typ
  • mapa miasta Klodzka
    19.12.2003
    19.12.2003
    Witam!
    Która z form jest poprawna: mapa miasta Kłodzko czy mapa miasta Kłodzka? W Słowniku ojczyzny polszczyzny Jana Miodka znalazłem następującą uwagę: „Zwykle nie odmieniamy nazwy miejscowej, jeżeli pojawia się ona w konstrukcjach typu miasto Kłodzko – w mieście Kłodzko (…)”. Jak jednak wygląda to dla konstrukcji typu dla miasta, a nie w mieście, skoro mówi się w Mieście Stołecznym Warszawa, ale dla Miasta Stołecznego Warszawy?
    Dziękuję, pozdrawiam,
    Piotr Piątkowski
  • Marcello Semeraro

    27.04.2022
    27.04.2022

    Szanowni Państwo,

    zastanawiałam się dziś nad odmianą nazwiska kardynała Marcello Semeraro. Czy poprawne jest: kardynała Marcella Semerara, o kardynale Marcellu Semerarze? Wielki Słownik Ortograficzny podaje odmianę nazwisk włoskich według wzoru nazwiska Puzio, ale to bardzo źle brzmi.

  • menedżery czy menedżerowie?
    12.09.2002
    12.09.2002
    Pracuję w firmie informatycznej, często korzystam z pomocy różnego rodzaju agencji zajmujących się tłumaczeniami (ang.-pol.-ang.). Wiele słów sprawia nam trudności, wiele emocji budzą dyskusje na ten temat. Jedno z możliwych pytań: w angielskich tekstach pojawia się np. sformułowanie Application or Environment Manager. Są to nazwy modułów, ale nie nazwy własne, ponieważ nie są zastrzeżone dla jednego konkretnego rozwiązania informatycznego. Agencja więc tłumaczy je (innym rozwiązaniem mogłoby być np. pisanie Moduly typu… – tu pisownia angielska).
    Pytanie – jeżeli jednak te nazwy są tłumaczone – to czy: Menedżery środowiska (forma nieosobowa), czy menadzerowie środowiska (osobowa – chyba nie?), czy jeszcze inaczej, czy nie tłumaczyć w ogóle i zostawiać wersje: Moduty typu…?
    Bardzo proszę o jakąś wskazówkę, wiem, że nie tylko ja mam z tym kłopoty.
    Pozdrawiam – Barbara Tatarska
  • Nazwiska Casey, Corey, Dudley
    13.12.2018
    13.12.2018
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie zasada odmiany imion i nazwisk angielskich zakończonych w pisowni na -ey, a w wymowie na -i, jak Casey [kejsi], Corey [kori], Dudley [dadli] itp. Znam i stosuję tę normę, ale dlaczego odmieniamy je bliżej formy graficznej, sprowadzając do brzmienia [kejsej], [korej], [dadlej] i otrzymując formy Caseya, Coreyem, Dudleyu? Nie są to tak spolszczone imiona jak Disney, mówiąc te imiona, odmieniłabym odruchowo [kejsiego], [koriego], [dadlim].
  • nazwiska na -aka
    28.11.2008
    28.11.2008
    Witam!
    Proszę o wyjaśnienie funkcji przyrostka -aka. Występuje on w nazwisku Andraka (Podlasie). Osobiście kojarzy mi się ten formant pejoratywnie, z wyrazami typu kaleka, zawadiaka.
    Za pomoc z góry dziękuję.
  • nazwiska odmężowskie i odojcowskie
    26.05.2008
    26.05.2008
    Mam pytanie związane z tworzeniem form nazwisk odmężowskich i odojcowskich. Czy przy nazwiskach zakończonych na -a typu: Gorczyca, Marlęga, Pakuła, Ciura, Talaga, Bednasa należy dodawać tylko właściwe im przyrostki -ina/-yna i -anka, czy można dodać przyrostek -owa? Która forma jest poprawna: pani Talażyna czy Talagowa? Co jest kryterium, którym należy się kierować przy tworzeniu tych form? Z góry dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
    Monika Cichocka
  • Nazwy tatrzańskich hal i przełęczy – raz jeszcze

    12.05.2023
    12.05.2023

    Dzień dobry! Mam wątpliwości w kwestii hal. Otóż co zrobić, kiedy obok siebie pojawiają się np. Hala Lipowska i hala Rysianka (trasa: Hala Lipowska – hala Rysianka)? W przewodnikach (na mapach, pieczątkach itp.) mamy zapis dużymi literami. Myślę, że ta kwestia budzi nie tylko moje wątpliwości. W Poradni PWN znalazłam taką odpowiedź prof. Bańki (dotyczącą pisowni nazw tatrzańskich): „Zasady ortografii pozwalają we wszystkich wymienionych nazwach używać małej litery, tzn. pisać hala, wąwóz, dolina, traktując te wyrazy jako określenia gatunkowe. Zwyczaj językowy może być jednak inny i jeśli jest poparty autorytetem znaczących lub odpowiednio licznych publikacji, to należy mu dać pierwszeństwo” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-tatrzanskie;14842.html). Czy zatem błędem będzie pójście za wieloletnią tradycją wydawnictw górskich (oraz autorytetami takimi jak choćby Władysław Krygowski) i napisanie Hala Rysianka? Tym bardziej, że w praktyce ten drugi człon jest odmieniany: Byłem na Hali Rysiance. Kwestia 2: przełęcz. Oczywiście, przełęcz Krowiarki, ale Przełęcz Salmopolska; a co z PRZEŁĘCZĄ pod Tarnicą? Analogicznie do Przełęczy pod Chłopkiem słownik każe pisać Przełęcz pod Tarnicą. Czyli traktujemy to jako nazwę własną, a nie jako lokalizację (przełęcz bez nazwy, znajdująca się pod Tarnicą)? Czy w takim razie napiszemy również Przełęcz między Szczelińcami?

    Z poważaniem BT

  • nazwy własne z członem obcojęzycznym
    17.02.2011
    17.02.2011
    Jak należy odmieniać tego typu nazwy: Viva Towarzystwo Ubezpieczeńbez Vivy Towarzystwa Ubezpieczeń, w Vivie Towarzystwie Ubezpieczeń czy bez Viva Towarzystwa Ubezpieczeń, w Viva Towarzystwie Ubezpieczeń; Bild Sklepy Polskie – „Pracuję w Bild Sklepach Polskich” czy „…w Bild Sklepy Polskie”? Jednym słowem: jak należy odmieniać takie nazwy i dlaczego – proszę o wyjaśnienie problemu odmiany tego typu nazw w sytuacji, gdy nie można użyć przed nimi wyrazu: firma, instytucja itp.
    Pozdrawiam
  • niby-to-zwykłe-pytanie
    10.04.2013
    10.04.2013
    Zastanawiam się nad takimi konstrukcjami, które pojawiają się chyba najczęściej w przekładach z języka angielskiego: niby-to-niewinnych-skojarzeń, Wieczór-Bez-Chrisa-Ale-Mimo-To-Z-Chrisem (to akurat przykłady z ostatniej powieści Masłowskiej). Czy ich użycie w polszczyźnie jest uzasadnione i poprawne? Jak nazwać tego typu konstrukcje?
  • Nie tworzy się złożeń przymiotnikowych z oznaczeniami jednostek miar
    2.11.2016
    2.11.2016
    Nie jestem pewny, jak zapisać poprawnie skrót od wyrazu minutowy. Skrót od rzeczownika minuta to min bez kropki, a jeśli np. chciałbym utworzyć od tego przymiotnik i napisać 15-min(.) w znaczeniu ‘piętnastominutowy’, to czy kropka jest konieczna?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego