tłumacz
  • Zapisujemy odmianę wyrazów IntelliJ i Futu.re

    21.05.2021
    21.05.2021

    Zauważyłam, że niektóre słowa angielskie, które bez żadnych problemów odmieniamy w mowie, na piśmie wydają się bardzo kłopotliwe zapisane w przypadku innym niż mianownik.

    Przykładowo: "IntelliJ", ale o czym? "o IntelliJu?"

    Albo, jeszcze bardziej frapujący "Futu.re" (tytuł książki, stąd potrzeba, by go odmieniać i nie tłumaczyć). "O Futu.re`ze"? "O Futu.rze"? Obie utworzone desperacko formy rażą.

    Chciałabym zapytać jakie są poprawne formy? Jakimi zasadami kierujemy się je tworząc(poza unikaniem)?

  • Zasada
    7.02.2017
    7.02.2017
    Dlaczego w chemii przeciwieństwo kwasu nazwano zasadą? Ciekawi mnie, czemu zamiast neologizmu użyto neosemantyzmu?
  • Zawilec

    14.03.2018
    14.03.2018

    „Zawiły oznaczało kiedyś (a i dziś w niektórych gwarach) ‘podatny na wiatr; wystawiony na wiatr’ […] Tak więc rodzimy zawilec może być dokładnym, dosłownym tłumaczeniem łacińskiego anemone i greckiego ανεμώνη” (https://nck.pl/inne/ciekawostki-jezykowe/zawilec-bo-). Proszę o ustosunkowanie się do powyższych (tj. stwierdzenia oraz hipotezy). Jeśli bowiem stwierdzenie jest prawdziwe, to i hipoteza etymologiczna może być zasadna.


    Stratos V.

  • Zbieg kropek
    23.06.2020
    23.06.2020
    Szanowni Państwo,
    chciałabym się zapytać o poprawny zapis następującego fragmentu tekstu:
    Janek powiedział: „Bardzo lubię Kasię, jej uśmiech […] To moja prawdziwa przyjaciółka.”.
    Pierwszy raz spotykam się z takim zapisem i kropką postawioną przed zamknięciem cudzysłowu. Korektorka tłumaczyła się, że tak się robi, gdy w cytacie użyty jest nawias, ucinający część wypowiedzi.
    Pozdrawiam
  • Zbyt syty, zbyt bity
    16.04.2020
    16.04.2020
    Dzień dobry,
    od dłuższego czasu poszukuję bezskutecznie znaczenia wyrażenia zbyt syty, zbyt bity. Bardzo proszę o wyjaśnienie, jak należy je rozumieć.
    Z poważaniem,
    Jolanta van Holstein
  • zewnętrze
    9.04.2013
    9.04.2013
    W słowniku pod red. Witolda Doroszewskiego znalazłem wyraz zewnętrze, którego próżno szukać w najnowszych słownikach (znajdziemy tam jedynie zewnętrzność). Spotykam go również (od czasu do czasu) w tekstach naukowych, zazwyczaj w tłumaczeniach, np. jako antonim wnętrza. W związku z tym chciałbym zapytać, czy posługiwanie się wyrazem zewnętrze jest zgodne z normami współczesnej polszczyzny.
  • Zimne formy

    7.02.2022

    W tłumaczonym przeze mnie poradniku często pojawiają się zwroty do adresata. Nie chcę ograniczać adresata rodzajowo ani stosować "zimnych" form bezosobowych. Najlepszym rozwiązaniem wydaje mi się forma męska, która - jak mi się wydaje - obejmuje też kobiety. Czy mam rację?

  • Z językowych archaizmów: dan (gdzie, kiedy)

    6.02.2021
    6.02.2021

    Co oznacza zwrot „dan w”? Czy to czasownik, imiesłów? Czy to forma współcześnie odnoszona do „dan(y)”, „(po)dan(y)”? Dlaczego tyczy się to też dokumentów rodzaju żeńskiego? Czy „umowa” może być „dan”? Nie znalazłem tego zwrotu w słownikach :(

    Zwroty te widoczne są:

    * na dokumentach całkiem niedawnych np. „UMOWA między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Czeskosłowacką w sprawie ochrony prawnej i pomocy prawnej w sprawach podatkowych. Dan w Warszawie, dnia 23 kwietnia 1925 r.”

    * na nieco mniej starych dokumentach np. „Prawo wyborów dla zgromadzenia zwołać się mającego do ułożenia konstytucyi pruskiej. Dan w Poczdamie, dnia 8. Kwietnia 1848”

    * a także na bardzo starych dokumentach np. w dokumencie Trojdena „Dan w Warszawie, roku Pańskiego tysiąc trzysta trzydziestego ósmego, dnia dwunastego grudnia”

    Zwroty te sporadycznie pojawiają się też współcześnie na dyplomach lub tekstach stylizowanych na stare lub podkreślających patetyczność wydarzenia (np. akt Intronizacyjny Warszawskiego Króla Kurkowego. Dan w Warszawie Roku Pańskiego 2015 w niedzielę – 26. lipca”

  • zmiany w słowniku ortograficznym
    24.01.2011
    24.01.2011
    Słownik ortograficzny PWN z 2003 podaje: Popielec (ale: środa popielcowa – [70] nazwy świąt dużą literą w odróżnieniu od ich nazw opisowych). Słownik z 2010: Środa Popielcowa – bez rozróżnienia. Popielec to nie święto! To 1. dzień Wielkiego Postu – duża litera ma sens. Natomiast środa popielcowa to bardziej nazwa opisowa? Czym zatem tłumaczyć zmianę zapisu środy popielcowej z małej na dużą literę? Takie zmiany wprowadzają zamieszanie. Co z tymi, którzy nie kupują nowych wydań słowników?
    Pozdrawiam
  • z motyką na słońce
    24.10.2013
    24.10.2013
    W angielskim istnieje bardzo przydatne wyrażenie idiomatyczne bite off more than you can chew, które dosłownie oznacza 'ugryźć więcej niż da się przełknąć' i używane jest w kontekście przerostu ambicji nad możliwościami. Czy Szanowna Poradnia ma pomysł na równie obrazowe tłumaczenie? Najlepiej z zachowaniem elementu żarłoczności.
    Z góry dziękuję za wszelkie pomysły.
    Dorota
    PS Wiem, że nie można, ale rzadko mam okazję: przymiotnik od cara to carski. A od carycy też?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego