Było już w Poradni o tym, że słowa ciebie czy tobie, które z kurtuazji piszemy od dużej litery w liście, w innej sytuacji, kiedy występują w dialogach powieści – piszemy od małej. A jak potraktować te wyrazy w tekście, np. wiersza czy piosenki, który w całości ma formę wypowiedzi adresowanej do kogoś, ale który najczęściej nie jest rzeczywistym wyznaniem, tylko właśnie takim sobie użytkowym tekstem?

Czy człon -latek może towarzyszyć dowolnej liczbie określającej wiek człowieka? Dawniej chyba było to zarezerwowane raczej dla dzieci. Nagłówek prasowy typu „65-latek zabił swoją żonę” wygląda dość groteskowo. Co innego natomiast: „4-latek rozlał zupkę”.

Mam dosyć głupie pytanie, ale dla mnie ważne. :) Mianowicie kłócę sie z panią od polskiego od jakiegoś czasu o słowo krokodylów – ona twierdzi, że jest to forma przestarzała, a ja uważam, że jest to zwykła alternatywna forma, tyle że o wiele rzadziej używana. Jak jest naprawdę? Bardzo proszę o pomoc :)

Kryptoniemcy czy krypto-Niemcy? Ostatnie wydarzenia polityczne dorzucają nam powyższe słowo, którego pisownia bywa jednak w mediach rozbieżna, a nie notują jego ani podobnych słowniki.
Pytanie bardzie ogólne: czy łącznik stosuje w takich przypadkach tylko przy sześciu wymienionych w WSO PWN przedrostkach (reguła [148] i [183]: arcy-, eks-, post-, pseudo-, super-, ultra-), zaś przy pozostałych obowiązuje bezwzględnie pisownia łączna?
Dziękuję za odpowiedź
A.D.

Dzień dobry,

jakie kryterium (funkcjonalne, uzualne) można zastosować do oceny innowacji leksykalnych:

wjazd bramowy, czytacz, materiał obuwiowy, wykosiarkować, posuw męski, antykumpel, salcefix, liliputer, śmiechorzysz?

Szanowni Państwo!

Dopytuję w związku z udzieloną mi poradą  182 350 i inne liczebniki z dn. 29.11.2021. Nie potrafię zrozumieć, jak to ugryźć z "podwójną" składnią wyrażeń typu miliony ludzi zbierze się / zbiorą się (porada prof. Katarzyny Kłosińskiej z 10.04.2017). Jeśli możliwe jest jakieś rozwinięcie i połączenie tych dwu, będę bardzo wdzięczna, bo bardzo mnie to nurtuje.

 

Z wyrazami szacunku

Czytelniczka Poradni

Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?

Szanowni Profesorze,

uczę się polskiego i niedawno zobaczyłem słowo garść wraz z różnymi liczebnikami. I chciałbym zapytać dlaczego dwie garście, natomiast pięć garści?

Z wyrazami szacunku

Denys Fiks

Mówimy: jest jedna osoba, są dwie osoby, a pięć osób?

Szanowni Państwo!
W trakcie dozbrajania polskiego lotnictwa w samoloty F-16 o ich poprzednikach wyrażano się powszechnie Mig dwudziesty dziewiąty, a nie Mig dwadzieścia dziewięć. Czym jest spowodowane to zróżnicowanie, bo o samolotach serii „F” nikt nie mówił F czternasty, szesnasty itp.
Pozdrawiam serdecznie – Jarek