relacje
  • przed/ prae

    21.10.2023
    21.10.2023

    Szanowni Eksperci,

    we fraszce Jana Kochanowskiego „Do snu” znajduje się fragment „wyschły przed gorącem wody”. Zastanawiam się, czy użycie przez poetę przyimka „przed” w zacytowanym fragmencie nie jest przypadkiem kalką łacińskiego prae w znaczeniu <w obliczu, z powodu czegoś>?

  • Przedstawiamy się
    5.03.2009
    5.03.2009
    Szanowni Państwo,
    uczono mnie, że przedstawienie się oznacza podanie nazwiska (w przypadku osoby dorosłej) lub imienia (gdy dziecko przedstawia się dziecku). „Witold Ogryzek” to nie przedstawienie się, ale podanie personaliów. Przyznam, że bardzo mi się nie podoba, gdy ludzie zamiast się przedstawić i w chwilach, gdy sytuacja tego wymaga, podają personalia, jak chłopi w gminie indagowani przez pana urzędnika. Jaka jest Państwa opinia na ten temat?
    Z poważaniem – Ogryzek
  • status językowy skrótowców
    28.04.2012
    28.04.2012
    Witam!
    Chciałbym się dowiedzieć czegoś więcej na temat skrótowców i ich relacji w stosunku do skracanych zwrotów. Jeśli skrótowce reprezentują takie same znaczenia, co skracane wyrażenia, to czy powinno się to traktować jako jedność? A może należy uznać na przykład Polskie Koleje Państwowe i PKP za oddzielne wyrażenia synonimiczne? A jeśli tak, to do jakiej grupy synonimów je zaliczyć (np. dublety)?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Szanowna Pani Anno!
    7.12.2017
    7.12.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, czy w pewnych sytuacjach można uznać za dopuszczalny zwrot Szanowna Pani Anno? Pytanie dotyczy sytuacji, gdy zwracam się do kogoś, kogo dobrze znam, ale kto znajduje się wyżej w hierarchii. Oczywiście jeśli ta osoba ma jakiś tytuł lub zajmuje jakieś stanowisko, to piszę: Pani Doktor/Dyrektor, są jednak sytuacje, gdy nie ma takiej możliwości, a Szanowna Pani wydaje się zbyt formalne.

    Dziękuję za odpowiedź.
    Z wyrazami szacunku
    Paulina Walerzak
  • Szanowny Panie Kowalski!
    17.09.2011
    17.09.2011
    Dzień dobry.
    Mam pytanie z zakresu grzeczności językowej. Powszechnie wiadomo, że zwracanie się po nazwisku nie jest eleganckie, np. Panie Kowalski. Sugeruje się raczej zwracanie poprzez Szanowny Panie. A co w razie połączenia obu tych konstrukcji, tzn. Szanowny Panie Kowalski? W ten sposób zwrócono się do mnie w korespondencji mailowej, ale forma ta nie wydała mi się ani grzeczna, ani zbytnio udana. Czy mają Państwo podobne odczucia?
  • Terminologia matematyczna

    30.12.2023
    30.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie od jakiegoś czasu problem tłumaczenia dwóch terminów na polski z angielskiego. Pierwszym jest „extremal combinatorics”. Po polsku widziałem to głównie jako „kombinatorykę ekstremalną”, co jest bardzo przyjemnym określeniem, ale gdy się nad tym chwilę zastanowię, to chyba niestety powinna być „kombinatoryka ekstremowa”. Czy tak jest rzeczywiście i czy można by to nagiąć?

    Drugim jest „categorification”. Jest słowo „kategoryfikacja”, ale nie podoba mi się skojarzenie ze słowem 'klasyfikacja', które jest trochę nietrafione. Czy poprawny jest neologizm 'ukategoryjnienie', przez analogię do 'uzwarcenia' („compactification”)?

    Pozdrawiam

    M. Mehl

  • terminy specjalistyczne
    3.09.2011
    3.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Proszę o opinię dotyczącą poprawności i zrozumiałości wyrażeń uzupełnienie do dwóch i uzupełnienie jedynkowe lub uzupełnienie do jednego, używanych w dziale dotyczącym arytmetyki komputera. Moją wątpliwość potwierdzają dwa szersze terminy diminished radix complement i radix complement, które odpowiednio znaczą właśnie 'uzupełnienie zmniejszonej podstawy' i 'uzupełnienie podstawy'.
    Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję.
  • tętno i puls
    4.07.2007
    4.07.2007
    Witam, mam problem z wyrazami tętno i puls. Zainteresowały mnie te słowa, ponieważ są używane zamiennie i nie wiem, czy jest jakakolwiek różnica między nimi. Studenci medycyny twierdzą, że żadnej różnicy nie ma. Jeśli nie ma, to po co dwa wyrazy znaczące dokładnie to samo? Jedyna różnica, jaką znalazłem, to pochodzenie tych wyrazów: puls ma rodowód łaciński. Czy istnieją jakieś ograniczenia w korzystaniu z któregoś z tych synonimów?
  • tytuły szlacheckie
    20.02.2003
    20.02.2003
    Jak uporządkować tytuły szlacheckie w kolejności od najniższego do najwyższego: najpierw pan brat, waść czy waszeć?
  • w, a nie v

    7.10.2021
    7.10.2021

    Dzień dobry.

    Dlaczego w języku polskim do zapisu głoski [v] używamy litery "w" zamiast "v" - tak jak jest to w wielu językach, nawet słowiańskich?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego