uprawnić
  • blisko, coraz bliżej
    18.10.2005
    18.10.2005
    Dawniej pisano blizko, teraz pisze się blisko; czy zatem blizko jest dziś błędem, tylko dlatego ze stara pisownia przeminęła?
    Jakub
  • cyfrowo-słowny zapis liczebnikow i wyrazów pochodnych
    28.06.2011
    28.06.2011
    Czy prawidłowy jest zapis: otwarcie 200tnego i 300tnego (lub z łącznikiem: 200-tnego, 300-tnego)? Czy raczej powinno być: 2-setnego i 3-setnego? Czy lepiej, jeśli stosujemy zapis cyfrowy, pozostać przy zapisie bez odmiany? Czy wówczas liczba powinna być zapisana z kropką? Jak będzie w przypadku niepełnego „setnego”, tj. np. 350 otwarcia (350., 350-tego, 350tego)?
  • Czułość gołąbki
    11.12.2015
    11.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź. Korzystając z okazji, chciałbym jeszcze dopytać – czy fakt, że słowo gołąbka używane jest zazwyczaj z pewnym rodzajem czułości w odniesieniu do ptaka, może mieć związek z dość powszechnym traktowaniem tego wyrazu jako będącego niejako żeńskim odpowiednikiem słowa gołąbek?
    I 2. pytanie – czy w opracowaniu, które przygotowuję na swój prywatny użytek, uprawnione jest użycie przeze mnie terminu gołąbka, gdy myślę o młodej samiczce gołębia?
    AD
  • Czytelnia Akt // Czytelnia akt, a nawet czytelnia akt
    24.01.2019
    24.01.2019
    W archiwum państwowym jest czytelnia akt. Czy powinno się o niej pisać dużą literą, czy małą?
  • Dekadencki 

    13.05.2021
    13.05.2021

    Czy przymiotnika dekadencki używa się pozytywnie, do określania rzeczy/przyjemności „grzechu wartych”? Spotykam się z tym w tekstach (dekadencko pyszny itp.) i zastanawiam się, czy to kalka z angielskiego czy uprawniony uzus.

    Z pozdrowieniami

    D.

  • Deptam czy depczę?

    4.06.2020
    4.06.2020

    Chodzi o formy typu deptam. W 2005 r. p. Artur Czesak napisał, że „warto by dokonać analizy nasuwających wątpliwości czasowników i być może normę zliberalizować” https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Plukasz-Plucze;6414.html.

    Minęło 15 lat. Czy coś się w tym temacie dzieje? Czy ktoś analizuje, liberalizuje? W jakim trybie i kiedy takie decyzje normatywne są podejmowane?

    Od czterech lat deptam jest w Wiktionary https://pl.wiktionary.org/wiki/depta%C4%87 i w Słowniku gramatycznym języka polskiego http://sgjp.pl/leksemy/#255636

  • dopełniacz i/lub biernik

    14.01.2023
    30.07.2021

    Szanowni Państwo,

    W pracy zaliczeniowej użyłam zdania „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedniego wsparcia dydaktycznego, emocjonalnego i społecznego.”

    Natomiast mój chłopak twierdzi, że zdanie powinno wyglądać „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiednie wsparcie dydaktyczne, emocjonalne i społeczne.”

    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, które zdanie jest poprawne lub może oba są w porządku :)

    Dziękuję,

    Karolina

  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • ekspapież
    15.12.2006
    15.12.2006
    Proszę o wyjaśnienie poprawności użycia zwrotu ekspapież. Ktoś napisał (o Janie Pawle II), że dana sprawa nie ma związku z ekspapieżem. Potem ktoś inny, że o Janie Pawle II nie można pisać ekspapież, gdyż również pośmiertnie – zgodnie z prawem kanonicznym – jest on papieżem. Jednak papież to „najwyższy zwierzchnik Kościoła”. Po śmierci nie jest już zwierzchnikiem, jest ekspapieżem, a jego następca zostaje papieżem. Będę wdzięczny za lingwistyczną, oderwaną od ideologii, interpretację.
  • eponim
    8.02.2010
    8.02.2010
    Czym jest eponim? Większość słowników podaje, że to WYRAZ (jak geonim czy hydronim), a także – w innym znaczeniu (które tutaj możemy pominąć) – starożytny urzędnik. Jednak w Słowniku mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego można znaleźć jeszcze jedno znaczenie: 'osoba, której imieniem coś nazwano'. Tego znaczenia nie notują PWN-owskie słowniki (Uniwersalny, Wielki wyrazów obcych, 100 tysięcy potrzebnych słów), stąd pytanie, czy jest ono uprawnione?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego