pomoc do Państwa.
  • twór, otwór, potwór
    16.10.2007
    16.10.2007
    Uprzejmie prosze o wyjaśnienie etymologii słów twór, potwór, otwór, twarz.
    Dziękuję z góry i pozdrawiam.
    G. Knyś
  • Ty downie!
    28.05.2007
    28.05.2007
    Witam!
    Moje pytanie dotyczy potocznego, choć niegrzecznego zwrotu: Ty Downie!. Niejednokrotnie słyszy się, jak tak właśnie ludzie do siebie mówią. Chciałem zapytać, bo tak mi się wydaje, czy taki zwrot oznacza tak naprawdę, że wyzywamy kogoś od osoby chorującej na tę chorobę, czyli od głupka. Czy też świadczyć to może o inteligencjii takiej osoby, bo przeciez p. Down był naukowcem. Ludzie używają tego zwrotu w pierwszym znaczeniu, ale jak to wygląda ze słownikowego punktu widzenia??
    Dziękuję.
  • urodowy
    20.01.2014
    20.01.2014
    Czy przymiotnik urodowy jest poprawny?
  • Vianney
    15.11.2015
    15.11.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, jak należy poprawnie odmieniać nazwisko Vianney. W znanych mi tekstach odmieniano je tak, jak nazwisko Disney, choć wydaje mi się, że właściwsza byłaby deklinacja przymiotnikowa, bo, o ile wiem, ostatnią wymawianą głoską jest „e”, a nie „j”.
    Z wyrazami szacunku
    Joanna

  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego