składnia
  • w Bronowicach
    10.04.2012
    10.04.2012
    Witam,
    w zeszłym tygodniu w jednym z portali informacyjnych pojawiła się informacja o tym, że wykoleił się tramwaj na Bronowicach w Krakowie. Teraz moje pytanie, jaka jest poprawna forma: „Wykoleił się tramwaj na Bronowicach” czy „…w Bronowicach”? Gdyby Bronowice były miastem, to naturalne wydawałoby się w Bronowicach, natomiast z racji, iż są one dzielnicą/osiedlem, dopuszczalne wydaje się być użycie określenie na Bronowicach.
    Proszę o rozwianie moich wątpliwość.
    Pozdrawiam.
  • W Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie
    23.01.2016
    23.01.2016
    Szanowna Pani Profesor,
    nawiązując do odpowiedzi na pytanie dotyczące składni w Donbasie – na Donbasie, chciałabym zapytać o źródło przywołanej przez Panią zasady, że „nazwy terytoriów autonomicznych (kontynentów, państw, miast itp.) łączą się z przyimkami w oraz do, natomiast nazwy obszarów stanowiących części innych obszarów (dzielnic, regionów itp.) – z przyimkiem na”.
    Czy wobec tego niepoprawne są połączenia: w Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie?
    Z poważaniem
    Anna Garbacz
  • wybór orzeczenia przy tzw. podmiocie szeregowym
    11.09.2012
    11.09.2012
    Dzień dobry,
    w najnowszym wydaniu internetowego tygodnika trafiłam na zdanie: „Tak, wszyscy licealiści, gimnazjaliści i inne formy życiowe powitali utęsknione mury szkolne”. Mam pytanie odnośnie czasownika powitać. Powinien być on odmieniony w takiej formie, jaka jest w cytowanym zdaniu, czy też jako powitały?
  • Byki i niedźwiedzie

    17.04.2022
    17.04.2022

    Szanowni Państwo,

    na giełdzie mamy dwa typy inwestorów: byki (ci, którzy liczą na wzrost kursów) i niedźwiedzie (ci, którzy grają na spadki). Jakiej użyć formy, mówiąc o nich? Przykładowo: Byki przewidywali hossę? czy Byki przewidywały hossę?


    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

    stała czytelniczka Poradni

  • Dwoje dzieciąt
    24.01.2016
    24.01.2016
    Czy odmiana wyrażenia dwoje dzieciąt jest poprawna?
    M. dwoje dzieciąt
    D. dwojga dzieciąt
    C. dwojgu dzieciąt
    B. dwoje dzieciąt
    N. dwojgiem dzieciąt
    Msc. dwojgu dzieciąt
    W. dwoje dzieciąt
  • faworyt
    5.06.2010
    5.06.2010
    Kiedyś uczono mnie, że faworyt zawodów sportowych może być tylko jeden. Jeśli dobrych graczy jest więcej są tylko kandydatami do zwycięstwa. Czy stwierdzenie jeden z trzech faworytów do zwycięstwa jest poprawne? Czy również w języku pisanym?
    Dziękuję.
  • gość nie w porę gorszy (od) Tatarzyna

    31.05.2023
    31.05.2023

    Dzień dobry,

    znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)

  • Hipopotam błagał żabę
    16.01.2013
    16.01.2013
    Mam problem z interpunkcją w zdaniach rozpoczynających się imiesłowem przymiotnikowym, np. „Wzniesiona w 1803 r. jest jedną z kilku zachowanych w Polsce cerkwi w typie wschodniołemkowskim”. Albo: „Położona na wysokiej, stromej górze stanowiła centrum dawnego klasztoru obronnego”. Czy w tych zdaniach przecinek jest niezbędny, czy też przeciwnie – nie należy go stawiać, a wyrażenie z imiesłowem traktować jako podmiot całego zdania? Bardzo proszę o wyjaśnienie.
    Gabriela Niemiec
  • inna melodia na wsi niż w mieście
    20.01.2009
    20.01.2009
    Szanowna Redakcjo!
    Dlaczego w pobliskim mieście mówi się wyraźnie inaczej niż na wsi? A mam na myśli przede wszystkim różnice w melodii i tempie wysławiania się. Uważam, że jest tak w całej Polsce.
    Piotr, Gliwice
  • jeszcze raz podmiot szeregowy
    9.01.2014
    9.01.2014
    Dzień dobry.
    Chciałabym zapytać, czy w takich (błędnych według mnie) zdaniach: „Pojawiło się kilku mężczyzn i dzieci”, „Na podłodze leżał jeden dywanik i kilka koców”, „Zostało nam 15 kilometrów i 2 godziny” da się uzgodnić formę orzeczenia? Innymi słowy, jak ustalić orzeczenie dla podmiotu szeregowego, jeśli jeden z jego elementów wymaga składni zgody, a drugi składni rządu (np. dwie kobiety, pięciu żołnierzy i kilku wolontariuszy)?
    Serdecznie pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego