-
opodal i nieopodal12.06.200212.06.2002Dlaczego nieopodal (pisane też nie opodal) znaczy to samo co, znacznie rzadsze, opodal? Czy było tak zawsze?
Ukłony dla prof. Krystyny Długosz-Kurczabowej. -
Osiedle
25.03.202225.03.2022Szanowni Państwo,
piszę z pytaniem: co dokładnie znaczy słowo: „osiedle”? Czy znaczenie: „jednostka podziału dzielnicy” jest znaczeniem normy wzorcowej albo użytkowej? Słownik sjp w ogóle nie podaje takiego znaczenia, a w rozmaitych źródłach słowo „osiedle” występuje we właśnie takim znaczeniu.
Z góry dziękuję za odpowiedź!
-
Panika jako nerwowy pośpiech
23.06.202123.06.2021Szanowni Państwo!
Problematyczny wydaje mi się Wasz pomysł określania paniki jako nerwowego pośpiechu (https://sjp.pwn.pl/sjp/panika;2570474.html). Wygląda na to, że można obecnie jeść panicznie, śpiewać psalmy panicznie, rozmawiać panicznie... Ta definicja chyba jednak nie do końca ma sens.
Z poważaniem - Deckard Cain
-
Pisownia zwrotów tytularnych w dialogach5.12.20195.12.2019Szanowni Państwo,
pytanie dotyczy zwrotów typu „Jego Ekscelencja”, „Wysoki Sąd”, „Wasza Wysokość” użytych w dialogach lub napisach do filmów. Wielu profesjonalnych tłumaczy pisze te wyrażenia dużą literą, powołując się na hasło słownikowe z SJP (https://sjp.pwn.pl/slowniki/Jego-Ekscelencja). Wydaje mi się, że jedyne zasadne użycie dużej litery miałoby miejsce w filmie dokumentalnym odnoszącym się do żywej i autentycznej osoby. Czy mogliby Państwo rozstrzygnąć tę kwestię?
Z szacunkiem,
M. B.
-
Podlaskie podjąć8.12.20178.12.2017Mieszkam obecnie na Podlasiu w okolicy Białegostoku, choć pochodzę z Mazowsza i bardzo mierzi mnie, oprócz słynnego dla, używanie określenia podejmij zamiast podnieś. Kilka przykładów: Podejmij chusteczkę z podłogi, Podejmij kubek itp. Przyzwyczajona jestem, że słowo podejmij używane jest w określeniach typu: podjąć pracę, podjął jakieś działanie, a nie, jak ma to miejsce na Białostocczyźnie, do ‘podnoszenia czegoś skądś’. Co jest właściwe?
Pozdrawiam
-
polszczenie obcych nazw geograficznych15.09.201315.09.2013Dzień Dobry!
Niedawno na portalu sjp.pl rozgorzała dyskusja o haśle teksas z SJP Doroszewskiego. Najpierw chodziło o definicję, w której autor zamieścił nazwę stanu Texas pisaną przez x, co miało świadczyć o niekonsekwencji leksykografa. Później zaś dyskutanci skupili się na padającym tam stwierdzeniu, jakoby Texas był nazwą „stanu Ameryki Północnej” (por. kolorado).
1.Czy rzeczywiście był to wtedy błąd?
2. Skąd niekonsekwencja w polszczeniu stanów, np.: Nevada/Utah, ale Luizjana?
-
Posiadać dostęp
26.06.202126.06.2021Czy poprawne jest wyrażenie posiadać dostęp do czegoś? Czy nie powinno użyć się zamiast tego mieć dostęp?
Pewnie czas temu Rada Języka Polskiego pisała „Posiadać znaczy ‘być właścicielem czegoś, co ma dużą wartość materialną, np. nieruchomości, ziemi, zasobów pieniężnych itp.'”. Nie dopuszczano dostępu do pojęć abstrakcyjnych.
Natomiast obecnie słownik PWN podaje także inne możliwości:
«mieć jakieś możliwości, dysponować czymś»
https://sjp.pwn.pl/sjp/posiadac-I;2505655.html
-
Przerdzeniować 12.02.201912.02.2019Pracując w branży wiertniczej, mam do czynienia z koniecznością opisywania wykonanego w otworze rdzeniowania. Od lat używam, prawdopodobnie kopiując sformułowanie z prac moich poprzedników, słowa przerdzeniowano. Ostatnio zarzucono mi, że jest to niepoprawna forma i nie powinnam jej używać. Mam świadomość, że jest to słowotwórstwo, ale czy na potrzeby branżowe nie można użyć takiego wyrażenia, czy jest ono faktycznie niedopuszczalne.
Pozdrawiam
Dorota Strzelecka
-
Przymiotnik od nazwy Dąbek
28.02.202128.02.2021Szanowni Państwo,
jak powinien brzmieć przymiotnik od nazwy miejscowej Dąbek? Czy jedyną poprawną formą przymiotnikową jest dąbkowy, czy też ewentualnie dopuszczalne jest użycie formy dąbecki? Ta druga forma jest wskazana w SJP PWN (https://sjp.pwn.pl/slowniki/d%C4%85becki.html) jako pochodna od nazwy Dąbki, a więc wyrażonej w liczbie mnogiej, ale zastanawiam się, czy nie można tej formy użyć również w odniesieniu do słowa Dąbek?
-
pseudonimy
13.05.200313.05.2003Jak powinniśmy zapisywać pseudonimy:
– w cudzysłowie po imieniu i nazwisku?
– w cydzysłowie między imieniem a nazwiskiem?
– bez cudzyslowu między imieniem a nazwiskiem?
Czy są jakieś przyjęte zasady, które należy stosować w tej kwestii? Jest to istotne ze względu na ujednolicenie tekstu.
Dziękuję za odpowiedź.