-
wilamowicki czy wilamowski?13.01.202013.01.2020Mam ostatnio wątpliwość, jak brzmi przymiotnik utworzony od miejscowości Wilamowice, wilamowicki czy wilamowski? Skłaniałbym się ku temu pierwszemu przez wzgląd na analogię do przymiotnika pabianicki, używanego w kontekście łódzkiego miasta. Jednakże ęzyk, którym posługują się Wilamowianie, we wszystkich opracowaniach nazywany jest wilamowskim (Co ciekawe Word podkreśla taki wariant). Skąd wynika ten fenomen? Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam
Mario Kiliński
-
właśnie, jasne, oczywiście, pewnie (,) że…
12.10.202212.10.2022Byłam zainteresowana zwrotami niejako utartymi, które nie są zdaniami podrzędnymi: Właśnie że tak/nie; Jasne że tak/nie; Oczywiście/Pewnie że tak/nie. Znalazłam kilka porad: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Wlasnie-ze;16931; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przecinek-przed-ze;16504.html, odpowiedzi wydają się sprzeczne. Intuicyjnie nie postawiłabym przecinka w podanych powyżej zwrotach, natomiast postawiłabym go, jeśli po Jasne/Oczywiście/Właśnie itp. następuje zdanie podrzędne. Proszę o poradę
-
Włosi, Czesi, Kazachowie 21.09.201721.09.2017Czy w wyrazach Włoch i Czech w mianowniku liczby mnogiej (Włosi, Czesi) ch wymienia się na ś, czy to końcówka -si niweluje ch? Jest jeszcze wyraz Kazach, ale mianownik liczby mnogiej przyjmuje postać Kazachowie, mimo że w innych przypadkach przyjmuje takie same końcówki jak Włoch i Czech. Dlaczego nie Kazasi?
-
w Łosiu, w Łosiem, w Łosiach8.11.20158.11.2015Łosie. Blisko Krynicy leżą (te) Łosie. Ja pytam o (to) Łosie koło Gorlic.
Wikipedia nazwę wsi odmienia rzeczownikowo (M. = Łosie, D. = Łosia, C. = Łosiu etc., por. odmianę Międzylesia), inaczej niż nazwę łemkowskiej wsi koło Krynicy.
Czyli podobnie, jak Polesie. Zastanawiam się, czy Łosie (od Łosia) nie jest to podobnie, jak poleskie od Polesia, pomorskie od Pomorza. Odmiana słowa Łosie powinna być nie jak słowa Polesie, a podobnie jak Poleskie. Jak by to brzmiało? -
woda, mleko i herbata16.07.200216.07.2002Szanowni Państwo,
Moje pytanie dotyczy tworzenia w polszczyźnie liczby mnogiej następujących słów: woda, mleko, herbata. Czy istnieje klasyfikacja, wg której wyrazy tego typu maja wyłącznie liczbę pojedynczą?
Z góry dziękuję i oczekuję odpowiedzi.
Z poważaniem,
Joanna Kolasińska -
województwo brzeskokujawskie
3.01.20243.01.2024Szanowni Państwo,
jak zapisywać nazwę województwa z okresu przedrozbiorowego: brzeskokujawskie czy brzesko-kujawskie? Nazwa pochodzi od Brześcia Kujawskiego.
Z wyrazami szacunku
MŚ
-
wołaczu mój!16.09.201316.09.2013Dobry wieczór (dzień dobry).
W wielu podręcznikach do nauki języka polskiego spotykam się z niezrozumiałym dla mnie zaprezentowaniem jednego z przypadków rzeczownika – wołacza:
wołacz – o!
Dzieci często tworzą wówczas niepoprawne formy typu: o! tata. Bardzo rzadko wołacz jest objaśniany jako bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś. Nie potrafię wyjaśnić tego zjawiska. Jak wytłumaczyć dziecku, że samo o! nie pomoże nam utworzyć formy wołacza? -
w pokoju
8.05.20248.05.2024Dzień dobry, mam wątpliwości w sprawie określenia wyrażenia „w pokoju” — czy mogę uznać je za przysłówek? ( skoro pytanie gdzie?) , czy jest to jednak wyrażenie przyimkowe? Dziękuję za rozwiązanie problemu. Serdecznie pozdrawiam.
-
wpół przymknięty czy wpółprzymknięty?5.04.20025.04.2002W „Innym słowniku języka polskiego PWN” w haśle wpół jest przykład „Wyjął z teczki wpół wyblakłą kartkę papieru”. Ale jest też hasło wpół- jako cząstka tworząca przymiotniki. W „Nowym słowniku ortograficznym PWN” mamy więc hasła wpółobłąkany, wpółprzegniły itd. Szczególnie mnie intryguje, dlaczego inną miarę przyłożono do słów przegniły i wyblakły, skoro oba są takim samym przypadkiem gramatycznym – albo obydwa są przymiotnikami, albo (w zależności od szkoły) obydwa są imiesłowami biernymi.
Jeszcze lepszy przykład (bo dotyczący tego samego wyrazu) można znaleźć w „Słowniku języka polskiego” pod red. W. Doroszewskiego. W haśle wpół czytamy: „Zarzucił wędkę i wpół przymkniętymi oczami obserwował korek na wodzie"; ale oprócz tego jest osobne hasło wpółprzymknięty.
Przypomina to trochę problem pisowni nie z imiesłowami – w jednych kontekstach rozróżnienie między pisownią łączną i rozdzielną było istotne, kiedy indziej treści wyrażone przez jedno i drugie były niemal synonimiczne. Wygląda na to, że tu jest podobnie i że w zasadzie dałoby się obronić pisownię wpół przegniły wbrew słownikowemu rozstrzygnięciu. Czy jednak rzeczywiście? I co wtedy z przymiotnikami nie pochodzącymi od czasowników?
Proszę o wyjaśnienie tej trudności.
Dziękuję. -
Wprost2.04.20052.04.2005Witam.
Od pewnego czasu często słyszę w telewizji, że ktoś coś przeczytał w dzisiejszym Wproście. Czy słowo wprost się odmienia? Czy można tak odmieniać tytuł tego tygodnika? Byłoby to dla mnie wielkim zaskoczeniem. Jeśli to błąd – dlaczego usilnie propagowany przez redaktorów…?
Pozdrawiam, Małgorzata L.