Dzień dobry,

w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.

Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.

Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.

Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.

Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.

Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.

Z poważaniem

Mariusz Jachimczuk

Sekretarz Gminy Wola Uhruska

Mam prośbę o mediację językową, otóż 1 stycznia 2026 r. w Polsce nastąpi wielka reforma ortografii. Rada Języka Polskiego przygotowała już w tym celu nowe „Zasady pisowni i interpunkcji”. Zmieni się np. pisownia nazw świąt. Ma być ona jednolita. Ale na str. 42 Zasad mamy „Święto Trzech Króli”, a na str. 71 „święto Bożego Narodzenia” (i to dwukrotnie). Jak zdaniem Poradni PWN powinno się za dwa lata poprawnie zapisywać nazwy dwóch najważniejszych świąt w Polsce: świąt Bożego Narodzenia i świąt Zmartwychwstania Pańskiego? A jak jest poprawnie obecnie?

Szanowni Państwo,

skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.

Pozdrawiam

Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?

Pozdrawiam,

KB

Proszę o podanie etymologii słowa szmata i jak się ma to słowo do słowa szmat (drogi).

Bawi mnie szukanie tego związku, zwłaszcza że poprzednio pytałam o zależność miedzy włóknem (z którego przecież zbudowana jest szmata) a włóczeniem ( w czasie którego przecież trzeba pokonać szmat drogi).

Pozdrawiam serdecznie

Maria

Szanowni Państwo,

prawdopodobnie za późno zadaję to pytanie, bo egzamin maturalny z języka polskiego ma się odbyć w najbliższy wtorek, ale niech zdobyta wiedza służy przyszłym pokoleniom. Chcę się zapytać o zasady stosowania cudzysłowu w pracach pisanych odręcznie. Spotkałam się z tezą, że tylko tytuły w formie mianownika powinny być brane w cudzysłów.

Serdecznie pozdrawiam

Agnieszka