-
czas zaprzeszły27.05.200927.05.2009Zwracam się z prośbą opinię dot. formy: byłem pisałem. W słowniku podana jest forma pisałem był / byłem pisał. Jednak słyszałam osoby używające formy byłem pisałem / pisałem byłem. Dowiedziałam się, że nie można wykluczyć, iż dawniej w użyciu były również takie konstrukcje, w których zmieniano kolejność członów wskazujących na czas zaprzeszły, np. byłem pisałem. A więc forma ta nie jest konstrukcją wzorcową, ale nie narusza ogólnych norm poprawności gramatycznej. Będę wdzięczna za opinię.
-
Cztery jabłka, ale pięć jabłek 6.03.20196.03.2019Dzień dobry!
Ostatnio na lekcji języka polskiego jako obcego omawialiśmy ze studentem dopełniacz liczby mnogiej. Ćwiczyliśmy przykłady takie jak:
4 skrzynki jabłek
2 butelki wina czerwonego
3 puszki piwa
8 pudełek ciastek
Nie umiałam wytłumaczyć, dlaczego czasami rzeczownik jest w liczbie pojedynczej, a czasami w liczbie mnogiej. Czy można się podeprzeć jakąś regułą?
-
dalajlama czy Dalajlama?26.04.200826.04.2008Witam!
Mam pytanie o dalajlamę. Słownik PWN online podaje, że pisze się je małą literą jako tytuł, wielką jako określenie urzędującego dalajlamy, ale interpretacja tego rozróżnienia sprawia trudności. Ja piszę dużą, tylko używając pełnego imienia Dalajlama XIV, ale czy jeśli piszę, że do Polski przyjeżdża dalajlama, bez XIV, to czy słusznie daję wtedy małą (to tylko tytuł funkcji), czy jednak powinienem dawać dużą (bo to urzędujący dalajlama, choć nie używam pełnego imienia)?
Pozdrawiam
PJ
-
Dawny imiesłów
6.02.2022W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.
-
Dotychczasowy 31.01.201831.01.2018Jak rozumieć pismo spółki datowane na styczeń 2018 r. w którym spółka informuje, że: z datą 25 października 2017 r. nastąpiła zmiana dotychczasowej nazwy spółki?
Czy można pismo interpretować w ten sposób, że dotychczasowa, inaczej mówiąc teraźniejsza nazwa spółki jest nieaktualna, bo została zmieniona 25 października 2017 r.?
Pozdrawiam
-
drop i drób – ciąg dalszy6.04.20126.04.2012Ad. pyt. z dn. 4.04 br. co to znaczy, że „spółgłoski są historycznie miękkie"? Zdanie, które przytoczyłam, w druku wygląda dokładnie tak: „w alfabecie pomieszczono także spółgłoski miękkie b', k', p', w', choć w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych się nie oznacza i nie pisze drób', drop', paw'”. Może błędnie utożsamiłam b' z „bi” itd – czy wie Pan Profesor, co innego autor mógł mieć na myśli w 1908 roku pisząc o spógł. miękkich b’, k’, p’ i w’ w związku ze sł. „drób”, „drop” i „paw”?
-
drób i drop4.04.20124.04.2012Szanowni Państwo!
W podręczniku do nauki stenografii wydanej w 1908 roku jest napisane, że: „w pisowni polskiej teraźniejszej zmiękczeń tych [tj. b', k', p', w'] się nie oznacza i nie pisze”, dlatego należy pisać drób, drop i paw. Dla osoby posługującej się współczesnym językiem polskim takie przykłady są niezrozumiałe – przecież w tych słowach nie ma żadnych zmiękczeń! Czyżby w tamtych czasach mówiło się dróbi, dropi i pawi?
Z góry dziękuję za odpowiedź! -
Gwarowe pioke ‘piekę’ na Podlasiu Północnym jest wynikiem przegłosu?
27.07.202127.07.2021Szanowni Państwo,
na Podlasiu spotyka się formę 1 os. l.poj. czasu teraźniejszego piokę od czasownika piec. Ciekaw jestem, czy w świetle rozwoju fonetyki naszego języka jest to prawidłowy rozwój fonetyczny, jak przy nieść-niosę (i wtedy jak rozumiem, "ja piekę" jest wstecznym wyrównaniem do innych form czasownika), czy też odwrotnie, mamy do czynienia z jakąś regionalną anomalią i wytworzył się przegłos tam, gdzie nie powinno go być.
Dziękuję za zajęcie się tym przypadkiem.
Łukasz
-
imiesłowowy równoważnik zdania16.11.201216.11.2012Czy prawidłowe są następujące zdania:
1. Uprawiając tę roślinę, możecie być narażeni na wizytę kretów.
2. Upiekła ciasto, chcąc zrobić mu przyjemność.
Ad. 1. Zdanie podrzędne jest zdaniem okolicznikowym czasu, więc jest zbudowane prawidłowo.
Ad. 2. Czy nie jest tak, że czynności nie są jednoczesne? Przecież to, że chciała zrobić mu przyjemność, jest wcześniejsze niż to, że upiekła ciasto. Więc zdanie jest nieprawidłowe. Czy zdania przyczynowe mogą być wyrażane przy pomocy imiesłowów na -ąc? -
Imiesłowowy równoważnik zdania a czynność przyszła14.09.201714.09.2017W NSPP znajduje się następująca zasada:
Równoważnik i zdanie główne muszą wyrażać pewne relacje czasowe, których rodzaj zależy od typu użytego imiesłowu. Imiesłów przysłówkowy współczesny (-ąc) wskazuje zawsze czynność równoczesną z czynnością (przeszłą lub teraźniejszą) zdania głównego.
Czy w związku z tym poniższe zdania są niepoprawne?
O wiele lepiej zrobimy (czynność przyszła), nie rozmawiając o tym przy gościach.
Poczekam, aż drżąc z zimna, wyjdzie ze swojej kryjówki.