typowy
  • wsie i dzielnice
    28.09.2009
    28.09.2009
    Witam serdecznie,
    mam prośbę o informację, które sformułowanie jest poprawne: „Mieszkam na ulicy Głębockiej na Białołęce” czy „Mieszkam na ulicy Głębockiej w Białołęce”. Białołęka to jedna z dzielnic Warszawy i do tej pory wydawało mi się, że poprawne jest sformułowanie mieszkam na Białołęce, ale przeczytałam artykuł w Gazecie Wyborczej, którego tytuł brzmi: Na ulicy Jasiniec w Białołęce. Czy jest jakaś zasada, która ma tu zastosowanie?
    Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • w sposób zawoalowany
    1.06.2013
    1.06.2013
    Dzień dobry!
    Proszę podać antonim do wyrażenia w sposób zawoalowany: w nie zawoalowany sposób czy w niezawoalowany sposób? Czy w tym wypadku można zastosować pisownię oddzielną?
    Pozdrawiam
    Rafał Kowalski
  • W trasie a na trasie
    25.07.2017
    25.07.2017
    Szanowni Państwo,
    nurtuje mnie kwestia użycia przyimków w zdaniu Najlepszy sposób, aby pozostać w/na trasie…. Czy istnieje jakaś różnica znaczeniowa pomiędzy w trasie lub na trasie?

    Dziękuję za pomoc!

    Pozdrawiam
    Czytelniczka
  • Wtrącenia w narracji i dialogu
    19.12.2017
    19.12.2017
    Szanowni Państwo,
    uprzejmie proszę o objaśnienie znaczenia, funkcji i użycia wtrąceń było i uważacie jak w poniższych przykładach z Sienkiewicza i Gałczyńskiego:

    Pani Makowiecka nadjechała o zupełnym już mroku […] Chciała, było, zaraz na drugi dzień szukać sobie innej gospody w samym mieście, ale na nic się nie przydał jej opór.

    i nagle patrzcie: tak jak było w telegramie:
    przed samymi, uważacie, Sukiennicami […].

    Dziękuję i pozostaję z wyrazami szacunku.
  • w twoim typie
    22.01.2003
    22.01.2003
    Szanowni Państwo!
    Chcielibyśmy użyć w jednej z reklam kosmetyków hasła: „Jakie starzenie jest w Twoim typie?”, mam jednak wątpliwości, czy taka forma jest dopuszczalna. Zależało nam na pewnej dwuznaczności i przyciągnięciu uwagi konsumenta nietypowym zestawieniem słów. W ogłoszeniu prasowym będzie mowa o trzech różnych typach starzenia sie skóry, stąd pomysł na powyższe hasło. Z góry dziękuję za pomoc.
    Pozdrawiam,
    Dagmara Witek
  • wulgaryzmy na lekcji języka polskiego
    30.11.2012
    30.11.2012
    Szanowni Państwo!
    Coraz bardziej przeraża mnie wulgaryzacja języka, zwłaszcza młodzieży. Nawet nauczyciele propagują wulgaryzmy podczas lekcji: pewna polonistka bez skrupułów używa przymiotnika, którego tu nie przywołam, a który stał się popularnym synonimem słów świetny, niezwykły, fajny; inna nauczycielka tłumaczy dzieciom zasady ortografii na przykładzie wulgaryzmów. Jak można walczyć z tym zjawiskiem? Czy w ogóle uważają je Państwo za niebezpieczne dla polszczyzny?
    Z poważaniem
    Licealista
  • W Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie
    23.01.2016
    23.01.2016
    Szanowna Pani Profesor,
    nawiązując do odpowiedzi na pytanie dotyczące składni w Donbasie – na Donbasie, chciałabym zapytać o źródło przywołanej przez Panią zasady, że „nazwy terytoriów autonomicznych (kontynentów, państw, miast itp.) łączą się z przyimkami w oraz do, natomiast nazwy obszarów stanowiących części innych obszarów (dzielnic, regionów itp.) – z przyimkiem na”.
    Czy wobec tego niepoprawne są połączenia: w Wielkopolsce, w Toskanii, na Antarktydzie?
    Z poważaniem
    Anna Garbacz
  • wyniknąć
    20.03.2011
    20.03.2011
    Szanowni Eksperci!
    Moje wątpliwości odnośnie zastosowania prawidłowej formy: znikło czy zniknęło zostały już rozwiane dzięki archiwum Poradni. W odpowiedzi na wspomniany problem językoznawca mówił o „innych czasownikach na -nąć, ale nie wszystkich”. Czy do „typowej” grupy na -nąć zalicza się także czasownik wyniknąć (wynikło/wyniknęło; tudzież wynikł/wyniknął)?
    Serdecznie pozdrawiam
    Artur Cywiński

  • wypowiedzieć

    16.07.2022
    16.07.2022

    Szanowni Językoznawcy,


    dlaczego czasownik „wypowiedzieć” może mieć znaczenie ‘zaczynać’ (w połączeniu z wojną) oraz ‘kończyć’ (w połączeniu z umową, gościną)? Jaka jest geneza tej rozbieżności? Słownik S.B. Lindego rejestruje nawet połączenie „wypowiedzieć pokój”, które ma takie samo znaczenie co „wypowiedzieć wojnę”. (To połączenie zawiera też WSJP PAN, ale w znaczeniu pokoju jako przedmiotu umowy, zatem znowu – ‘kończyć’).


    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • wyraz n-ty
    4.10.2014
    4.10.2014
    Szanowni Państwo,
    w tekście matematycznym potrzeba czasem odpowiednika liczebnika porządkowego utworzonego od liczby określonej wyrażeniem algebraicznym, np. n+1. Jak go zapisać? Skoro dopuszcza się zapis: n-ty, to analogicznie: n+1-szy lub (n+1)-szy, n+k-ty lub (n+k)-ty? Z jednej strony kłóci się to z zasadą niełączenia cyfr z końcówkami fleksyjnymi w l. porządkowych, z drugiej nie są to l. porządkowe sensu stricto. Chyba że n+1. czy (n+1).?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego