sens
  • wyrazy akcentowane… gdzie?
    14.05.2014
    14.05.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o ocenę poprawności sformułowań:
    wyrazy akcentowane na trzeciej sylabie od końca,
    wyrazy akcentowane na trzecią sylabę od końca.
    Dziękuję i pozdrawiam
  • Wyrazy złożone z członem -wieczny i -wiekowy
    25.04.2019
    25.04.2019
    Chciałbym się dowiedzieć, jak powinien brzmieć przymiotnik od X wieku: dziesięciowieczny czy dziesiątowieczny? Żadnego z tych słów nie ma w moim PWN-owskim słowniku języka polskiego ani ortograficznym, na drugie natomiast natrafiłem w powieści S. Kinga (dziesiątowieczni Cyganie). I analogicznie: ośmiowieczny czy ósmowieczny? A pozostałe wczesne wieki?
  • Wyrażać siebie czy wyrażać się?
    8.02.2019
    8.02.2019
    Szanowni Państwo!
    Intryguje mnie różnica w zdaniach: Istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może On wyrażać Siebie w naszym grupowym sumieniu oraz Istnieje tylko jedna ostateczna władza – miłujący Bóg, tak jak może się On wyrażać w naszym grupowym sumieniu. Czy wyrażać się i wyrażać siebie to jedno i to samo? Czym się różnią? Czy interpunkcja w tych zdaniach jest poprawna?

    Z poważaniem – Maria Witek
  • Wyrażenie za rok – tym razem z rykowiskiem
    3.12.2019
    3.12.2019
    Jakieś wydarzenie trwa miesiąc i jest co roku, zaczyna się o tej samej porze, np. rykowisko. Mówiąc na końcu tego zdarzenia: Za rok znów tu przyjdą jelenie, jak rozumieć za rok, jako za rokiem trwającym, za rok jako mniej więcej 12 miesięcy, czy za rok jako wskazanie następnego roku nieważne jaka chwila? Czy rok rocznikowo, czy zawsze 12 miesięcy? Jak jest w podobnych przypadkach z określeniem za dwa lata, za piec lat itp.?
    Pozdrawiam, proszę o pomoc, nie dostaję odpowiedzi.
  • Wystąpić na drogę sądową
    20.01.2016
    20.01.2016
    Szanowna Poradnio,
    chciałbym spytać, które wyrażenie jest poprawne: wstąpić na drogę sądową czy wystąpić na drogę sądową.
    Pierwszy wariant wydaje się logiczniejszy, ale drugi jest znacznie częstszy w Internecie (co nie jest, oczywiście, żadnym wyznacznikiem poprawności językowej). Być może druga forma wzięła się od wyrażenia wystąpić do sądu?

    Dziękuję uprzejmie.

    z poważaniem
    Marcin Wiśniewski
  • wywinąć orła

    11.04.2023
    11.04.2023

    Dzień dobry! Związek frazeologiczny "wywinąć orła" powszechnie znany jest jako synonim do "przewrócenia się", jednakże spotkałem się właśnie z jego użyciem w znaczeniu "umrzeć". Czy to sformułowanie użyte w takim sensie jest poprawne?

  • wyzuć z obieży
    19.02.2012
    19.02.2012
    Zaintrygował mnie ostatnio tekst popularnej pieśni religijnej: „Kto się w opiekę odda Panu swemu”, a konkretnie fragment: „Ciebie on z łowczych obieży wyzuje”. Pojmuję sens ogólny, niestety nie jestem w stanie przełożyć sobie tego na język współczesny.
    Z poważaniem
    Katarzyna
  • wz. (=w zastępstwie)
    30.09.2003
    30.09.2003
    Witam,
    bardzo proszę o wyjaśnienie. W wojskowych pismach, kierowanych do przełożonych, bardzo często pojawia się skrót słów w zastępstwie pisany w/z lub wz. (z kropką na końcu). Moja dociekliwość, wyrażona m.in. poszukiwaniem takowego skrótu na różnych stronach internetowych, nie została nagrodzona :), gdyż nie znalazłem żadnej wzmianki na ten temat. Według mnie nie powinno się używać tych słów, bo to, czy ktoś przełożonego zastępuje (skądinąd przecież oficjalnie, z rozkazu innego przełożonego), czy też jest to właściwy przełożony (zajmujący to określone stanowisko na co dzień), nie ma aż tak wielkiego znaczenia, bynajmniej dla zainteresowanego, przedstawiającego sprawę w określonym piśmie. Być może umieszczanie przed nazwiskiem wyrazów w zastępstwie wynikało z obawy przed odpowiedzialnością za konsekwencje wiążące się z podjętymi decyzjami… Ale i to nie ma sensu, bo tak czy owak pismo zawiera adresata, np. płka Kowalskiego. Przykład:
    Dowódca
    wz. płk Jan KOWALSKI.

    Dziękuję za poświęcony mi i mojemu problemowi czas. Pomimo iż sprawa jest błaha i nie dotyczy nikogo personalnie, ani też nie ujawnia tajemnicy wojskowej, ze względu na moje bezpośrednie powiązanie z armią (noszę mundur i nie jestem oficerem, choć liczę na zmianę stopnia; ale to zupełnie inna sprawa), bardzo proszę o zachowanie mojego adresu, imienia i nazwiska, a nawet inicjałów do Państwa wiadomości.
  • X, czytaj: Y
    3.03.2013
    3.03.2013
    Szanowni Państwo!
    W wypowiedziach dziennikarzy telewizyjnych spotykam się ostatnio z drażniącą mnie (może niesłusznie?) manierą uściślania treści komunikatów za pomocą wyrazu czytaj. Podam przykład: „Ci pracownicy to osoby doświadczone, czytaj: długo pracujące”. Jaka powinna być ocena takich innowacji składniowych? Czy nie nawiązują one do języka artykułów internetowych, w których za słowem czytaj zamieszcza się link do innego tekstu?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Dominik
  • X-Y czy Y-X?
    7.11.2008
    7.11.2008
    Wyobraźmy sobie kompleks leśny liczący np. 10 ha. Dominuje tam las (w sensie drzew), ale niewielki udział mają też zarośla (krzewy), powiedzmy 10% powierzchni. Czy jest to zatem kompleks leśno-zaroślowy, czy zaroślowo-leśny?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego