tendencja
  • płakliwy

    18.02.2024
    18.02.2024

    Pozdrawiam, czy użyte przez W. Reymonta w Chłopach słowo „płakliwy”, oznacza po prostu „płaczliwy”? Czy to jest słowo gwarowe, czy też staropolskie, tzn. kiedyś normalnie będące w użyciu? Czy pisarz je stworzył na potrzeby powieści? Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • Polszczyzna przedwojennego Lwowa

    12.07.2022
    12.07.2022

    Dzień dobry,

    czy istnieją jeszcze społeczności lub choćby pojedynczy ludzie posługujący się gwarą lwowską (czy może raczej odmianą języka polskiego w jakiś sposób kontynuującą tę przedwojenną gwarę)? Czy powstają współcześnie jakieś teksty w tej gwarze? Czy można stwierdzić jednoznacznie, że jest ona martwa?

  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • posmarować rogala
    20.03.2012
    20.03.2012
    Dzień dobry!
    Które z tych zdań są poprawne:
    1. Posmarowała masłem czerstwego rogala / czerstwy rogal.
    2. Wyjął z kieszeni mandarynkowego samsunga / mandarynkowy samsung.
    3. Siorbała kolejnego red bulla / kolejny red bull.

    Ja bym wybrała wersje z biernikiem, z którym łączą się te czasowniki, ale chyba w języku mówionym częściej wybierany jest dopełniacz.
  • Potoczne konstrukcje z między

    28.07.2021
    28.07.2021

    Czy poprawne jest określenie czyjegoś wzrostu potocznie jako "między metr sześćdziesiąt a metr sześćdziesiąt pięć" (centymetry pozostają w domyśle)? Wydaje się, że należałoby zastosować tutaj narzędnik, jednak "między metrem sześćdziesięcioma a metrem sześćdziesięcioma pięcioma" brzmi niezręcznie bez dodania na końcu jednostki, natomiast "między metrem sześćdziesiąt a metrem sześćdziesiąt pięć" jest niekonsekwentne.

    Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie, jak najlepiej postąpić w tej sytuacji.

  • powracające nastolatki
    13.09.2014
    13.09.2014
    Jak to jest z tymi nastolatkami? To są te nastolatki, obojętnie czy rodzaju męskiego czy żeńskiego. Ale ciśnie mi się na usta pytanie, dlaczego nie nastolatkowie? Czy nie byłoby to bardziej logiczne?
    Z góry dziękuję.
  • pp, pu, paplot mk i inne
    4.12.2015
    4.12.2015
    Mam prośbę o poradę w kolejnej sprawie, która także dotyczy skrótów nazw oddziałów wojskowych. Czy dla formacji „pułk ułanów” prawidłowy będzie zapis puł.? Czy dla formacji „pułk artylerii przeciwpancernej” prawidłowy będzie zapis pappanc.? Czy dla formacji „Dywizja Pancerna” prawidłowy będzie zapis DPanc.? Czy po tych skrótach stawiamy kropkę czy nie? Bardzo proszę o rozstrzygnięcie moich wątpliwości i wskazanie prawidłowych form skrótów.
    Pozdrawiam
    Marcin Sołtysiak
  • problem ludzkich wól
    15.10.2013
    15.10.2013
    Czy istnieje liczba mnoga od słowa wola? Przyznam, że wyrażenie ludzkich wól, z jakim spotkałam się w książce, brzmi dość dziwnie.
  • Przecinek
    2.12.2015
    2.12.2015
    Czy w takich konstrukcjach zdaniowych należy użyć drugiego przecinka? Zakładamy, że w każdym zdaniu część po spójniku nie jest wtrąceniem, tylko jest równoważna części przed spójnikiem.
    1. Znacząca większość Szkotów, a także Irlandczyków(,) nie zna języka swoich celtyckich przodków.
    2. Szeryf, a zarazem stróż prawa(,) nie może sobie pozwolić na takie ekscesy.
    3. Niedoświadczony, acz inteligentny człowiek(,) powinien dać sobie z tym radę bez trudu.

  • Przecinek między spójnikiem a wplecionym po nim imiesłowem
    12.01.2016
    12.01.2016
    Szanowni Państwo,
    Na początku zdania w tekstach matematycznych często pojawiają się sformułowania typu Wobec równości x=y, lewa strona przyjmuje postać…,
    Stąd, biorąc x=y, otrzymujemy….
    Czy pojawiający się w nich przecinek jest do przyjęcia? Wiem, że unika się stawiania przecinka po niezdaniowych wyrażeniach inicjalnych, jednak w obu wypadkach odpowiada on wyraźnemu akcentowi zdaniowemu.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego