sjp
  • pisarzy czy pisarzów?
    23.06.2004
    23.06.2004
    Witam!
    Mam pytanie odnośnie rzeczowników rodzaju męskiego z końcówką -acz a. -arz. Tzn. kiedy mamy jedynie fleksję -aczy a. -arzy, a kiedy dodatkowo -aczów a. -arzów? Na domiar złego w tutejszym słowniku ortograficznym i słowniku języka polskiego mamy rozbieżne dane (tzn. większa część rzeczowników z fleksją: -aczy + -aczów a. -arzy + -arzów wymieniona jest jedynie w SJP, a brakuje jej w SO).
    Z góry dziękuję i pozdrawiam całą redakcję ;)
  • pisownia tytułów aktów prawnych

    5.03.2012
    5.03.2012

    Standaryzacja WKP i słownik ortograficzny PWN (https://sjp.pwn.pl/zasady/73-18-16-Pierwszy-wyraz-w-jedno-i-wielowyrazowych-tytulach;629391.html) mówią zupełnie co innego w kwestii pisowni tytułów ustaw i aktów prawnych: „Tytuły aktów polskich i wspólnotowych aktów prawnych, wymieniane w środku tekstu, piszemy małą literą niezależnie od tego, czy występują w tekście w pełnej formie, czy w skróconej… W tekście nazwy kodeksów i praw piszemy małą literą… Pełne tytuły traktatów, porozumień, konwencji, umów pisane są wielką literą” (cytat z tzw. standaryzacji WKP – J.G.).

    Kto ma rację?

  • Pisownia wyrażeń typu rock opera
    13.10.2017
    13.10.2017
    Mam drobną wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zapis-przedrostkow-z-wyrazeniami;17774.html. Chodzi o blues operę. Jak taki zapis ma się do tego, że nieodmienną przydawkę umieszczaną przed rzeczownikiem zapisujemy z nim łącznie, np. biznesklasa, fitfotka? Czy blues opera, a także rock opera itp. nie są z tej samej kategorii? Czy po prostu zwyczaj językowy zadecydował o tym, że w słowniku mamy właśnie rock operę? A może obce pochodzenie?
  • Pivot czy piwot?

    4.01.2023
    4.01.2023

    Dzień dobry,

    zajmuję się opisywaniem zjawisk ekonomicznych i rynkowych. Ostatnio modne stało się słowo pivot w znaczeniu «zwrot», «zmiana kierunku, nastawienia» w odniesieniu do polityki Fedu.

    W słowniku figuruje słowo piwot (koszykówka, ale też chodzi o zwrot). Czy w związku z tym lepiej pisać piwot w znaczeniu polityki pieniężnej, czy pozostać przy anglosaskim pivocie?

    Pozdrawiam


  • plac św. Ducha
    12.04.2011
    12.04.2011
    Witam!
    SJP podaje jako poprawną formę: plac św. Marka, jednakże Ducha Świętego od Świętego Marka odróżnia to, że święty jest tylko przydomkiem Marka, ale integralną częścią ducha, tak jakby jego nazwiskiem. Sam duch jest pisany małą literą, tak samo i święty, dopiero ich połączenie – Duch Święty – pisze się wielką literą. Stąd też moje pytanie: czy należy napisać: plac Św. Ducha, plac św. Ducha, czy też jeszcze w inny sposób?
    Mateusz Janczura
  • pleonazmy i tautologie

    27.02.2003
    27.02.2003

    Zetknąłem się z określeniem prawdziwy autentyk. Jest to typowe masło maślane. Moim pytaniem jest, czy takie zestawienie słów jest tylko bez sensu, czy jest także niepoprawne z punktu widzenie gramatyki języka polskiego. Czy istnieje jakaś reguła gramatyczna typu „język polski nie toleruje zbędnych powtórzeń”.

    Pod adresem https://sjp.pwn.pl/ nic takiego nie znalazłem, ale może źle szukałem.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę dużo wytrwałości.

    Stanisław Bartkowski

  • pod auspicjami
    29.12.2008
    29.12.2008
    Witam,
    można czasem spotkać słowo auspicja (-e?) w zdaniach typu: „Konkurs organizowany jest pod auspicjami stowarzyszenia…”. Nie ma tego słowa w sjp.pwn.pl w wyżej użytym znaczeniu. Jak więc wygląda sprawa z auspicjami?
    1) Czy to słowo jest poprawie używane?
    2) Dlaczego go nie ma w słowniku?
    3) Co dokładnie oznacza?
    4) Czy ma liczbę pojedynczą i jak się je odmienia?
    Z góry dziękuję za informacje,
    Pozdrawiam,
    wiktor
  • pod rząd i z dużej litery
    7.07.2006
    7.07.2006
    Czemu piąty pod rząd to błąd, skoro tańczymy pod melodię? Nikt np. nie twierdzi, że iść pod słońce to błąd, bo idzie się ku słońcu. Przykłady przyimkowej dowolności w ramach poprawności można mnożyć.
    Nadto przyimki z natury są kapryśne – w SJP w ma 24 podpunkty, w słownikach dwujęzycznych nie ma prosto w = in, tylko jest moc niespójnych przypadków.
    Pod rząd i z dużej litery nie są wariantami, tylko błędami. Czym tak podpadły?
  • Ponownie o Misiu Yogi
    27.09.2018
    27.09.2018
    Szanowna Pani Profesor,
    bardzo dziękuję za odpowiedź na moje pytanie o Misia Yogi. Nie znalazłam w niej jednak rozstrzygnięcia dylematu, czy piżama może być w Misie Yogi (w słowniku jest tylko Miś Yogi w liczbie pojedynczej), czy w misie Yogi (misie małą literą). Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie.

    Z wyrazami szacunku
    Magda Weiss
  • Popełnić wiersz
    6.07.2018
    6.07.2018
    Skąd się wziął popularny ostatnio błąd popełnić wpis/artykuł, zamiast napisać wpis/artykuł. Bo domyślam się, że jest to błąd, jeszcze kilka lat temu nie słyszałam takiego połączenia. Czy może jest to dopuszczalne? Dziękuję.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego