sjp
  • polszczenie obcych nazw geograficznych
    15.09.2013
    15.09.2013
    Dzień Dobry!
    Niedawno na portalu sjp.pl rozgorzała dyskusja o haśle teksas z SJP Doroszewskiego. Najpierw chodziło o definicję, w której autor zamieścił nazwę stanu Texas pisaną przez x, co miało świadczyć o niekonsekwencji leksykografa. Później zaś dyskutanci skupili się na padającym tam stwierdzeniu, jakoby Texas był nazwą „stanu Ameryki Północnej” (por. kolorado).
    1.Czy rzeczywiście był to wtedy błąd?
    2. Skąd niekonsekwencja w polszczeniu stanów, np.: Nevada/Utah, ale Luizjana?
  • Posiadać dostęp

    26.06.2021
    26.06.2021


    Czy poprawne jest wyrażenie posiadać dostęp do czegoś? Czy nie powinno użyć się zamiast tego mieć dostęp?

    Pewnie czas temu Rada Języka Polskiego pisała „Posiadać znaczy ‘być właścicielem czegoś, co ma dużą wartość materialną, np. nieruchomości, ziemi, zasobów pieniężnych itp.'”. Nie dopuszczano  dostępu do pojęć abstrakcyjnych.

    Natomiast obecnie słownik PWN podaje także inne możliwości:

    «mieć jakieś możliwości, dysponować czymś»

    https://sjp.pwn.pl/sjp/posiadac-I;2505655.html

  • Przerdzeniować
    12.02.2019
    12.02.2019
    Pracując w branży wiertniczej, mam do czynienia z koniecznością opisywania wykonanego w otworze rdzeniowania. Od lat używam, prawdopodobnie kopiując sformułowanie z prac moich poprzedników, słowa przerdzeniowano. Ostatnio zarzucono mi, że jest to niepoprawna forma i nie powinnam jej używać. Mam świadomość, że jest to słowotwórstwo, ale czy na potrzeby branżowe nie można użyć takiego wyrażenia, czy jest ono faktycznie niedopuszczalne.
    Pozdrawiam
    Dorota Strzelecka
  • Przymiotnik od nazwy Dąbek

    28.02.2021
    28.02.2021

    Szanowni Państwo,

    jak powinien brzmieć przymiotnik od nazwy miejscowej DąbekCzy jedyną poprawną formą przymiotnikową jest dąbkowy, czy też ewentualnie dopuszczalne jest użycie formy dąbeckiTa druga forma jest wskazana w SJP PWN (https://sjp.pwn.pl/slowniki/d%C4%85becki.html) jako pochodna od nazwy Dąbki, a więc wyrażonej w liczbie mnogiej, ale zastanawiam się, czy nie można tej formy użyć również w odniesieniu do słowa Dąbek?

  • pseudonimy

    13.05.2003
    13.05.2003

    Jak powinniśmy zapisywać pseudonimy:

    – w cudzysłowie po imieniu i nazwisku?

    – w cydzysłowie między imieniem a nazwiskiem?

    – bez cudzyslowu między imieniem a nazwiskiem?

    Czy są jakieś przyjęte zasady, które należy stosować w tej kwestii? Jest to istotne ze względu na ujednolicenie tekstu.

    Dziękuję za odpowiedź.

  • Psychofizyczny a psycho-fizyczny
    29.05.2019
    29.05.2019
    Szanowna Redakcjo,
    Chciałabym się spytać o znaczenie słowa psychofizyczny – w Małym słowniku języka polskiego PWN i dwóch innych spotkałam się z definicją ‘dotyczy stosunków między bodźcami fizycznymi (podnietami) a wrażeniami; doznania’ lub zbliżoną odpowiedzią. Z kolei w słownikach internetowych napotkałam ‘dotyczący zjawisk psychicznych i fizycznych’, co z psychofizyką się nie łączy. Stąd moje pytanie: czy obie definicje są poprawne? Jeśli tak, od kiedy poprawna jest druga definicja?
  • Rozbieżności między definicjami

    24.04.2022
    24.04.2022

    Szanowna Poradnio,

    niektóre słowa są inaczej zdefiniowane w słownikach (np. państwa SJP) a inaczej przez organa je definiujące. Jak rozumieć takie rozbieżności, którą definicję należy przyjąć w takich wypadkach za poprawną?


    Przykładem niech będą słowa takie jak korupcja (rządowy portal określa ją znacznie szerzej niż łapówkarstwo w SJP) czy dyskryminacja (podobnie jest to coś więcej niż tylko prześladowanie – wg rządowego Koordynatora do spraw Równego Traktowania ).

  • Różności pisowniowe
    26.04.2019
    26.04.2019
    Jak powinienem napisać słowo nieefektywny?
    Nie znam ligarury ee w języku polskim choć zdarzają się typowo polskie np. łł
    (Jagiełło).

    Wydaje mi się, że przy cytowaniu adresów tak URL/www jak i email na końcu nie piszemy kropki bezpośrednio ale z pewnym odstępem. Zatem cytuję np.: https://sjp.pwn.pl/poradnia/. zamiast https://sjp.pwn.pl/poradnia/zapytaj.
  • samotne literki na końcach wierszy na stronach WWW

    28.02.2011
    28.02.2011

    Czy opcja/etykieta na stronie WWW podlega zasadzie, że jednoliterowe spójniki i przyimki przenosimy do wiersza, w którym znajdują się następujące po nich słowa? SO zawiera regułę dla książek: https://sjp.pwn.pl/zasady/204-54-8-Inne-uwagi-dotyczace-przenoszenia-wyrazow;629563.html. Poradnia dodaje, że reguła ta ma zastosowanie dla stron WWW: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/samotne-litery-na-koncach-wersow;7746.html. Czy można zakwalifikować treść strony jako tekst ciągły, natomiast opcje/etykiety jako tytuły rozdziałów, w których obowiązuje przenoszenie samotnych liter do następnego wiersza?

  • show
    14.11.2007
    14.11.2007
    Szanowni Państwo,
    chciałabym zapytać, czy używanie rzeczownika show było kiedykolwiek dopuszczalne w rodzaju nijakim? Nowe słowniki poprawnej polszczyzny podają tylko rodzaj męski.
    Dziękuję za odpowiedź
    Ewa Wasilewska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego