-
Przestarzałe formy odmiany niektórych rzeczowników męskich na -a
12.03.202412.03.2024Dzień dobry!
Mam pytanie dotyczące poprawnej i dopuszczalnej odmiany słowa „sędzia” w rodzaju męskim. Słownik poprawnej polszczyzny uznaje formy D. sędzi; C. sędzi; B. sędzię za przestarzałe. Na tych stronach: https://pl.wiktionary.org/wiki/s%C4%99dzia https://dobryslownik.pl/slowo/s%C4%99dzia/76338/ uznano obie formy, czyli: D. sędzi/sędziego; C. sędzi/ sędziemu B. sędzię/sędziego za poprawne. Jestem nauczycielką i zastanawiam się, czy mam uznać taką (sędzi/sędzię) odmianę za błędną, czy nadal jest ona dopuszczalna.
Będę wdzięczna za ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii.
Z wyrazami szacunku
Aneta Szulc
-
pierw – wpierw – najpierw12.09.200512.09.2005Zastanawiają mnie losy wyrazu pierw. Słowniki określają go jako przestarzały bądź książkowy, zdawałoby się więc, że w mowie potocznej używany jest bardzo rzadko. Tymczasem jest on powszechnie stosowany, najczęściej przez ludzi młodych; zaobserwowałem, że już studenci używają go rzadko.
Co ciekawe, jego używanie zwykle jest niemile widziane przez otoczenie; słowo pierw jest nielubiane przez polonistów, nierzadko wręcz tępione w szkołach i traktowane jak błąd językowy. Czy słusznie? -
dom w miejscowniku i wołaczu
9.01.20249.01.2024Czy dopuszczalna jest forma Miejscownika i/lub Wołacza l. pojedynczej „domie”?
Słownik poprawnej polszczyzny jako prawidłową podaje tylko formę „domu”, zaś Odmiana.net jako prawidłową podaje w Wołaczu także „domie”. Prosimy o rozwianie wątpliwości.
Pozdrawiamy
uczniowie klasy 6 SP1 w Niechobrzu
-
Dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników męskich
8.04.20248.04.2024Dzień dobry,
Mam pytania dotyczące dopełniacza słowa ryś. Rozumiem, że formy rysi i rysiów są poprawne. Dlaczego istnieją dwie formy, skąd to wynika? Jaka jest historia ich powstania, która jest pierwotniejsza i „bardziej poprawna”? Może jest szerszy kontekst w tym temacie?
Bardzo dziękuję i pozdrawiam
-
Nacechowane spójniki4.12.20194.12.2019Słowa przeto, wszelako, tedy czy jakkolwiek w znaczeniu ‘mimo że’ — są przestarzałe, oficjalne, książkowe czy po prostu rzadko używane?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
stanowić12.09.200212.09.2002Czy używanie wyrazów – jak podaje Słownik języka polskiego -przestarzałych jest błędem? Którą formę lepiej wybrać: przestarzałą a lepiej pasującą do tekstu czy nową? Chodzi mi przede wszystkim o słowo stanowić. Wydaje mi się, iż lepiej byłoby powiedzieć „Ma pełną swobodę w stanowieniu prawa” niż „Ma pełną swobodę w ustanawianiu prawa”.
Dziękuję za odpowiedź.
-
antydatować i pederasta2.01.20042.01.20041. Skąd słowo antydatować? Dlaczego w istocie zrezygnowano z dobrze umotywowanej formy antedatować (bo ante datum), opatrując ją w słownikach kwalifikatorem przestarzały?
2. Skąd pederasta w znaczeniu 'homoseksualista'? Z budowy wyrazu wynikałoby, że mógłby to być jedynie synonim pedofila. -
Dębe Wielkie23.11.200523.11.2005Jakiś czas temu w moich okolicach postawiono pomnik opatrzony następującą inskrypcją: W 174. rocznicę bitwy pod Dębem Wielkiem. Nazwa miejscowości w mianowniku brzmi Dębe Wielkie. Identyczna odmiana pojawia się w wielu tamtejszych dokumentach urzędowych, a czasem też w prasie lokalnej – ale czy jest poprawna? Mnie się wydaje, że jest przestarzała, a dziś powiedzielibyśmy raczej o bitwie pod Dębem Wielkim.
-
jako
14.03.202414.03.2024Szanowni Państwo,
jaki jest współczesny odpowiednik archaizmu jako?
-
li tylko5.07.20045.07.2004Proszę o komentarz odnośnie popularnego ostatnio w pewnych kręgach posługiwania się sformułowaniem li tylko, jak gdyby tylko tylko już nie wystarczało… :)
Jakie jest Państwa zdanie na ten temat?