teraźniejszy
  • jaki i który
    19.12.2014
    19.12.2014
    Zaimki jaki i który. Czy są żelazne zasady ich stosowania? Moim zdaniem są konstrukcje, w których można użyć jednego lub drugiego i nie będzie to błędem. Może być inne znaczenie, ale chyba nie można mówić o błędzie. Proszę o odpowiedź i kilka TRUDNYCH przykładów. Tu kilka moich:
    Nauczyli się go od rodziców i środowiska, w jakim dorastali.
    Chwila, o jakiej nawet nie marzyłem, nadeszła.
    Wybrała melodię, jaką matka bardzo lubiła.
    To jest samochód, o którym marzę.
  • Jak oznaczyć błędną formę?
    5.06.2009
    5.06.2009
    Proszę o sprecyzowanie, kiedy, gdzie i jak używa się wykrzyknika na oznaczenie błędnej formy. Czy tylko w słownikach? Czy ma to postać !rożno, czy ! rożno (z odstępem), czy może nie ! rożno? Czy to notacja wprowadzana doraźnie w danym słowniku i różna pomiędzy słownikami, czy przeciwnie – ujednolicona, określona jakąś normą? Czy takie !rożno stosowane jest tylko jako nagłówek artykułu hasłowego, czy również w tekście ciągłym? Czy dodatkowe wyróżnienie italikami jest pożądane / potrzebne?
  • jechać, jeździć, jazda itp.
    23.01.2008
    23.01.2008
    Z czego wynikają dość kuriozalne zmiany w rdzeniu w takich formach, jak: jechać, jadę, jedziesz, jeździć, jazda? Oboczność e: a w języku polskim jest powszechna wskutek tzw. przegłosu polskiego, ale chciałbym wiedzeć, dlaczego w tym czasowniku raz pojawia się ch, raz d (zmiękczone ewentualnie do ), a czasem dodatkowo przed nim jeszcze z?
  • Jestem samochodem
    14.03.2013
    14.03.2013
    Kilka dni temu usłyszałam przypadkowo pytanie: „Czy jest pan samochodem?”. Zdaję sobie sprawę z tego, że logiczniej byłoby zapytać „Czy przyjechał Pan samochodem?”, ale być może w języku potocznym można używać pierwszej wymienionej przeze mnie konstrukcji… Będę zobowiązana za kilka słów na ten temat.
    Za wszystkie porady serdecznie dziękuję i cieszę się, że udało mi się trafić na otwartą linię ;-)
  • jest – nie ma

    9.04.2023
    9.04.2023

    Dzień dobry,

    chciałbym zapytać o powód, dla którego różnymi czasownikami określamy to czy coś się gdzieś znajduje, czy też nie. Przykładami mogą być: „we wsi jest szkoła”, „tam jest pies” używające odmienionego czasownika "być", ale „we wsi nie ma szkoły”, „tam nie ma psa” z czasownikiem „mieć”.

  • jeszcze o podmiocie szeregowym
    29.01.2010
    29.01.2010
    Szanowni Państwo,
    dzisiaj zwracam się do poradni z problemem składniowym. Wydaje mi się, że przeczytałam już wiele o orzeczeniu przy podmiocie szeregowym, ale w tym konkretnym wypadku mam wątpliwości. Otóż zdanie brzmi: „Wydział Historyczny we Wrocławiu i całe środowisko akademickie Wrocławia może być dumne, iż…”. „Może być dumne” czy „Mogą być dumne”?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam.
  • kasłać, kaszlać czy kaszleć?
    14.05.2003
    14.05.2003
    Kaszleć czy kasłać – które z tych słów jest prawidłowe, a może obydwa? Proszę o rozwianie wątpliwości. Ja raczej kaszlę, ale tyle słyszę wokół kasłania, że zaczynam wątpić. Już teraz dziękuję za odpowiedź.
    Krystyna Wiśniewska
  • klasyfikacja pana Tokarskiego
    29.01.2009
    29.01.2009
    Mam pytanie dotyczące klasyfikacji czasowników pana Tokarskiego – do której grupy i dlaczego należałoby przydzielić czasownik używać.
  • kobieta burmistrz
    27.10.2010
    27.10.2010
    Witam!
    Jaka jest poprawna odmiana funkcji, które zwykle występują w odmianie męskoosobowej, w sytuacji jednak, kiedy funkcję pełni kobieta. Np. „Burmistrz Miasta X zwróciła się o opinię”, czy „…zwrócił się o opinię”? Znaczenie ma tu płeć osoby, która pełni funkcję, czy też pisząc burmistrz, mamy mieć na myśli organ i wobec tego piszemy „Burmistrz zwrócił się o…”, nawet wiedząc, że burmistrz jest kobietą? Problem dotyczy także innych słów, jak: prezydent, dyrektor etc.
    Dziękuję za pomoc.
  • Księżyc i planetoida Io
    2.06.2017
    2.06.2017
    Szanowni Państwo,
    jaki rodzaj gramatyczny ma Io (księżyc Jowisza, planetoida)?

    Z poważaniem
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego