Droga Redakcjo,

czy użycie zwrotu kanoniczny rozumianego jako 'najlepiej odzwierciedlający pewien stan rzeczy, wzorcowy' jest poprawne, skoro w internetowym słowniku PWN (https://sjp.pwn.pl/slownik/2562755/kanoniczny), nie ma jasno na to wskazującego objaśnienia (punkt 1 być może pełni taką rolę). Przykłady: „To kanoniczny przykład nieudolności wojsk Mussoliniego”, „Twój obraz elfa to kanoniczny przykład tego jak elf MUSI wyglądać”.

Dziękuję za odpowiedź

Paweł M. a.k.a. Personidas

Szanowna Pani Profesor,
co do pytania https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Ten-a-to;18810.html to przyszło mi do głowy, że może autorzy hasła mieli na myśli elipsę: Kto ma wiedzieć, to [ten] wie.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Mam problem ze zgromadzeniem… w starożytnym Rzymie. Komicja/komicje – zapis w WSO (-cji) sugeruje plurale tantum. WSWO notuje tylko dopełniacz -ów (co dziwi). Natomiast SJP Dorosza -ów ma tylko dla komicja, dla komicje -cji.

Szanowni Państwo,

według SJP PWN, komisja to:

1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych zadań; też: posiedzenie takiego zespołu»,

a komitet to:

1. «zespół osób powołanych do wykonania określonych, zwykle doraźnych, zadań»,

co właściwie czyni te słowa synonimami. Często jednak te jednostki oznaczają dwie różne rzeczy, np. komisja wyborcza i komitet wyborczy. Czy można określić różnice między tymi dwiema jednostkami w izolacji?

Serdecznie dziękuję i pozdrawiam,

J.S.

Dzień dobry,
zastanawia mnie proces tworzenia słowników drukowanych. Czy mają one jakąś wspólną bazę, z której korzystają? Jak to jest możliwe, że prawie wszystkie słowniki (np. WSO, Nowy SO Zielonej Sowy, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny itd.), które zawierają słowo konwojer, podają mianownik liczby mnogiej konwojerzy, skoro jest to okręt? Jedynie Mały SJP PWN nie odnotowuje błędu. Jest to wielce nieprawdopodobne, żeby tyle wydawnictw popełniło ten sam błąd. Pozdrawiam.

Dzień dobry.

Przeglądałem wpisy na sjp.pwn.pl i są tam wyjaśnienia różnych zagadnień leksykalnych. Sam szukam znaczenia słowa "koster" i skąd się ono wzięło. Dodam jedynie, iż moja teściowa określa tym mianem stos drewna ułożonego do schnięcia, niestety nigdzie nie mogę znaleźć tego słowa.

Marcin Karcz

Na początku chciałbym serdecznie podziękować za działanie pracowni SJP! Bardzo dużo nauczyłem się, czytając Państwa odpowiedzi na pytania osób zainteresowanych polszczyzną!

A to moje pytanie: czy koszt może być używany wymiennie z ceną w przytoczonych przeze mnie przykładach? Ostatnio cały czas słyszę koszt w użyciu takim jak: „Koszt zjedzenia świeżej ryby nad morzem zwali nas z nóg.” (to nie „CENA ryby nad morzem” nas zwali?). Albo „koszt piwa w tym pubie to 10 zł”.

Borowiak, Lasowiak i kresowiak mają żeńskie odpowiedniki Borowiaczka, Lasowiaczka, kresowiaczka. Nie ma jednak w słownikach wyrazów poznaniaczka, wrocławiaczka, krakowiaczka, rzeszowiaczka, warszawiaczka, lwowiaczka. Czy użycie ich jest niepoprawne czy tylko rzadkie?

A co z Kresowiaczką? https://sjp.pwn.pl/ podaje formę żeńską tylko dla kresowiaka, dla Kresowiaka już nie.

Jaki będzie żeński odpowiednik Kongresowiaka?

Szanowni Państwo,

zasada mówi, że kropkę stawiamy zawsze po cudzysłowie (https://sjp.pwn.pl/zasady/447-98-D-1-Cudzyslow-i-kropka;629880.html). Co zrobić, gdy cytat nie został wprowadzony w innym zdaniu, a występuje samodzielnie i kropka należy do tegoż cytatu – czy wówczas kropkę postawimy przed cudzysłowem? Na przykład:

Stało się. „Orzeł wylądował.” Nie było odwrotu.

Pozdrawiam

Marta Sawa-Borysławska

Szanowni Państwo,
skąd wzięło się określenie krótko i węzłowato, tzn. dlaczego węzłowato przyjęło się jako wzmocnienie zwięzłości i krótkości? Mnie węzłowaty kojarzy się raczej tak, jak podano w SJP, czyli 'pełen węzłów', a więc raczej 'nierozwikłany, nierozwiązany, skomplikowany'.

Z wyrazami szacunku
Czytelnik