tematyczny
  • Reforma pisowni – odcinek 10

    7.07.2024
    7.07.2024

    Szanowni Państwo,

    punkt 8.2 nowych, przyszłych zasad pisowni informuje: „Małą literą zapisuje się wyrazy pospolite, [...] m.in.: [...] [p]rzymiotniki utworzone od nazw własnych, zakończone na -owski, np. dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska, koncert chopinowski, [...]”. Nie jest jednak jasne, jak zapisywać pozostałe przymiotniki – te utworzone od nazw własnych, notowane dotąd w WSO PWN dużą literą jako dzierżawcze, ale zakończone na inne końcówki niż -owy i -owski, czyli: -ański (Horacjański, Justyniański, Leibnizjański, Nietzscheański, Senekański, Schellingiański, Spinozjański), -ejski (Sokratejski) i -oński (Cyceroński, Napoleoński, Platoński).


    Łączę pozdrowienia

    Michał Gniazdowski

  • rodzaj męskoosobowy

    5.11.2023
    5.11.2023

    Interesuje mnie geneza i czas wyodrębnienia się rodzaju męskoosobowego. Kiedy mniej więcej (wiek, lata) dokonał się rozdział między „ci panowie” kontra „te psy” i czy był on w jakikolwiek sposób motywowany czynnikami pozajęzykowymi (np. społecznymi)? I czy można ten rozdział prześledzić na podstawie staropolskich tekstów?

    Pozdrawiam,

    KB

  • Skąd się wzięła szwaczka?
    14.02.2008
    14.02.2008
    Witam!
    Chciałabym się dowiedzieć, czy słowo szwaczka pochodzi od formy męskiej szwacz, czy od słowa szwy.
  • Slowfox
    25.04.2018
    25.04.2018
    Mam pytanie dotyczące spolszczenia z -x na -ks w odmianie. Czy ta zasada dotyczy tylko nazw? Bo szukając odpowiedzi na to pytanie znalazłam dwie porady, w których jako przykłady podaje się nazwy lub nazwiska (Hortex, Hendrix)
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/x-czy-ks-przed-koncowka;2242.html
    https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/x-na-koncu-wyrazu;9378.html
    A jak odmienić należy słowo slowfox?

    Będę wdzięczna za odpowiedź.

    Pozdrawiam,
    Monika Kwiatkowska
  • strzelanie z gradów do mistrali
    8.12.2014
    8.12.2014
    Dzień dobry,
    jak powinno się pisać nazwy klas i typów okrętów (np. Mistral) oraz rodzajów uzbrojenia, pocisków itp. (np. Grad), kiedy używamy ich jako synonimów rzeczowników pospolitych? Chodzi mi o takie przykłady jak: „Rosja chce Mistrali/mistrali albo zwrotu pieniędzy”, „Celują w nas nie tylko z Gradów/gradów”. Czy obowiązuje tu reguła 20.10.1 z Zasad pisowni, czyli zapis małą literą? Spotkałam się z opiniami, że w literaturze tematycznej zawsze występuje zapis wielka literą.
  • Szyk podmiotu i orzeczenia
    6.06.2016
    6.06.2016
    Właśnie czytam „Mitologię starożytnej Grecji” Michała Pietrzykowskiego. Pisząc książkę, autor posługuje się składnią, w której bardzo często umieszcza orzeczenie przed podmiotem. W kilkudziesięciu zdaniach opisujących Apollina(?) pojawia się: udał się Apollo, założył Apollo, musiał się poddać Apollo, służył Apollo, musiał Apollo. Podobny styl budowania zdań zauważyłem też w otrzymywanych listach, szczególnie od starszych osób.
    Skąd bierze się taka maniera? Czyż nie powinno być odwrotnie?
  • świeżonka i podobne nazwy
    24.03.2009
    24.03.2009
    Witam!
    Spotkałem się z kilkoma słowami określającymi potrawę ze świeżego świńskiego mięsa (po uboju): smażonka, świeżonka, świeżynka. Czy te nazwy zależą od regionu, są jeszcze jakieś inne określenia?
    Pozdrawiam.
  • Tytuły wydawnictw seryjnych i wielotomowych
    11.05.2016
    11.05.2016
    Szanowni Państwo,
    proszę o rozwiązanie problemu pisowni „Polskiego słownika biograficznego”. Ponieważ jest to wydawnictwo wielotomowe, a nie seria, wydaje się, że należałoby wielką literą zapisać tylko pierwszy człon nazwy. Bardzo często spotyka się jednak zapis „Polski Słownik Biograficzny”, który moim zdaniem wynika z zasugerowania się rozwinięciem często stosowanego skrótowca PSB.
    Jak więc jest z tym słownikiem i podobnymi mu nazwami?

    KB
  • urraka
    23.06.2005
    23.06.2005
    Ostatnio w 2 poważnych tematycznych źródłach znalazłem 2 różne nazwy pewnego ptaka. Wielki atlas ptaków (PWRiL) podaje urraka, a Mały słownik zoologiczny. Ptaki (Wiedza Powszechna) – urakka. Rozbieżność ta jest powszechna – jedne źródła podają z dwoma r, inne z dwoma k, ale nigdzie ni słowa o oboczności. Czy da się ustalić, jak brzmi ta nazwa naprawdę, czy raczej uznać obie wersje za dopuszczalne?
  • WSIiZ

    18.02.2021
    18.02.2021

    Jak prawidłowo odmieniamy skrótowiec WSIiZ (Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego